Motogodzina
Ten artykuł od 2012-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Motogodzina (w skrócie mth lub mtg), maszynogodzina – jednostka miary czasu pracy maszyny, obliczanej jako różnica między czasem jej zakończenia a rozpoczęcia, odpowiadająca jednej godzinie.
Przykład: Dla wykonania określonej pracy remontowej drogi użyto następujących maszyn:
- młota pneumatycznego pracującego w godzinach 7:00-9:00
9:00 (h) – 7:00 (h) = 2 h → 2 mth
- koparko-spycharki pracującej w godzinach 8:00-12:15
12:15 (h) – 8:00 (h) = 4 h 15 min → 4,25 mth
- walca drogowego pracującego w godzinach 16:00-16:30
16:30 (h) – 16:00 (h) = 30 min → 0,5 mth
2 mth + 4,25 mth + 0,5 mth = 6,75 mth
Ogólny czas pracy maszyn wykorzystanych w pracach drogowych wynosi 6,75 mth.
Jednostka wykorzystywana w działaniach ekonomicznych (bardzo często w rozliczeniach), a także w statystyce i gospodarce materiałowej, często jako punkt odniesienia dla innych obliczeń (zwłaszcza kosztowych) lub składowa ich algorytmów.
Maszyny o zmiennych obrotach
W ciągnikach rolniczych i innych maszynach napędzanych silnikami spalinowymi o zmiennych obrotach motogodzina to czas pracy urządzenia przy znamionowych obrotach:
gdzie:
- – liczba motogodzin
- – obroty maszyny w jednostce czasu, zazwyczaj na minutę
- – czas w godzinach
- – obroty znamionowe w jednostce czasu.
- – obroty maszyny w jednostce czasu, zazwyczaj na minutę
Definicja motogodziny maszyn ze zmienną prędkością obrotową jest liczona przy uwzględnieniu maksymalnych obrotów maszyny w stosunku do tych, na których w danym momencie pracuje. Tak naprawdę definicja motogodziny powinna być ściśle rozdzielona i zdefiniowana osobno dla pomiaru czasu rzeczywistego oraz osobno dla pomiaru przebiegu.
Jeżeli maszyny są wyposażone w liczniki mierzące różnicę czasu włączenia do czasu wyłączenia silnika, jest to tylko wskaźnik pozwalający rozliczyć się za czas pracy maszyny ze zleceniobiorcą – jedynie motogodzina określa faktyczny czas, którego nie można przekraczać w dokonywaniu okresowych przeglądów. Obliczenie stosunku rzeczywistego czasu pracy maszyny do ilości przepracowanych motogodzin prowadzi do określenia faktycznego odzwierciedlenia, jak maszyna pracowała. Jeżeli pracownik pił kawę a silnik pracował na obciążeniu jałowym, to stosunek czasu pracy maszyny do ilości motogodzin wyniesie 1:0,2. Jeśli maszyna pracowałaby w większości na pełnym obciążeniu, to stosunek wynosiłby w przybliżeniu 1:1.
Maszyny wyposażone w silniki spalinowe i inne (ciągniki rolnicze, kombajny, agregaty prądotwórcze) mają wbudowane liczniki motogodzin pracy. Wskazania ich decydują o przeglądach i remontach, a także o sposobie naliczania opłat za wykonaną pracę (na przykład w kółkach rolniczych).
Liczniki motogodzin są odpowiednikami liczników kilometrów w samochodach.
W praktyce stosuje się zarówno dziesiętny, jak i godzinowo–minutowy zapis motogodzin.