Mosze Karmel

Mosze Karmel
‏משה כרמל‎
Ilustracja
Mosze Karmel, 1955
generał major (alluf) generał major (alluf)
Data i miejsce urodzenia

17 stycznia 1911
Mińsk Mazowiecki

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 2003
Tel Awiw-Jafa

Przebieg służby
Lata służby

1937–1950

Siły zbrojne

Haganah Symbol.svg Hagana
Badge of the Israel Defense Forces.svg Siły Obronne Izraela

Jednostki

Brygada Karmeli

Stanowiska

dowódca Brygady Karmeli (1948)
szef Północnego Dowództwa (1948-1949)

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Palestynie,
wojna o niepodległość

Odznaczenia
Wojna o niepodległość
Konwencja założycielska Koalicji Pracy, od lewej: Mosze Karmel, Jigal Allon, Re’uwen Barkat, Lewi Eszkol, Jisra’el Galili i Aharon Becker (1965)

Mosze Karmel (hebr. משה כרמל, ang. Moshe Carmel, ur. 17 stycznia 1911; zm. 14 sierpnia 2003) – izraelski polityk i dowódca wojskowy w stopniu generała majora (alluf), minister transportu w latach 1955–1959 i 1965–1969, poseł do Knesetu w latach 1958–1966 i 1969–1977.

Życiorys

Młodość

Urodził się w 1911 roku Mińsku Mazowieckim położonym w ówczesnym Imperium Rosyjskim (obecnie terytorium Polski)[1]. W 1924 roku wyemigrował do Mandatu Palestyny. Działał w młodzieżowym ruchu syjonistycznym Noar Ha’Oved. W 1930 uczestniczył w założeniu kibucu Na’an.

Kariera wojskowa

W 1937 roku wstąpił do żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana i prowadził kursy szkoleniowe dla oficerów. W 1939 roku został aresztowany przez brytyjskie władze mandatowe i osadzony w więzieniu w Akce. Opuścił więzienie w 1941 roku. Rok później objął dowodzenie nad batalionami młodzieżowymi Gadna (1942-1943).

Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w 1948 roku został pierwszym dowódcą Brygady Karmeli, którą nazwano od jego nazwiska. W przededniu wybuchu I wojny izraelsko-arabskiej w maju 1948 roku został mianowany dowódcą frontu północnego – został pierwszym szefem Północnego Dowództwa (1948-1949). Po wojnie, w 1950 roku odszedł do pracy cywilnej[2].

Kariera polityczna

Od 1944 roku Mosze Karmel był członkiem lewicowej partii politycznej Mapai. Gdy w 1946 roku doszło do rozłamu w partii, Karmel był jednym z inicjatorów reaktywacji syjonistycznej partii lewicowej Achdut ha-Awoda. Po zakończeniu kariery wojskowej, Karmel zaangażował się w działalność polityczną. Równocześnie rozpoczął studia akademickie. Ukończył historię i filozofię na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, a następnie nauki polityczne w Paryżu.

Bezskutecznie kandydował wyborach parlamentarnych w 1955 roku z listy Achdut ha-Awoda. Dawid Ben Gurion powierzył mu jednak funkcję ministra transportu w swoim piątym i szóstym rządzie (1955–1959)[1]. Ostatecznie znalazł się w składzie trzeciego Knesetu po rezygnacji Jicchaka Tabenkina 9 czerwca 1958[3]. Zdobywał mandat w wyborach w 1959, 1961 i 1961. Był członkiem parlamentarnych komisji budownictwa, komisji spraw wewnętrznych, komisji pracy, komisji finansów, komisji spraw zagranicznych i obrony, oraz innych. W dniu 30 maja 1965 roku Lewi Eszkol powierzył mu obowiązki ministra transportu (1965–1969)[1]. 17 stycznia 1966 zrezygnował z zasiadania w parlamencie, mandat objął po nim Mosze Wertman[4]. Powrócił do parlamentu wyborach w 1969. Uzyskał reelekcję w 1973. W wyborach w 1977 utracił miejsce w Knesecie[1].

Zmarł w 2003 roku w Tel Awiwie. Pozostawił dwie córki.

Przypisy

  1. a b c d Mosze Karmel (ang.) – profil na stronie Knesetu.
  2. Mosze Karmel. [w:] The Guardian [on-line]. [dostęp 2011-06-21]. (ang.).
  3. Members of the Third Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2019-05-04]. (ang.).
  4. Members of the Ninth Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2019-05-04]. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

19 - Formation-of-Maarach-political-union.jpg
From right to left: Mordechai Ish-Shalom, Yigal Alon, Reuven Barkat, Levi Eschol, Yisrael Galili and Aharon Becker
Haganah Symbol.svg
Autor: Meronim, Licencja: CC BY-SA 3.0
Haganah Symbol
Moshe Carmel 1955.jpg
Moshe Carmel, an Israeli general and politician. Served as Minister of Transportation
IDF aluf rotated.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
The IDF rank Aluf