Most drewniany z 1500 roku w Toruniu
 Najstarszy most Torunia z 1500, widziany w 1684 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Data budowy | 1500 |
| Data zburzenia | ok. 1880 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
 53°00′24,2″N 18°36′35,6″E/53,006722 18,609889 | |
Most drewniany z 1500 roku w Toruniu – najstarszy most na Wiśle w Toruniu, jeden z najdłuższych w ówczesnej Europie i najdłuższy w Polsce, o konstrukcji drewnianej, istniejący w latach 1500 – ok. 1880.
Lokalizacja
Most znajdował się w centrum miasta, jego prawy przyczółek zlokalizowany był na wysokości ul. Mostowej, a lewy na wysokości obecnej ul. Majdany.
Historia
Toruń od początku swojego istnienia pełnił ważną rolę w przeprawach przez Wisłę. Od czasów starożytnych wykorzystywano fakt jej szerokiego rozlania się w okolicy i wykorzystywano bród do przepraw (Szlak bursztynowy wiódł przez bród w okolicy Otłoczyna). Było jednak to uciążliwe, więc coraz częściej padały propozycje wybudowania stałego mostu.
W XIV i XV wieku Toruń przeżywał złoty okres swego rozwoju. W 1500 roku ukończono po kilku latach budowy najdłuższy polski most. Wychodził on na ulicę Mostową. Mimo jego niszczenia przez krę co kilkanaście-kilkadziesiąt lat, stale go odbudowywano. Był najdłuższym mostem drewnianym w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie.
Od 14 sierpnia 1873 roku w Toruniu równolegle istniał most żelazny i most drewniany był coraz mniej używany. Po kolejnych zniszczeniach przez krę około 1880-1881 roku, już go nie odbudowano, rozbierając część pozostałą po zniszczeniu[1][2].
Konstrukcja
Most w całości zbudowany był z drewna. W Wiśle umieszczono 6-8 filarów, każdy składający się z kilkudziesięciu pali wbitych w dno rzeki i powiązanych ze sobą. Na obu wlotach mostu wybudowano budynki strażnicze i skarbowe, pobierające opłatę za przejazd.
Kilkanaście metrów przed każdą z przypór, zbudowano w rzece niezależne konstrukcje osłonowe, przejmujące na siebie największą energię uderzenia wiosennej kry, która stanowiła największe zagrożenie dla mostu. Kilkanaście razy w jego historii most był znoszony na wiosnę przez wezbraną wodę lub topiącą się krę. Zawsze go odbudowywano, w zależności od możliwości skarbu miasta po roku lub po kilku latach. W historii opisano przypadek bogatej rodziny kupieckiej, podróżującej w XVI wieku przez most. Kra zniosła prawie cały most, zostawiając tylko fragment z jego powozami. Bogaty uratowany kupiec ofiarował wówczas znaczne sumy dziękczynne dla toruńskiej katedry świętych Janów.
W pewnym okresie jedna z części mostu była podnoszona, dla ułatwienia żeglugi po Wiśle. Do dziś zachowały się zdjęcia mostu z ok. 1890 roku, z budynkami strażniczymi przy jego wlocie od strony Zespołu Staromiejskiego[3].
Ślady po moście dzisiaj
- Nazwa ulicy Mostowej wychodzącej na opisywany most, najbardziej reprezentacyjnej w ówczesnym Toruniu, która dziś nie wychodzi już na żaden most[4].
- Platforma widokowa na Kępie Bazarowej, będącej wyspą na Wiśle – piętrowa drewniana konstrukcja wybudowana ok. 2000 roku z widokiem na panoramę miasta, usytuowana w miejscu dawnego przyczółka mostowego[5].
- toruńska łódka „Katarzynka” – prom przez Wisłę, statek pasażerski (15-osobowy) pływający śladem drewnianego mostu w sezonie turystycznym[6].
- Drewniany most na tzw. Małej albo Polskiej Wiśle (południowej odnodze Wisły opływającej Kępę Bazarową) istniał i był wykorzystywany przez wojsko jeszcze w latach 20. XX wieku[7].
- Pozostałości mostu w korycie rzeki, odsłonięte przez Wisłę w lipcu 2015 roku[8].
Galeria
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Kłopoty Torunia z mostem – oToruniu.net, otoruniu.net [dostęp 2016-12-23].
- ↑ JW Web Development, Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Most drewniany, Toruń - 1870 rok, stare zdjęcia, torun.fotopolska.eu [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Ulice: Mostowa i Podmurna | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Małgorzata Oberlan, Taras na Kępie Bazarowej będzie zmodernizowany, „nowosci.com.pl” [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Katarzynką w piękny rejs | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-12-23].
- ↑ a (red.), Remontują ul. Majdany. Na taras widokowy dojdziesz od ul. Dybowskiej, „torun.naszemiasto.pl”, 4 lipca 2014 [dostęp 2016-12-23] (pol.).
- ↑ Zielony pomost czyli Toruń wzywa Batmana, „Nightscapes.pl”, 12 czerwca 2014 [dostęp 2016-12-23] (pol.).
| Mosty |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wiadukty |
| ||||||
| Estakady |
| ||||||
| Tunele |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wisła na wysokości Starego Miasta w Toruniu
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń - pomost widokowy na Bulwarze Filadelfijskim
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
Torun, Poland, bridge over Vistula 1870
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego w Toruniu
Toruń, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Widok miasta z 1641 r. Mateusza Meriana.
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, Brama Mostowa i Dwór Mieszczański od strony Wisły
_(OLA_Z.).JPG)
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń - ulica Mostowa w zespole dzielnicy staromiejskiej