Most kolejowy w Starym Boguminie
 Most kolejowy w Starym Boguminie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Długość | 232 m |
| Szerokość: • całkowita |
|
| Liczba torów | 2 |
| Liczba przęseł | 4 |
| Data budowy | 1848 |
Położenie na mapie gminy Krzyżanowice _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Krzyżanowice") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | |
 49°54′59,0″N 18°19′21,0″E/49,916400 18,322500 | |
Most kolejowy w Starym Boguminie – graniczny most kolejowy nad rzeką Odrą, pomiędzy Chałupkami (po stronie polskiej) i Starym Boguminem – dzielnicą Bogumina (w Czechach). Pierwotnie został otwarty w 1848 roku; trzykrotnie był wysadzany (1866, 1939, 1945) i za każdym razem odbudowywany (1867, 1940, 1957). Przez most przebiega dwutorowa i zelektryfikowana linia kolejowa nr 151.
Historia
Pierwotnie Kolej Wilhelma z Kędzierzyna do Bogumina planowano w całości poprowadzić prawym brzegiem Odry, a stacja w Raciborzu miała się znajdować w pobliżu lasu Obora, ok. 4 km na wschód od centrum miasta. Władze Raciborza skutecznie zabiegały jednak o budowę stacji kolejowej w centrum miasta. By móc ten cel zrealizować konieczne było wybudowanie dwóch mostów kolejowych na Odrze: jeden most w Raciborzu i kolejny pomiędzy Chałupkami i Boguminem, oraz wyburzenie fragmentu raciborskich murów miejskich. Wymagało to dodatkowych kosztów w wysokości 150 tys. talarów[1]. Częściowo środki te wyłożył raciborski magistrat, który wykupił dodatkowo akcje o wartości 20 tys. talarów (wcześniej miasto wykupiło na rzecz budowy Kolei Wilhelma akcje za 7500 talarów). Miasto wykupiło także i przekazało bezpłatnie ponad 6 hektarów gruntów[2].
Most w Chałupkach został oddany do użytku 1 września 1848 roku, jako ostatni fragment trasy Kolei Wilhelma z Kędzierzyna do Bogumina (linia kolejowa dotarła do Chałupek już 1 maja 1847 roku, od tego czasu aż do ukończenia budowy mostu odcinek od Chałupek do Bogumina pokonywano konnymi powozami oraz promem). Most posiadał wówczas 12 przęseł i był długi na 230 m. Połowę środków na jego budowę przeznaczyła Kolej Północna. Obydwa mosty (w Raciborzu i Chałupkach) były największymi obiektami budowlanymi, jakie powstały w czasie budowy Kolei Wilhelma[3]. 23 czerwca 1866 roku, podczas wojny prusko-austriackiej most został wysadzony przez żołnierzy pruskich. Odbudowę zakończono w sierpniu następnego roku. 28 maja 1909 roku oddano do użytku drugi tor. 1 września 1939 roku, tuż po wybuchu II wojny światowej most został ponownie wysadzony, tym razem przez polskich żołnierzy (Bogumin po zajęciu Zaolzia w 1938 roku znajdował się wówczas w polskich rękach). Prowizoryczną przeprawę Niemcy utworzyli już 10 września 1939 roku. Wysadzony most odtworzono w marcu 1940 roku. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1945 roku został po raz kolejny wysadzony, tym razem przez wycofujących się niemieckich żołnierzy[4][5]. Tuż po wojnie znów wybudowano tymczasowy, prowizoryczny most. Stała przeprawa została odbudowana wspólnie przez PKP i ČSD w 1957 roku[6]. Sieć trakcyjną na odcinku linii kolejowej przebiegającym przez most oddano do użytku w 1990 roku[7]. Podczas powodzi tysiąclecia w 1997 roku woda zarwała część przęseł mostu. Po powodzi szkody zostały naprawione[8]. 19 stycznia 2007 roku tuż obok mostu kolejowego oddano do użytku nowy most drogowy[9].
W momencie powstania most znajdował się na granicy Królestwa Prus (później Cesarstwo Niemieckie) z Cesarstwem Austrii (później Austro-Węgry). Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 roku biegła tędy granica niemiecko-czechosłowacka, a po zajęciu w 1938 roku Zaolzia przez Polskę granica niemiecko-polska. W trakcie II wojny światowej tereny po obu stronach rzeki zostały wcielone do Niemiec. Po II wojnie światowej Zaolzie powróciło do Czechosłowacji, a tereny należące do Niemiec przeszły w ręce Polaków. Po rozpadzie Czechosłowacji 1 stycznia 1993 roku granica polsko-czechosłowacka przeszła w granicę polsko-czeską. 21 grudnia 2007 roku na mocy układu z Schengen zniesiono kontrolę na przejściu granicznym.
Przypisy
- ↑ Piotr Sput: Z dziejów górnośląskiej kolei żelaznej. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2007, s. 8. ISBN 978-83-89802-31-6. (pol.).
- ↑ Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 235. ISBN 978-83-89802-73-6. (pol.).
- ↑ Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole, Wrocław: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 33. (pol.).
- ↑ 150 let tratě Bohumín - Chalupki (Annaberg) PKP, aneb prvního mezinárodního spojení Moravy a Slezska s Pruskem. www.parostroj.net. [dostęp 2014-05-09]. (cz.).
- ↑ Jan F. Teister. Vzpomínky na osvobození Starého Bohumína po šedesáti letech. „OKO bohumínské městské noviny”. číslo 9, s. 10–11, 5 maja 2005. Město Bohumín. (cz.).
- ↑ Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole, Wrocław: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 123. (pol.).
- ↑ Linia Kędzierzyn Koźle - Bohumín. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-05-09]. (pol.).
- ↑ Zdeněk Veselý. Železniční most přes řeku Odru má 160 let. „OKO bohumínské městské noviny”. číslo 20, s. 7, 5 listopada 2009. Město Bohumín. (cz.).
- ↑ Lucie Balcarová. Otevření silničního mostu až napotřetí. „OKO bohumínské městské noviny”. číslo 2, s. 1–2, 1 lutego 2007. Město Bohumín. (cz.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Racibórz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.28 N
- S: 49.90 N
- W: 18.03 E
- E: 18.51 E
Autor: Olos88, Licencja: CC0
Most kolejowy nad Odrą w Starym Boguminie
