Most wiszący w Ozimku

Most wiszący w Ozimku
Obiekt zabytkowy nr rej. A-1940/69 z 30 stycznia 1969[1]
Ilustracja
Most wiszący w Ozimku
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Ozimek

Podstawowe dane
Przeszkoda

rzeka Mała Panew

Długość

31,5 m

Szerokość:
• całkowita


6,6 m

Dopuszczalna masa pojazdu:

3 t

Liczba przęseł

1

Data budowy

1825-1827

Data remontu

2009-2010

Projektant

Karl Schottelius

Położenie na mapie Ozimka
Mapa konturowa Ozimka, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Most wiszący w Ozimku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Most wiszący w Ozimku”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Most wiszący w Ozimku”
Położenie na mapie gminy Ozimek
Mapa konturowa gminy Ozimek, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Most wiszący w Ozimku”
Ziemia50°40′35,00″N 18°12′44,05″E/50,676389 18,212236

Most wiszący w Ozimku – zabytkowy most (obecnie jedynie dla ruchu pieszego) na rzece Mała Panew w Ozimku w województwie opolskim. Wybudowany w 1827 roku jest najstarszym w Europie kontynentalnej żelaznym mostem wiszącym.

Jest to wiszący most łańcuchowy wykonany w całości z żelaza i, uwzględniając to kryterium, należy go uznać za najstarszy tego typu most na świecie, istniejący do dnia dzisiejszego[2]. Najstarszy istniejący żelazny most wiszący wybudowany został w latach 1819–1826 nad cieśniną Menai w Walii, lecz zawieszony jest na kamiennych pylonach.

Historia

Most w Ozimku zaprojektował królewski inspektor hutniczy Karl Schottelius[2], a wykonała go miejscowa Huta Małapanew. Do użytku został oddany w 12 września 1827 r.[2] Do budowy zużyto prawie 57[3] (60) ton odlewów z żeliwa i ponad 14 ton stali. Relacja z próby nośności mostu pochodzi z kroniki huty Małapanew i mówi o wpędzeniu w pierwszej kolejności stada bydła, później mostem przejechał szybko wóz obciążony ładunkiem. Konstruktor wyliczył, że nośność mostu wyniesie 60 cetnarów (ok. 3 tony), lecz w rzeczywistości znosił aż pięciokrotnie większe obciążenie. Został uszkodzony w czasie powodzi w 1830, następnie naprawiony i wzmocniony[2].

Most służył ogólnej komunikacji na trasie Ozimek – Zawadzkie do 1938 r. Ponownie ucierpiał w 1945 w wyniku próby pokonania go czołgiem[2]. Następnie do 2010 roku znajdował się na terenie huty Małapanew i użytkowany był jako wewnętrzny most przez pieszych[4].

Most na Malapane

W lipcu 2009 roku rozpoczęto gruntowną renowację mostu. Został on rozebrany, odnowiony i ponownie złożony. Konstrukcja mostu wzmocniona została stalowymi linami. Wykonano również nową kładkę dla pieszych oraz oświetlenie[5]. Po renowacji, we wrześniu 2010 roku most został ponowne udostępniony do użytku jako atrakcja turystyczna miasta[6].

W marcu 2017 r. prezydent Andrzej Duda wpisał obiekt na listę pomników historii[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 101 [dostęp 2017-08-28].
  2. a b c d e prof. dr hab. inż. Hanna Michalak. Ozimek – żelazny łańcuchowy wiszący most na rzece Mała Panew. „Inżynieria i Budownictwo”, s. 255, 2017. [dostęp 2022-05-16]. (pol.). 
  3. Czy wiesz, że najstarszy żelazny most w Europie znajduje się na Opolszczyźnie?. czywiesz.pl. [dostęp 2010-12-10]. (pol.).
  4. Czesław Lachur: Opolszczyzna znana i nieznana: obrazki krajoznawczo-historyczne. Kępa: Wydawnictwo Nowik, 2009, s. 202. ISBN 978-83-89848-66-6.
  5. Mariusz Jarzombek: Żelazny most nad Małą Panwią, najcenniejszy zabytek Ozimka, zostanie odnowiony. nto.pl, 19 maja 2009. [dostęp 2010-12-10]. (pol.).
  6. Most Żelazny nad Małą Panwią w Ozimku. visitopolskie.pl. [dostęp 2010-12-10]. (pol.).
  7. Ilona Hałucha, Ozimski most żelazny Pomnikiem Historii - edroga.pl, edroga.pl, 29 marca 2017 [dostęp 2017-03-30] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Ozimek (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Ozimek location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ozimek, Poland.
Most w Ozimku.jpg
Autor: Jojo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Most wiszący w Ozimku
IconBridge-bk.svg
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
Ikona mostu do legendy mapy.
Malapane, Knippel.jpg
Malapane in Oberschlesien mit der Königlichen Hütte und der Hängebrücke über dem Fluss Malapane
Opole County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.00 N
  • S: 50.49 N
  • W: 17.42 E
  • E: 18.37 E