Motoszybowiec
Motoszybowiec – odmiana szybowca wyposażona w silnik umożliwiający samodzielny start. Od klasycznego szybowca odróżnia się też podwoziem umożliwiającym samodzielne starty (zwykłe szybowce w trakcie startu muszą być wspomagane przez obsługę naziemną). W odróżnieniu od samolotu, silnik w motoszybowcu nie stanowi głównego źródła napędu, a jedynie napęd pomocniczy używany do startu oraz w lotach bez warunków termicznych. Do napędu motoszybowców używa się głównie silników spalinowych o mocy poniżej 100 KM, ostatnio również silników elektrycznych[1].
Polskie motoszybowce
W Polsce powstało kilka konstrukcji motoszybowców. W okresie międzywojennym - pierwszym był AMA (konstruktorzy studenci: Anczutin, Malinowski, Aleksandrowicz), później Bąk inż. Antoniego Kocjana. W tym okresie była to konstrukcja przewyższająca pozostałe konstrukcje motoszybowców na świecie.
Po 1945 zaprojektowany i wykonany został motoszybowiec HWL Pegaz. Pegaz był pierwszym powojennym motoszybowcem konstrukcji Tadeusza Chylińskiego. Wyposażony był w prototypowy silnik GAD XL o poj. 984 cm³ i mocy 31 KM przy 3000 obr/min, konstrukcji inż. Stefana Gajęckiego, pierwszy powojenny silnik lotniczy polskiej konstrukcji. Pegaz został oblatany 16 lipca 1949 roku. Jedyny egzemplarz był eksploatowany w Aeroklubie Warszawskim. Obecnie jest eksponowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Motoszybowcem produkowanym seryjnie w Polsce był SZD-45 Ogar (wyprodukowano 67 egzemplarzy). W jednym egzemplarzu był wykonany PW-4 Pelikan konstrukcji zespołu dr Romana Świtkiewicza na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej.
Powstały też konstrukcje bazujące na istniejących szybowcach: "Moto-Bocian" i "Bocian Puls" bazujące na szybowcu SZD-9 Bocian oraz "MDM Moto-Fox Małgosia" adaptowana z szybowca MDM-1 Fox.
Serię motoszybowców zaprojektował amator-konstruktor Jarosław Janowski, były to J-5 Marco oraz J-6 Fregata, który produkowany jest w Polsce, na bazie tego motoszybowca brytyjska firma BAE Systems produkuje bezzałogowe statki powietrzne BAE HERTI.
Najnowsza polska konstrukcja to motoszybowiec AOS-71, oblatana w 2012 roku. Jest to dwumiejscowy statek powietrzny o napędzie elektrycznym, który powstał w ramach współpracy Politechniki Warszawskiej i Politechniki Rzeszowskiej.
Zobacz też
Bibliografia
- Rafał Chyliński: Motoszybowiec Pegaz i jego konstruktor Tadeusz Chyliński. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2015, s. 208. ISBN 978-83-7339-150-5.
Przypisy
- ↑ Jerzy Domański: 1000 słów o samolocie i lotnictwie. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974, s. 237. (pol.)
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
PZL-Bielsko SZD-45A Ogar motor glider (G-BEBG), built 1976, at a Popular Flying Association Rally at Kemble Airfield, Gloucestershire, England. I don't know if this is landing or take off. tail number G-BEBG
Autor: Man, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Motorglider LET L-13M Blanik over Vecaki, Riga - Latvia
Autor: Michał Derela user:Pibwl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Polish motor glider HWL Pegaz in the Polish Aviation Museum in Kraków.