Mrocznicowate

Mrocznicowate
Erebidae
Leach, 1815
Ilustracja
Argyrostrotis flavistriaria z Calpinae
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstawonogi
Gromadaowady
Rządmotyle
PodrządGlossata
Infrarządmotyle różnoskrzydłe
NadrodzinaNoctuoidea
Rodzinamrocznicowate

Mrocznicowate[1] (Erebidae) – rodzina motyli z podrzędu Glossata i nadrodziny Noctuoidea.

Motyle zróżnicowane morfologicznie. Przedstawicieli rodziny można rozróżnić po charakterystyce skrzydeł dorosłych osobników. Żyłka łokciowa skrzydła przedniego rozgałęzia się na dwie, trzy lub cztery żyłki (przeważnie)[2]. Osiągają od 8 do 300 mm (u Thysania agrippina) rozpiętości skrzydeł. Mają głowę o czułkach od szczeciniastych, przez piłkowane i grzebykowate po pierzaste, czasem o zredukowanej ssawce, a tułów i odwłok o dość tęgiej budowie, zwykle owłosione[1]. Wśród imagines znaleźć można gatunki żywiące się sokami wysysanymi z owoców czy łzami (lachyrofagia). Dorosłe z rodzaju Calyptra potrafią nacinać skórę i ssać krew (hematofagia)[3].

Takson kosmopolityczny. W Polsce reprezentowany przez 111 gatunków[1].

Taksonomia

Rodzina różnie definiowana w przeszłości. Szereg molekularnych analiz filogenetycznych dotyczących Noctuoidea pozwolił rozpoznać w mrocznicowatych grupę siostrzaną Nolidae i zaliczyć doń liczne taksony klasyfikowane wcześniej jako osobne rodziny (brudnicowate, niedźwiedziówkowate[1]) lub podrodziny sówek (np. wstęgówki czy Rivulinae[4])[3]. Według współczesnej definicji należy tu około 25 tysięcy opisanych gatunków[1]. Reza Zahiri wyróżnia na podstawie wspomnianych analiz 18 podrodzin mrocznicowatych o silnie do umiarkowanie wspartym monofiletyzmie[3]:

  • Scoliopteryginae
  • Rivulinae
  • Anobinae
  • Hypeninae
  • Lymantriinae – brudnicowate
  • Pangraptinae
  • Herminiinae
  • Aganainae
  • Arctiinae – niedźwiedziówkowate
  • Calpinae
  • Hypocalinae
  • Eulepidotinae
  • Toxocampinae
  • Tinoliinae
  • Scolecocampinae
  • Hypenodinae
  • Boletobiinae
  • Erebinae

Podrodzina wstęgówek (Catocalinae) okazała się polifiletyczna. Trzon tej grupy zaklasyfikowany został do podrodziny Erebinae[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). PWN, 2012, s. 372, 367.
  2. ↑ R. Zahiri i inni, Molecular phylogenetics of Erebidae (Lepidoptera, Noctuoidea), „Systematic entomology”, 37, 2012.
  3. ↑ a b c d Reza Zahiri. Molecular Systematics of Noctuoidea (Insecta, Lepidoptera). „Sarja – Ser. AII”. 268, 2012. 
  4. ↑ Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53e. Sówki – Noctuidae. Podrodziny: Acontiinae, Sarrothripinae, Euteliinae, Plusiinae, Catocalinae, Rivulinae, Hypeninae i Herminiinae. J. Buszko. Warszawa, Wrocław: 1983.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Argyrostrotis flavistriaria.JPG
Autor: Sullivan JB, Lafontaine JD, Licencja: CC BY 3.0
Argyrostrotis flavistriaria