Mroczek (nietoperze)

Mroczek
Eptesicus[1]
Rafinesque, 1820[2]
Ilustracja
Przedstawiciele rodzaju – mroczek pozłocisty (E. nilssoni)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

mroczki

Plemię

mroczki

Rodzaj

mroczek

Typ nomenklatoryczny

Eptesicus melanops Rafinesque, 1820 (= Vespertilio fuscus Beauvois, 1796)

Gatunki

30 gatunków (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Mroczek[12] (Eptesicus) – rodzaj ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w rodzinie mroczkowatych (Vespertilionidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie (oprócz terenów arktycznych i antarktycznych)[13][14][15].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 44–82 mm, długość ogona 30–65 mm, długość ucha 9,5–24 mm, długość tylnej stopy 5,6–18 mm, długość przedramienia 30–58 mm; masa ciała 4,5–35 g[14].

Systematyka

Etymologia

  • Eptesicus: gr. επτην eptēn „latać”; οικος oikos „dom”[16].
  • Cnephaeus: gr. κνεφαιος knephaios „ciemny, ponury”[17]. Gatunek typowy: Vespertilio serotinus Schreber, 1774.
  • Noctula: fr. noctule „nietoperz”, od łac. nox, noctis „noc”[18]. Gatunek typowy: Vespertilio serotinus Schreber, 1774.
  • Cateorus: gr. κατηορος katēoros „zwisający, wiszący”[19]. Gatunek typowy: Vespertilio serotinus Schreber, 1774.
  • Exochura: gr. εξοχος exokhos „sterczący”; ουρα oura „ogon”[20]. Gatunek typowy:nie wyróżniony.
  • Amblyotus: gr. αμβλυς amblus „tępy”, od αμβλυνω amblunō „stępić”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[21]. Gatunek typowy: Amblyotus atratus Kolenati, 1858 (= Vesperus nilssoni Keyserling & Blasius, 1839).
  • Pachyomus: gr. παχυς pakhus „wielki, gruby”; ωμος ōmos „ramię, bark”[22]. Gatunek typowy: Scotophilus pachyomus Tomes, 1857.
  • Nyctiptenus: gr. νυκτι- nukti- „nocny”, od νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; πτηνος ptēnos „skrzydlaty”, od πτερον pteron „skrzydło”[23]. Gatunek typowy: Vespertilio smithii Wagner, 1855 (= Vespertilio hottentotus A. Smith, 1833).
  • Rhinopterus: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[24]; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”[25]. Gatunek typowy: Glauconycteris floweri de Winton, 1901.
  • Scabrifer: łac. scaber „szorstki”[26]; ferus „dzikie zwierzę”[27]. Nowa nazwa dla Rhinopterus G.S. Miller, 1906 ponieważ Allen uważał że jest zajęta przez Rhinoptera Cuvier, 1829 (Chondrichthyes).
  • Pareptesicus: gr. παρα para „blisko, obok”[28]; rodzaj Eptesicus Rafinesque, 1820[11]. Gatunek typowy: Vesperugo (Vesperus) pachyotis Dobson, 1871.

Podział systematyczny

Eptesicus w obecnej postaci jest parafiletyczny w stosunku do Histiotus, który jest blisko spokrewniony z Eptesicus z Nowego Świata[13]. Histiotus jest uznawany za odrębny rodzaj na podstawie jego różnich morfologicznych, a Eptesicus zostanie prawdopodobnie podzielony na wiele rodzajów, aby uniknąć parafiletyczności[13].

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[13][12]:

  • Eptesicus fuscus (Beauvois, 1796) – mroczek brunatny
  • Eptesicus guadeloupensis Genoways & R.J. Baker, 1975 – mroczek antylski
  • Eptesicus diminutus Osgood, 1915 – mroczek drobny
  • Eptesicus andinus J.A. Allen, 1914 – mroczek andyjski
  • Eptesicus chiriquinus O. Thomas, 1920 – mroczek inkaski
  • Eptesicus furinalis ( d’Orbigny, 1847) – mroczek argentyński
  • Eptesicus innoxius (Gervais, 1841) – mroczek łagodny
  • Eptesicus brasiliensis (Desmarest, 1819) – mroczek brazylijski
  • Eptesicus taddeii J.M.D. Miranda, Bernardi & Passos, 2006 – mroczek rudawy
  • Eptesicus ulapesensis R.T. Sánchez, Montani, Tomasco, Díaz & Barquez, 2019
  • Eptesicus floweri (de Winton, 1901) – mroczek rogoskóry
  • Eptesicus platyops (O. Thomas, 1901) – mroczek skryty
  • Eptesicus hottentotus (A. Smith, 1833) – mroczek długoogonowy
  • Eptesicus ognevi Bobrinskii, 1918 – mroczek kaspijski
  • Eptesicus anatolicus Felten, 1971 – mroczek anatolijski
  • Eptesicus bottae (Peters, 1869) – mroczek szczelinowy
  • Eptesicus isabellinus (Temminck, 1840) – mroczek pustynny
  • Eptesicus pachyomus (Tomes, 1857) – mroczek pakistański
  • Eptesicus serotinus (Schreber, 1774) – mroczek późny
  • Eptesicus nilssoni (Keyserling & Blasius, 1839) – mroczek pozłocisty
  • Eptesicus tatei Ellerman & Morrison-Scott, 195 – mroczek ponury
  • Eptesicus gobiensis Bobrinskii, 1926 – mroczek gobijski
  • Eptesicus japonensis Imaizumi, 1953 – mroczek japoński
  • Eptesicus pachyotis (Dobson, 1871) – mroczek grubouchy

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

  • Eptesicus aurelianensis Ziegler, 1993[29] – miocen.
  • Eptesicus campanensis Baudelot, 1970[30] – miocen.
  • Eptesicus chutamasae D.L. Harrison & Pearch, 2013[31] – plejstocen.
  • Eptesicus inexspectatus Kordikova, Heizmann & De Bruijn, 2004[32] – miocen.
  • Eptesicus kowalskii Woloszyn, 1987[33] – pliocen.
  • Eptesicus mossoczyi Woloszyn, 1987[34] – pliocen.
  • Eptesicus praeglacialis Kormos, 1930[35] – plejstocen.

Przypisy

  1. ↑ Eptesicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ C.S. Rafinesque. Animals, I class. Mastosia. — The Sucklers. „Annals of Nature”. 1, s. 2, 1820. (fr.). 
  3. ↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 103. (niem.).
  4. ↑ Ch.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. T. 1. Roma: Tip. Salviucci, 1832-1841, s. (xxi). (wł.).
  5. ↑ F.A. Kolenati. Europa’s Chiropteren. „Allgemeine deutsche naturhistorische Zeitung”. 2, s. 162, 1856. (niem.). 
  6. ↑ a b F.A. Kolenati. Eine neue österreichische Fledermaus. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 29, s. 251–252, 1858. (niem.). 
  7. ↑ J.E. Gray. Synopsis of the Genera of Vespertilionidæ and Noctilionidæ. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third Series. 17, s. 90, 1866. (ang.). 
  8. ↑ L.J.F.J. Fitzinger. Kritische Durchsicht der Ordnung der Flatterthiere oder Handflügler (Chrioptera). Familie der Fledermäuse (Vespertiliones). V. Abtheilung. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 62 (1), s. 424, 1870. (niem.). 
  9. ↑ G.S. Miller. Twelve new genera of bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 85, 1906. (ang.). 
  10. ↑ G.M. Allen. Notes on Chiroptera. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 52, s. 16, 1908. (ang.). 
  11. ↑ a b В.Л. Бiанки. Предварительныя замѣтки о летучихъ мшахъ (Chiroptera) Россiи. „Ежегодникъ Зооюгическаго Музея Академіи Наукъ”. 21, s. lxxvi, 1916. (ros.). 
  12. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 115–116. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  13. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 236–240. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  14. ↑ a b R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  15. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Eptesicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 268.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 460.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 163.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 283.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 91.
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 494.
  23. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 467.
  24. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 197.
  25. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 187.
  26. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 204.
  27. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 89.
  28. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
  29. ↑ R. Ziegler. Die Chiroptera (Mammalia) aus dem Untermiozän von Wintershof-West bei Eichstätt (Bayern). „Mitteilungen der Bayerischen Staatssammlung für Paläontologie und historische Geologie”. 33, s. 142, 1993. (niem.). 
  30. ↑ S. Baudelot. Complément á l’étude des Micromammifères de gisement miocéne de Sansan (GERS). „Compte Rendu Sommaire des séances de la Société Géologique de France”. 8, s. 303–304, 1970. (fr.). 
  31. ↑ M.J. Pearch,S. Bumrungsri, J.-L. Schwenninger, D.J. Ward & D.L. Harrison. A review of the Cainozoic small mammal fauna of Thailand with new records (Chiroptera; Scandentia; Eulipotyphla) from the late Pleistocene. „Cainozoic Research”. 10 (1–2), s. 77, 2013. (ang.). 
  32. ↑ E.G. Kordikova, E.P.J. Heizmann & H. de Bruijn. Early – Middle Miocene vertebrate faunas from Western Kazakhstan. Part 1. Rodentia, Insectivora, Chiroptera, and Lagomorpha. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. Abhandlungen 231 (2), s. 261, 2004. DOI: 10.1127/njgpa/231/2004/219. (ang.). 
  33. ↑ Wołoszyn 1987 ↓, s. 275.
  34. ↑ Wołoszyn 1987 ↓, s. 280.
  35. ↑ T. Kormos. Diagnosen neuer Säugetiere aus der Ober-Pliozänen fauna des Somlyóberges bei Püspökfürdö. „Annales Musei Nationalis Hungarici”. 27, s. 237, 1930. (niem.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Eptesicus nilssoni.jpg
Autor: Mnolf, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nordfledermaus (Eptesicus nilssoni)