Most Baileya
Most Baileya – rodzaj przenośnego stalowego mostu kratownicowego zaprojektowanego w czasie II wojny światowej do użycia przez wojskowe jednostki inżynieryjne.
Historia
Most został zaprojektowany przez Donalda Baileya, cywilnego inżyniera pracującego w czasie II wojny światowej w War Office. Swój model zaprezentował przełożonym, którzy dostrzegli w nim duży potencjał. Udoskonalaniem i produkowaniem konstrukcji zajął się Królewski Korpus Inżynierów i po raz pierwszy most został zastosowany we Włoszech w 1943 roku. Z uwagi na swoje zalety mosty Baileya budowano także w USA. Pierwszy projekt naruszał jednak patent mostu Callender-Hamilton. Most Baileya miał jednak więcej zalet w porównaniu z projektem Hamiltona.
Za swój wynalazek Donald Bailey otrzymał tytuł szlachecki, a mosty Baileya (po współczesnych modernizacjach) są powszechnie używane do dziś.
Konstrukcja
„Mosty Baileya miały ogromny wkład w zakończenie II wojny światowej. Jeśli chodzi o moje operacje z (Ósmą Armię) 8th Army we Włoszech i (21 Grupę Armii ) 21th Army Group w północno-zachodniej Europie, nigdy nie mógłbym utrzymać szybkości i tempa walk bez dużych dostaw mostów Baileya.” - Marszałek Bernard Montgomery (1947)
Most budowany był w segmentach, które następnie składano w potrzebnym miejscu. Elementy wykonane były ze stali, a ich konstrukcja była na tyle prosta, że części wykonane w wielu różnych zakładach mogły być używane zamiennie. Każdy pojedynczy segment był stosunkowo lekki i mały, umożliwiając w ten sposób dużo szybsze przewożenie elementów (np. zwykłymi ciężarówkami).
Poszczególne segmenty skonstruowane były tak, aby do ich złożenia nie był potrzebny ciężki sprzęt. Wyszkolony zespół 115 żołnierzy mógł zbudować 5-przęsłowy most w 32 minuty[1]. Ponadto modularna konstrukcja pozwalała inżynierom budować mosty o różnych rozpiętościach i nośności, podwajając lub potrajając ściany i piętra dźwigarów głównych, w zależności od zaistniałych potrzeb.
Przydatną cechą mostu Baileya jest jego zdolność do nasuwania tylko z jednej strony, tzn. podczas pokonywania przeszkody wystarczający jest dostęp tylko do jednego jej brzegu. Ta cecha często pozwoliła szybko pokonać bariery wodne wojskom alianckim na froncie zachodnim.
Powojenne użycie
Wieża startowa dla rakiet Skylark w Woomera została zbudowana z elementów mostu Bailey[2]. W latach bezpośrednio po drugiej wojnie światowej Komisja ds. Energii Wodnej i Elektrycznej w Ontario zakupiła ogromne ilości nadwyżek wojennych elementów mostu Baileya od kanadyjskiej firmy War Assets Corporation. Komisja zastosowała pomosty w budynku biurowym[3]. W projekcie hydroelektrycznym wykorzystano ponad 200 000 ton mostów. Po huraganie Hazel w 1954 roku, część mostów została użyta do budowy mostów zastępczych w rejonie Toronto[4]. Most Old Finch Avenue Bailey, zbudowany przez 2. Pułk Inżynierów Polowych, jest ostatnim wciąż w użyciu[5].
Najdłuższy most Bailey został oddany do użytku w październiku 1975 roku. Ten 788-metrowy dwupasmowy most przecinał rzekę Derwent w Hobart w Australii[6]. Most Bailey był używany do czasu zakończenia odbudowy mostu Tasman Bridge w dniu 8 października 1977 roku[7].
Mosty Bailey są w powszechnym użyciu na całym świecie, zwłaszcza jako środek do pokonywania mostów w odległych regionach[8]. W 2018 roku armia indyjska postawiła trzy nowe kładki na Elphinstone Road, podmiejskiej stacji kolejowej w Mumbaju oraz na Currey Road i Ambivli. Zostały one wzniesione szybko, w odpowiedzi na panikę kilka miesięcy wcześniej, w wyniku której zginęły 23 osoby[9].
Mosty Baileya na terenie Polski
- Od lat '80 XX wieku przerzucony jest most Baileya nad rzeką Bystrzycą na wysokości miejscowości Małkowice na Dolnym Śląsku[10].
- W Kosewku nad Wkrą
Most Baileya w Kosewku nad Wkrą - W Izabelinie w gminie Nieporęt nad rzeką Czarną w ciągu ulic Wrzosowej i Granicznej
- W Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt nad rzeką Czarną w ciągu ul. Granicznej
Most Baileya w Stanisławowie Pierwszym nad Czarną
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Peter Caddick-Adams, Monte Cassino. Piekło dziesięciu armii, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 111.
- ↑ Harrie Massie, M.O. Robins, History of British Space Science, Cambridge University Press, 27 lutego 1986, ISBN 978-0-521-30783-3 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Hearst Magazines, Popular Mechanics, Hearst Magazines, maj 1948 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Larry Noonan, STORIES FROM ROUGE PARK: Canadian military builds Baily Bridge to get traffic moving after Hurricane Hazel, Toronto.com, 11 października 2016 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Best of Toronto : Cityscape, „NOW Magazine”, web.archive.org, 10 lutego 2012 [dostęp 2021-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-10].
- ↑ Tasmania Parliament, Journals and Printed Papers of the Parliament of Tasmania, Government Printer, 1977 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Feature Article - The Tasman bridge (Feature Article), www.abs.gov.au, 13 września 2002 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Twin Bailey bridges to fill the gap, www.telegraphindia.com [dostęp 2021-05-07].
- ↑ Built by the Army, Elphinstone Road foot-overbridge inaugurated by a flower vendor, www.timesnownews.com [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Tomasz Merwiński, Z Małkowic ku bystrzyckiej historii [dostęp 2021-05-07] (pol.).
Bibliografia
- BAILEY (pol.). www.mostyskladane.ker.pl. [dostęp 2012-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-06)].
Media użyte na tej stronie
An Otter light reconnaissance car crossing a Bailey bridge over the Volturno river at Grazzanise, Italy.
Autor: Mlopaci, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aliancki składany most systemu Baileya nad Wkrą w Kosewku. Elementy mostu pochodzą z 1944 roku
Autor: Mlopaci, Licencja: CC BY 3.0
Wyprodukowany w 1944r składany aliancki most wojskowy systemu Baileya.
Sherman tank of the 1st Coldstream Guards, fitted with 60-pound aircraft rockets on the turret sides, crossing a pontoon bridge over the Dortmund-Ems Canal.
Most na Kanale Resko w dźwirzyńskim porcie (zachodniopomorskie) - ujęcie od strony Dźwirzyna (wjazd do miejscowości od zachodu)