Mstów (województwo małopolskie)

Mstów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
Gmina	Jodłownik
Liczba ludności (2011)	507
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-620[1]
Tablice rejestracyjne	KLI
SIMC	0430456
Położenie na mapie gminy Jodłownik Mstów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Mstów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Mstów
Położenie na mapie powiatu limanowskiego Mstów
49°47′29″N 20°14′26″E/49,791389 20,240556

Mstów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Jodłownik. Według danych z 2011 roku wieś liczyła 507 mieszkańców^[2].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego mieszkający w poszczególnych częściach wsi należą do trzech parafii: w Górze Świętego Jana, w Krasnem-Lasocicach i w Jodłowniku^[3].

Historia

Jak podaje strona Gminy, Mstów ma wedle wszelkiego prawdopodobieństwa rodowód średniowieczny, z pierwszą wzmianką o nim z 1408 roku^[4]. Jednak Słownik geograficzny Królestwa Polskiego cytuje zapis Mstow in terra Czirziciensi w dokumencie z 1405 roku^[5]. Słownik onomastyczny „Nazwy miejscowe Polski” nie proponuje etymologii nazwy wsi, odnotowując warianty Mstow (1405 i późniejsze), Mstowo (1409), Msthow (1529) i Mstów (1885 i późniejsze) i podając, że źródła potwierdzają wahanie rodzaju gramatycznego nazwy^[6].

Mstów od swego zarania stanowił własność rycerską. W XV i XVI wieku jego właścicielami była rodzina Mstowskich herbu Szreniawa. Wśród nich był dobrodziej klasztoru Cystersów w Szczyrzycu (1505) Janusz z Mstowa. Kolejnymi właścicielami byli Stanisław Zborowski herbu Jastrzębiec, który wszedł w jej posiadanie w końcówce XVI wieku oraz Gąsiorowscy herbu Pilawa w XVII wieku. W późniejszym okresie jej właściciele się zmieniali, aż w XIX wieku trafiła w ręce rodziny Popielów^[4].

Tereny na których leży Mstów należały do kasztelanii wojnickiej (od wczesnego średniowiecza do poł. XV wieku), a następnie czchowskiej (do końca XVI wieku), a potem do 1772 roku do powiatu szczyrzyckiego. Pod względem administracji kościelnej, aż do 1925 roku Mstów nieprzerwanie był w parafii w Górze Świętego Jana. Wtedy struktura parafialna została zmieniona, w wyniku czego części Mstowa należały odtąd do dwóch parafii: w Krasnem-Lasocicach i w Jodłowniku. Zdaniem niektórych źródeł w XV i XVI wieku Mstów przynajmniej częściowo należał do parafii w Szczyrzycu^[4].

W 1884 roku Mstów liczył 349 mieszkańców, z czego katolików było 327 oraz wyznania mojżeszowego 22. Składał się wówczas z dwóch posad, z których większa liczyła 203 morgi gruntów ornych, 20 mórg łąk i ogrodów, 32 morgi lasu i 42 morgi pastwisk; posada mniejsza miała 220 mórg gruntów ornych, 33 morgi łąk i ogrodów, 18 mórg lasu i 37 mórg pastwisk. We wsi działała gminna kasa pożyczkowa^[7].

Od końca XVIII wieku do lat dwudziestych XX stosowany był znak napieczętny sołectwa Mstów: na tarczy przedstawiony był mostek nad potokiem, a na nim postać mężczyzny w kapeluszu z uniesioną lewą ręką^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Struktura przestrzenna wsi

Obiekty we wsi

W Mstowie znajduje się park dworski, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego, numer A-525 z 23 sierpnia 1988 (obszar chroniony zredukowano w 2015 roku)^[10]. Ponadto pod ochroną konserwatorską znajdują się 4 drewniane budynki mieszkalne (jeden z końca XIX wieku i cztery z pierwszej ćwierci XX wieku, w tym jeden ze stodołą) oraz murowana kapliczka przydrożna domkowa z XIX wieku^[11].

Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Mstowie wywodzi swoje istnienie od jednoklasowej szkoły ludowej, o której najstarszy przekaz pochodzi z 1909 roku^[12].

We wsi Rada Gminy w 2008 zaplanowała utworzenie użytku ekologicznego „obejmującego odcinek naturalnie wykształconych meandrów potoku z dobrze zachowanym płatem zbiorowiska łęgowego, wierzbowo-topolowego (w runie liczny, chroniony gatunek kopytnika pospolitego) oraz fragment naturalnie ukształtowanego koryta z ciekawym odsłonięciem ściany skalnej z warstwowym układem łupków i piaskowców oraz żwirową łachą”^[13].

Zobacz też

• Mstów (województwo śląskie)
• Mstowo

Przypisy