Muchowiec

Muchowiec

Część Katowic
Fragment lotniska Katowice-Muchowiec
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Katowice
Dzielnica	Brynów-Os. Zgrzebnioka Os. Paderewskiego-Muchowiec
Data założenia	XVII wiek
W granicach Katowic	1 kwietnia 1909[1] 1 lipca 1924[2]
SIMC	0937706
Położenie na mapie Katowic Muchowiec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muchowiec
Położenie na mapie województwa śląskiego Muchowiec
50°14′11″N 19°01′33″E/50,236517 19,025767
Portal Polska

Muchowiec (niem. Muchowietz^[3]) – historyczna część Katowic, położona na terenie dwóch jednostek pomocniczych, częściowo rozgraniczonych przez biegnącą pośrodku dzielnicy ulicę Francuską: Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka i Osiedle Paderewskiego-Muchowiec.

Początki Muchowca jako przysiółka Katowic sięgają XVII wieku, zaś obecnie stanowi on w główniej mierze obszar rekreacyjny dzięki znajdującemu się na jego terenie Katowickiemu Parkowi Leśnemu i części Doliny Trzech Stawów. Znajduje się tu też powstałe w okresie dwudziestolecia międzywojennego lotnisko Katowice-Muchowiec. W 2007 roku Muchowiec liczył około 0,7 tys. osób.

Historia

Fragment lotniska Katowice-Muchowiec w 1965 roku

Już przed powstaniem Muchowca istniała w przeszłości wieś Jaźwce, wzmiankowana jako opuszczona w dokumencie zakupu ziemi pszczyńskiej z 15 lutego 1517 roku. Później na tym terenie wyrósł las^[4]. Początki samego zaś Muchowca sięgają XVII wieku – powstał on wówczas jako przysiółek Katowic. Nazwa Muchowiec pochodzi od legendarnego osadnika o nazwisku Mucha, który miał na tych terenach dom i łąkę^[5]. Na przełomie XIX i XX wieku, w rejonie dzisiejszych ulic: Francuskiej i Ceglanej powstała osada domów dla pracowników pobliskiej cegielni, zaś pod koniec XIX wieku myśliwski zamek^[5]. W grudniu 1885 roku w Muchowcu mieszkało łącznie 6 osób^[3].

Od początku XX wieku Muchowiec zaczął stawać się miejscem wypoczynku i rekreacji miejskiej ludności Katowic. W zameczku zaś powstała restauracja^[5]. Dnia 1 lipca 1907 roku na terenach obszaru dworskiego Mysłowice-Zamek powołano obszar dworski Giszowiec, zaś w 1 kwietnia 1909 roku pomiędzy obszarem dworskim Katowice-Zamek a obszarem Giszowiec dokonano korekt granicznych, przekazując tereny obecnej Doliny Trzech Stawów i muchowieckiego lotniska do katowickiego obszaru dworskiego^[6]. Dnia 30 czerwca 1924 roku wszystkie obszary dworskie w powiecie katowickim zlikwidowano, z czego obszar dworski Katowice-Zamek, w którym znajdował się Muchowiec, dzień później włączono do miasta Katowice^[7][8]. W latach 20. XX wieku z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej wybudowano tu lotnisko Katowice-Muchowiec, a w 1926 roku uruchomiono linię lotniczą Katowice – Warszawa^[9]. Poza tym kierunkiem, samoloty z Muchowca latały w czasach międzywojennych do Krakowa, Poznania, Wiednia i Brna^[10]. Na początku II wojny światowej, 1 września 1939 roku Niemcy zbombardowały muchowieckie lotnisko^[11].

Po II wojnie światowej, celem przesunięcia ruchu pociągów towarowych z centrum Katowic, w latach 50. XX wieku w Muchowcu powstała towarowa stacja rozrządowa^[12]. Z powodu szkód górniczych lotnisko w latach 60. XX wieku zostało zamknięte dla lotów pasażerskich – pozostało jedynie lotnisko sportowe^[9], zarządzane obecnie przez Aeroklub Śląski^[13]. Na tym lotnisku w dniu 20 czerwca 1983 roku wylądował papież Jan Paweł II w ramach odbywającej się w tym czasie pielgrzymki do Polski^[9]. Wówczas na lotnisku papież odprawił mszę świętą z udziałem ok. miliona osób^[14]. W czerwcu 2013 roku na terenie Muchowca, w sąsiedztwie muchowieckiego lotniska rozpoczęto budowę osiedla Francuska Park, na którym zaplanowano łącznie 1 059 mieszkań. Autorem projektu osiedla jest Wojciech Wojciechowski^[15]. W latach 2015–2018 przy ulicy Francuskiej 182 powstał kompleks biurowy Muchowiec ActivePark^[16].

Charakterystyka

Fragment Katowickiego Parku Leśnego w Muchowcu

Muchowiec stanowi obszar słabo zurbanizowany, o rozproszonej zabudowie. W 2007 roku liczył on około 700 mieszkańców^[17]. Dzielnica ta z racji na rekreacyjny charakter jest miejscem koncentracji takich placówek jak: korty tenisowe^[18], stajnie Katowickiego Klubu Jeździeckiego^[19], park linowy^[20] czy obiekty gastronomiczne^[21]. Położony w Muchowcu Katowicki Park Leśny o łącznej powierzchni 284,67 ha stanowi największy obszarowo obszar zieleni urządzonej w granicach Katowic. Północna część parku obejmuje Dolinę Trzech Stawów. Na obszarze parku powstały alejki spacerowe, a także zagospodarowane trawniki, natomiast leśne obszary parku stanowią tereny o podwyższonych wartościach przyrodniczych^[22].

Do głównych dróg przebiegających przez Muchowiec należą ulice: 73 Pułku Piechoty, Francuska i Lotnisko, łączące Muchowiec z pozostałymi dzielnicami Katowic, a także m.in. z autostradą A4^[23]. Przy tych trzech ulicach znajdują się też przystanki autobusowe ZTM: Muchowiec 73 Pułku Piechoty [nż], Muchowiec Korty Pętla, Muchowiec Park, Muchowiec Droga do Lotniska oraz Osiedle Paderewskiego Trzy Stawy. Do muchowieckiej pętli dojeżdża linia nr 110, kursująca do Siemianowic Śląskich przez katowickie dzielnice i osiedla: os. I. Paderewskiego, Śródmieście, Dąb i Józefowiec^[24]. Na terenie Muchowca, w południowej części funkcjonowała zlikwidowana obecnie stacja towarowa Katowice Muchowiec^[25], przez którą przechodziło kilka linii towarowych: 652, 653, 655, 657, 706 i 707^[26]. W Muchowcu działa cywilne lotnisko miejskie Katowice-Muchowiec, które obsługuje samoloty sportowe i ruch biznesowy^[27]. Lotnisko te o kodzie EPKM wyposażone jest w trzy drogi startowe, w tym jedną nieczynną betonową. Zarządcą lotniska jest Aeroklub Śląski^[28].

Przypisy

Bibliografia

• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012a, ISBN 978-83-87727-24-6 .
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012  (pol.).
• LechL. Szaraniec LechL., Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9 .