Most Oławski

Most Oławski
Obiekt zabytkowy nr rej. A/2497/350/Wm z 25.05.1977[1]
Ilustracja
Poprzednie nazwy

Mauritius Brücke – Most św. Maurycego, Margarethenbrücke, Most Wygonowy

Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Podstawowe dane
Przeszkoda

Oława

Długość

73,8 m

Szerokość:
• całkowita
• jezdni
• chodników


14,12 m
8,10 m
2 × 2,15 m

Liczba przęseł

3

Rozpiętość przęseł

13,8

Data budowy

1882–1883

Data remontu

1962, 1990

Projektant

Alexander Kaumann

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Most Oławski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Most Oławski”
Ziemia51°06′20″N 17°03′06″E/51,105556 17,051667

Most Oławski (Mauritius Brücke – Most św. Maurycego[2][3], Margarethenbrücke[3], Most Wygonowy[4][5]) – most drogowy położony we Wrocławiu, stanowiący przeprawę nad rzeką Oława[3][4]. Około 200 m poniżej mostu Oława ma swoje współczesne ujście do Odry[4][5] (którego położenie w historii miasta i śląska, zmieniało się w sposób naturalny, lub było wielokrotnie zmieniane w wyniki inwestycji hydrotechnicznych prowadzonych przez człowieka[2][6][7]). Most zlokalizowany jest w ciągu ulic: Walońskiej (lewy, zachodni brzeg rzeki) oraz Na Grobli (prawy, wschodni brzeg rzeki)[8]. W miejscu współczesnego mostu, wcześniej istniała kładka służąca przepędzaniu bydła na pastwisko położone na prawym brzegu rzeki. Ten fakt utrwalił stosowaną przez pewien czas nazwę Most Wygonowy[4][5]. Na prawym brzegu rzeki tuż poniżej mostu, na północ od ulicy Na Grobli znajduje się teren Portu Ujście Oławy.

Roboty budowlane związane z budową mostu rozpoczęte zostały w kwietniu 1882 roku, a zakończone w listopadzie 1883 roku. Projektantem mostu był Alexander Kaumann. Przy tworzeniu mostu współpracowali z nim inżynierowie Eger i Reichelt, Beer, Wackwitz i Hoffmann. Most ozdobiony został elementami rzeźbiarskimi wykonanymi przez P. Heislera pod kierunkiem Roberta Toberentza i przy współpracy Heinricha Weltringa. Natomiast dekoracyjne elementy metalowe wykonał Gustav Trelenberg[2][4][5]. W 1962 i 1990 roku most został gruntownie wyremontowany[2][3].

Balustrada

Jest to most o konstrukcji w postaci ceglanych sklepień (łuki wypełnione betonem[8]) i podpór (przyczółków i filarów, do budowy których użyto granitu sprowadzanego z kamieniołomów Kulmitza w Strzegomiu[2]), pokrytych ciosami kamiennymi o młotkowej fakturze. Balustrady wykonano w postaci zdobionych, tralkowych barier, z elementami wzorowanymi na ikonografii architektury barokowej. Materiałem z którego je wykonano to piaskowiec[2][4][5] (sprowadzony z kamieniołomu Zeidlera i Wimmela w Bolesławcu[2]). Do nich przymocowano również zdobione latarnie, ówcześnie gazowe[2][4][5]. Most składa się z trzech przęseł do długości 13,8 każde[2][4]. Teoretyczna rozpiętość każdego z trzech łuków wynosi 14,55 m, a szerokość sklepienia 13,40 m; promień krzywizny dolnej krawędzi łuku wynosi 16,13 m; grubość sklepienia wynosi od 0,77 m wezgłowiu, przez 0,64 m w ćwiartce łuku, do 0,51 m w kluczu; wzmocnienie w postaci wypełnienia betonem o grubości od 0,60 m do 0,16 m wykonano podczas remontu w 1962 roku[2]. Całkowita długość mostu to 73,8 m[8], a jego całkowita szerokość wynosi 14,12 m, w tym jezdnia ma szerokość 8,10 m i dwa chodniki po 2,15 m szerokości każdy[3][4][8]. Nawierzchnia jezdni na moście wykonana została z kostki granitowej[8]. Przed wojną przez most przebiegała linia tramwajowa, podczas remontu torowisko zostało zdemontowane[3].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 217 [dostęp 2016-09-28].
  2. ↑ a b c d e f g h i j Trasa turystyczna „Mosty i przeprawy” (pol.). Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 33. [dostęp 2010-04-06].
  3. ↑ a b c d e f Most Oławski (pol.). Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-03-30].
  4. ↑ a b c d e f g h i Mosty na Oławie (pol.). Mosty polskie. [dostęp 2010-03-30].
  5. ↑ a b c d e f Most na Oławski (pol.). Interaktywne Muzeum Techniki – Wrocław. [dostęp 2010-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)].
  6. ↑ Zatoka Gondoli (pol.). Wratislaviae Amici, 2005-08-21. [dostęp 2010-04-06].
  7. ↑ Trasa turystyczna „Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego” (pol.). Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 39. [dostęp 2010-04-06].
  8. ↑ a b c d e 41. Most Oławski (pol.). W: Mosty [on-line]. ZDiUM. s. 11. [dostęp 2010-03-30].

Linki zewnętrzne

Mosty i kładki we Wrocławiu
na Odrze
na Bystrzycy
na Dobrej
na Oławie
na Ślęzie
na Widawie
na fosie miejskiej
na innych ciekach
w parkach i ogrodach

Herb Wrocławia

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
IconBridge-bk.svg
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
Ikona mostu do legendy mapy.
Most olawski1.jpg
Autor: Sibik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wrocław. Most Oławski