Most Małgorzaty w Budapeszcie

Most Małgorzaty
Państwo	Węgry
Miejscowość	Budapeszt
Podstawowe dane
Przeszkoda	Dunaj
Długość	607 m
Szerokość: • całkowita	25,4 m
Liczba torów tramwajowych	2
Data budowy	1872–1876
Data zburzenia	18 stycznia 1945
Data odbudowy	1 sierpnia 1948
Projektant	Ernest Goüin
Położenie na mapie Budapesztu Most Małgorzaty
Położenie na mapie Węgier Most Małgorzaty
47°30′53″N 19°02′37″E/47,514722 19,043611

Most Małgorzaty – most w Budapeszcie, który łączy bulwar świętego Stefana (węg. Szent István körút) po stronie peszteńskiej i bulwar Małgorzaty (węg. Margit körút) po stronie budańskiej z Wyspą Małgorzaty.

Most ma 607 m długości i 25,4 m szerokości.

Projekt

W maju 1871 r. Ministerstwo ds. Transportu i Robót Publicznych (węg. Közmunka és Közlekedésügyi Minisztérium) ogłosiło konkurs na budowę nowego mostu. W wyznaczonym terminie wpłynęły 43 prace z wielu krajów, np. z Anglii, Austrii czy Niemiec. Trafił również rodzimy, węgierski plan, który przygotował János Feketeházy wraz z Miklósem Yblem, jednak zwycięski okazał się projekt francuski. I miejsce zdobył bowiem francuski inżynier Ernest Goüin. Nie dość, że zaprojektował most, to również go zbudował, gdyż to jego firmie (Maison Ernest Goüin, dzisiaj: Société de constructions de Batignolles) zlecono budowę mostu. Projekt zwyciężył dzięki konstrukcji nawiązującej do paryskiej architektury oraz tym, że doskonale komponował się z otoczeniem. Uroczyste otwarcie mostu miało miejsce 30 kwietnia 1876 roku.

Budowa

Prace budowlane rozpoczęto w sierpniu 1872 roku od zbudowania czterech filarów zanurzonych w korycie rzeki. Następnie wybudowano filar centralny na wprost wyspy oraz filary przy brzegach rzeki. Dopiero później przystąpiono do instalacji konstrukcji stalowej, którą w całości wyprodukowano we Francji, w miejscowości Denain. Podczas prac budowlanych postanowiono również o wykonaniu rzeźb, które ozdobiłyby filary mostu od strony południowej. Wykonał je paryski rzeźbiarz Thabard.

Most wyróżnia się dwiema cechami:

• Konstrukcja nośna oparta jest na sześciu łukach o zmiennych wymiarach. Patrząc od strony obydwu brzegów w stronę połączenia z wyspą, zwiększają one kolejno swą rozpiętość i mają odpowiednio: 73, 83 i 85 m.
• Most nie biegnie na całej swej długości w linii prostej. Patrząc od strony środkowego filaru przy wyspie, która rozdziela rzekę na dwie odnogi, most załamuje się pod kątem 30 stopni w obydwie strony, tak aby filary zanurzone w korycie rzeki były ustawione równolegle do jej nurtu.

Most planowano oddać do użytku w 1875 roku, jednak powodzie wydłużyły prace budowlane. Most ukończono w roku następnym na wiosnę. Most posiadał jezdnię o szerokości 11,06 m oraz dwa chodniki po obu stronach o szerokości 2,90 m. Szerokość mostu wyniosła 16,86, a długość – 607,5 m. Jezdnię wyłożono drewnianą kostką, a chodniki dębowymi deskami. Wszystkie filary mostu natomiast rozświetlane były przez trójramienne kandelabry, które były podobne do lamp na Place de la Concorde (pol. Plac Zgody).

W oryginalnych planach było również wybudowanie połączenia z wyspą, jednak z braku funduszy przełożono to na inny termin. Po ponad 20 latach, dokładnie w 1900 roku zdołano wybudować swego rodzaju ramię mostu, dzięki któremu można było pieszo przedostać się na wyspę. Wcześniej możliwe to było tylko łodzią. Skrzydło mostu nawiązywało stylem do głównej konstrukcji.

Przebudowa

W miarę upływu czasu, natężenie ruchu wzrastało. To wymogło wprowadzenie pewnych zmian. Najpierw tramwaj konny, który kursował tam od 1879 roku zastąpiono w 1894 tramwajem elektrycznym. W 1920 natomiast drewniane kostki, którymi była wyłożona jezdnia zastąpiono kostką brukową. Jednak to wszystko nie wystarczyło, aby usprawnić ruch na moście. Niezbędne były dalsze zmiany. W latach 1935-37 poszerzono most od strony południowej, dzięki czemu można było dodać dwa nowe pasy ruchu.

II wojna światowa

4 listopada 1944 roku trzy filary mostu po stronie peszteńskiej zostały wysadzone w powietrze z niewyjaśnionych przyczyn. Wybuch pochłonął wiele ofiar zarówno wśród cywilów, jak i żołnierzy niemieckich. Z kolei reszta mostu, przy drugim brzegu, została wysadzona przez wycofujące się jednostki Wehrmachtu 18 stycznia 1945 roku.

Odbudowa

Po II wojnie światowej szybko zdecydowano się na odbudowę mostu, ze względu na jego ogromne znaczenie. W 1947 oddano do użytku dwa południowe pasy ruchu. 1 sierpnia 1948 ukończono go całkowicie.

Ostatni znaczący remont miał miejsce w 1978 roku. Od tamtej pory na moście nie dokonywano większych zmian, poza okresowymi naprawami.

Remont

21 sierpnia 2009 roku rozpoczął się gruntowny remont mostu, który potrwa do 2011 roku. Szacuje się, że wartość inwestycji wyniesie około 20 mld forintów. Część inwestycji zostanie sfinansowana z funduszy Unii Europejskiej.

W projekcie przebudowy jest kolejne poszerzenie jezdni, dodanie ścieżek rowerowych, nowych poręczy i lepszego oświetlenia. Podziemne przejście na Wyspę Małgorzaty ma zostać zlikwidowane. Ma je zastąpić naziemne przejście oraz sygnalizacja świetlna zespolona ze światłami przy wjeździe na most, tak aby nie tworzyły się zbędne korki.

Planuje się również przywrócenie niektórych pomników i ozdób, które zatonęły w czasie wojny.

Zobacz też

• Most Łańcuchowy w Budapeszcie
• Most Wolności w Budapeszcie
• Most Elżbiety w Budapeszcie

Źródła

• Margaret Bridge – Budapest