Mosty Trzebnickie

Mosty Trzebnickie

Most Trzebnicki Południowy widziany z pd.; w głębi most pn. i osiedle Różanka
Poprzednie nazwy	Rosenthaler Brücke
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
most Trzebnicki Południowy
Przeszkoda	Kanał Miejski
Długość	24,7 m
Liczba torów tramwajowych	2
Liczba przęseł	1
Data budowy	1904-1905
most Trzebnicki Północny
Przeszkoda	Stara Odra, Kanał Różanka
Długość	218,5 m
Szerokość: • całkowita	14,52 m
Liczba torów tramwajowych	2
Liczba przęseł	4
Rozpiętość przęseł	51
Data budowy	1914-1916[1]
Projektant	Alfred von Scholtz (kierownictwo projektu)[1] Günther Trauer[1]
Położenie na mapie Wrocławia Mosty Trzebnickie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Mosty Trzebnickie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Mosty Trzebnickie
51°07′55,9″N 17°02′12,2″E/51,132194 17,036722

Mosty Trzebnickie – zespół dwóch mostów przerzuconych przez Starą Odrę i kanał miejski w północnej części Wrocławia, pomiędzy Kleczkowem a Różanką i Karłowicami. W miejscu tym, co potwierdzają znaleziska archeologiczne, już w neolicie (III tysiąclecie p.n.e.) znajdowała się przeprawa (bród) przez rzekę. W czasach historycznych wzmiankowano istnienie tu drewnianego mostu na głównej drodze łączącej Wrocław z Trzebnicą, który przez kolejne stulecia wielokrotnie był niszczony przez powodzie i kataklizmy wojenne, odbudowywany, naprawiany i przebudowywany.

północny most Trzebnicki widziany z pn.-zach.;
na I planie słup graniczny Wrocławia z 1900-1901

Pod koniec XIX wieku, w celu ułatwienia komunkacji rzecznej podjęto budowę kanału miejskiego wzdłuż nurtu Starej Odry, na jej lewym (zachodnim, dalej południowym) brzegu. W związku z tą budową powstała potrzeba przeprowadzenia nad nim przeprawy mostowej, która prowadziłaby dalej do przerzuconego nad Odrą drewnianego Rosenthaler Brücke (mostu Różaneckiego, od nazwy wsi, dziś osiedla Różanka – niem. Rosenthal – leżącej na północnym brzegu rzeki). Ten jednoprzęsłowy stalowy most zbudowano w latach 1892-1897, ale już wkrótce okazało się, że na potrzeby żeglugowe przestrzeń między lustrem wody a mostem jest za mała. Dlatego już w latach 1904-1905 most ten zastąpiono nowym, wyższym (o większym prześwicie), również stalowym, o nitowanej konstrukcji kratowej wspartej na przyczółkach z betonu licowanego granitem. Most ten obecnie nazywany jest mostem Trzebnickim Południowym, jego przęsło mierzy 24,7 m długości.

mosty Trzebnickie widziane z pd.-zach.:
po lewej pomarańczowe łuki mostu pn.,
po prawej kratownica mostu pd.

W drugiej dekadzie XX wieku, w związku z przebudową całego wrocławskiego systemu wodnego i budową kanałów Żeglugowego i Powodziowego z Bartoszowic do Różanki zaszła również potrzeba wymiany dotychczasowego mostu Różaneckiego. Zastąpiony on został w 1916 czteroprzęsłowym mostem stalowym o konstrukcji łukowej z poprzecznicami blachownicowymi. Most wsparty jest na podporach i przyczółkach z betonu licowanego granitem. Pierwsze przęsło tego mostu od strony miasta (od południa) rozciąga się nad terenem zalewowym, następne dwa nad rzeką, a czwarte – nad kanałem Żeglugowym prowadzącym do śluzy Różanka. Most ten przejął nazwę po swym poprzedniku – Rosenthaler Brücke^[2]. Całkowita długość mostu Północnego wynosi 218,5 metra (4 przesła o rozpiętości 51 m każde), a szerokość 14,52 metra^[3]. Chodniki usytuowano na zewnątrz łuków, a po jezdni mostów poprowadzono dwutorową linię tramwajową, przy czym szerokość jezdni jest na tyle mała, że mieszczą się tam tylko dwa pojazdy jadące w przeciwnych kierunkach, tj. pasy ruchu są wspólne tak dla samochodów, jak i dla tramwajów. Oś jezdni mostu południowego nie pokrywa się z osią północnego, pojazdy nadjeżdżające od strony centrum mają pomiędzy nimi do pokonania niewielki skręt w lewo (na zachód).

Od roku 1945 mosty te noszą nazwę Trzebnickich. Remont kapitalny przeszły w latach osiemdziesiątych, kolejną konserwację – na początku XXI wieku. Po powodzi tysiąclecia na wysepce rozdzielającej kanał Żeglugowy i rzekę, na której stoi też filar rozdzielający trzecie i czwarte przęsło, postawiono kilkumetrowej wysokości stalowy krzyż dziękczynny, na którym na pamiątkę tego wydarzenia zaznaczono farbą poziom wody, jaki osiągnęła rzeka w czasie kulminacji fali powodziowej 12-13 lipca 1997^[4].

Bibliografia

• Maciej Łagiewski: Mosty Wrocławia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989, s. 61. ISBN 83-04-02937-5.

Przypisy

Zobacz też

• wrocławskie mosty i kładki