Most Podgórski w Krakowie

Most Podgórski
Ilustracja
Most Podgórski – litografia Franza Josefa Sandmanna z ok. 1850
Poprzednie nazwyMost Franciszka Józefa I
Państwo Polska
MiejscowośćKraków
Podstawowe dane
Przeszkodarzeka Wisła
Liczba przęseł5
Data budowy1844–1850
Data zburzenia1925
Projektantinż. Tomasz Kutschera
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Most Podgórski – miejsce gdzie się znajdował”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Most Podgórski – miejsce gdzie się znajdował”
Ziemia50°02′47,51″N 19°56′51,63″E/50,046531 19,947675

Most Podgórski (oficjalnie: most cesarza Franciszka Józefa I) – most w Krakowie nad rzeką Wisłą, który funkcjonował w latach 1850–1925. Łączył krakowski Kazimierz z miastem Podgórze (obecnie będącym dzielnicą Krakowa) u wylotu dzisiejszych ulic Mostowej i K. Brodzińskiego.

Historia

W miejscu późniejszego Mostu Podgórskiego istniała od dawna przeprawa w postaci brodu przez tak zwaną Zakazimierkę – odnogę Starej Wisły, która odbierając część wód ułatwiała przeprawę przez bród. Pierwszy most powstał w tym miejscu w 1335, a więc dopiero po lokacji Kazimierza. Dokumenty historyczne świadczą także o istnieniu w tym miejscu drewnianego mostu spalonego przez Szwedów w roku 1655 (podczas potopu szwedzkiego). Został on wówczas zastąpiony mostem pływającym zakotwiczonym na wysokości dzisiejszej ul. Staromostowej. Według opisu z 1791 roku był „zbudowany z luźnych, wzajemnie połączonych, pływających na wodzie belek. [...] Kiedy rusza kra, usuwa się most, a drogę przygotowuje się przez rozsypywanie na lodzie słomy i polewanie jej wodą. Kiedy ma przejeżdżać statek, otwiera się szybko kilka odcinków mostu”.

Most Podgórski o konstrukcji drewnianej z kamiennymi filarami wzniesiono w latach 1844–1850. Podczas budowy skorzystano z maszyny parowej sprowadzonej z Gliwic, co wówczas uchodziło za rzecz niezwykłą i absolutną nowość. Z inicjatywą budowy mostu wystąpił Senat Wolnego Miasta Krakowa, jednak inwestycję ukończono po ponownym włączeniu Krakowa do Austrii. Projektantem był inż. Tomasz Kutschera.

Most łączył dzisiejsze ulice Mostową i Brodzińskiego, a tym samym Plac Wolnica z Rynkiem Podgórskim, umożliwiając sprawny ruch pieszy i kołowy między Krakowem a Podgórzem. W XIX wieku był najważniejszym mostem w okolicy. W 1901 doprowadzono do niego pierwszą w Krakowie linię tramwaju elektrycznego. Przed wybuchem I wojny światowej most był w złym stanie technicznym, a zbyt gęsto rozmieszczone filary utrudniały żeglugę po Wiśle – noszono się zatem z zamiarem jego rozbiórki. Został ostatecznie rozebrany w 1925 i do czasu wybudowania mostu Józefa Piłsudskiego zastąpiony kładką drewnianą, za przejście po której pobierano opłaty.

Jedyną pozostałością po Moście Podgórskim są znajdujące się po obu stronach Wisły murowane przyczółki. Opiera się na nich kładka pieszo-rowerowa im. ojca Bernatka, którą wybudowano w latach 2009-2010[1][2]. Pozostałości po moście stanowią jeden z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Most Podgórski w Krakowie.jpg
Autor: niezany, Licencja: CC0
Most Podgórski w Krakowie
Most podgorski 1850.jpg
Most Podgórski ok. 1850, litografia Franza J. Sandmanna
Przyczółek północny Mostu Podgórskiego w Krakowie.jpg
Autor: Radoslaw Nowak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Przyczółek północny Mostu Podgórskiego w Krakowie. Od 2010 wykorzystywany po raz kolejny, tym razem dla kładki pieszo-rowerowej.
IconBridge-bk.svg
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
Ikona mostu do legendy mapy.