Mudéjar
Mudejar (z arab. مدجن mudadżdżan, ten, który mógł zostać w Hiszpanii) – styl w hiszpańskiej architekturze i sztuce, który rozwinął się z połączenia elementów islamskich i chrześcijańskich (romańskich i gotyckich). Mudejarami nazywano Maurów żyjących na ziemiach znajdujących się pod władzą chrześcijan; było wśród nich wielu rzemieślników, którzy przyczynili się do powstania nowego stylu.
Styl mudejar pojawił się w XII wieku i przetrwał do XVII wieku. Największy jego rozkwit nastąpił w okresie gotyku (XV–XVI w.). Jego cechy charakterystyczne to bogactwo dekoracji ornamentalnych wykonywanych w stiuku, drewnie i cegle, którymi pokrywano płaszczyzny tak, by ściany przypominały haftowane lub tkane draperie. Unikano za to przedstawień postaci ludzkich lub zwierzęcych. Wykorzystywano łuki typowe dla architektury mauretańskiej. Pomieszczenia przykrywano stropami kasetonowymi i sklepieniami stalaktytowymi. Stosowano również azulejos.
Wybrane zabytki
- kościoły Santa María la Blanca i San Benito w Toledo;
- Alkazar w Sewilli;
- Kościół Bożego Ciała w Segowii;
- zespół architektoniczny miasta i prowincji Teruel w Aragonii, najlepszy przykład tzw. aragońskiej odmiany mudejar, wpisany na listę UNESCO.
- Klasztor Sant Jeroni de Cotalba w Walencji,
Zobacz też
Bibliografia
- Jean Babelon: Sztuka hiszpańska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974, s. 43-54.
- Słownik terminów artystycznych i architektonicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 271–272, seria: Historia Sztuki. Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-62095-59-9.
Media użyte na tej stronie
Autor: Nachosan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tower of the church of the Salvador, Teruel. Spain
Autor: José Luis Mieza from Manresa-Barcelona, Spain, Licencja: CC BY 2.0
La Catedral de Teruel tiene su origen en la iglesia de Santa María de Mediavilla, que comenzó a edificarse en estilo románico en 1171 y se concluyó con la erección de la torre mudéjar en 1257. En la segunda mitad del siglo XIII, el alarife morisco Juzaff, reestructura la antigua obra románica y dota al edificio de tres naves mudéjares de mampostería y ladrillo, que mejoran y elevan la estructura románica del siglo XII.
En el mismo estilo gótico-mudéjar, ya en el siglo XIV se sustituyeron los ábsides románicos por otros, como se puede apreciar en la cabecera de la capilla mayor. Se redujo con ello a la mitad el número de soportes, lo que dio una mayor luminosidad y espaciosidad a las naves de arcos apuntados. También los muros fueron recrecidos. En 1423, ya con el aspecto mudéjar con que, en lo fundamental, conocemos el templo actualmente, el pontífice aragonés Benedicto XIII, el llamado «Papa Luna» la elevó al rango de Colegiata. Ya en estilo plateresco-mudéjar, fue construido en 1538 el cimborrio de la nave central, obra de Martín de Montalbán. Fue edificado de planta octogonal sobre trompas y presenta en su exterior ventanas ajimezadas con decoraciones platerescas. Más tarde, en 1587, con la creación de la diócesis de Teruel, fue promovida a Catedral y consagrada como tal. Por último en 1909 se aborda la edificación de la fachada en estilo neomudéjar, obra de Pablo Monguió.