Muhammad Bakir al-Hakim

Muhammad Bakir al-Hakim

محمد باقر الحكيم

Ajatollah
(c) Khamenei.ir, CC BY 4.0
Data i miejsce urodzenia	1939 An-Nadżaf, Irak
Data i miejsce śmierci	29 sierpnia 2003 An-Nadżaf, Irak
Wyznanie	islam szyicki; imamizm

Muhammad Bakir al-Hakim (ar. محمد باقر الحكيم; ur. 1939 w An-Nadżafie, zm. 29 sierpnia 2003 tamże) – iracki duchowny szyicki, ajatollah, wieloletni przywódca Najwyższej Rady Rewolucji Islamskiej w Iraku.

Życiorys

Wczesna działalność

Pochodził z jednej z najbardziej szanowanych rodzin szyickich z An-Nadżafu. Był synem ajatollaha Muhsina Bakira al-Hakima i odebrał tradycyjne szyickie wykształcenie religijne^[1]. Należał do organizacji Zew Islamu^[1]. W 1977 został aresztowany po masowych antyrządowych manifestacjach szyitów w An-Nadżafie i Karbali razem z dwoma tysiącami szyitów^[2]. Był torturowany przez irackie służby bezpieczeństwa; jego pięciu braci i kilkunastu krewnych zginęło w podobnych okolicznościach^[1].

Działalność na emigracji

W 1980, krótko po wybuchu wojny iracko-irańskiej, Muhammad Bakir al-Hakim opuścił Irak i emigrował do Iranu^[1], podobnie jak jego brat Abd al-Aziz^[3]. W 1982 w Teheranie, za zgodą i z poparciem władz irańskich, Muhammad Bakr al-Hakim utworzył Najwyższą Radę Rewolucji Islamskiej w Iraku, która miała jednoczyć irackie szyickie organizacje opozycyjne. W praktyce szybko jednak zaczęła działać jak zwykła partia polityczna, konkurując z innymi szyickimi formacjami, te bowiem nie chciały ślepo naśladować wzorców irańskich ani zbytnio uzależniać się do wsparcia tamtejszego rządu. Muhammad Bakr al-Hakim był natomiast zwolennikiem systemu sprawowania władzy pod nadzorem autorytetu religijnego, na wzór irański (Welajat-e faghih)^[4][5]. Z poglądu tego wycofał się po 2001, gdy zaczął deklarować poparcie dla demokracji i tolerancji religijnej^[1].

Powrót do Iraku i śmierć

Meczet imama Alego, przed którym zamordowany został Muhammad Bakir al-Hakim

Do Iraku powrócił w maju 2003, po obaleniu rządów Saddama Husajna wskutek amerykańskiej interwencji wojskowej^[6]. Występował przeciwko amerykańskiej okupacji Iraku i zapowiadał wystąpienie Irakijczyków przeciwko obecności obcych wojsk. Wzywał jednak swoich zwolenników, by nie atakowali żołnierzy koalicji, a swojego brata Abd al-Aziza zachęcił do przyjęcia propozycji zasiadania w Tymczasowej Irackiej Radzie Zarządzającej^[1]

W sierpniu tego samego roku zginął w zamachu terrorystycznym na meczet Alego w An-Nadżafie^[6]. Po jego śmierci miały miejsce masowe manifestacje szyitów, domagających się wycofania się Amerykanów z Iraku^[7][8].

Muhammad Bakir al-Hakim został pochowany w An-Nadżafie, w sąsiedztwie cmentarza szyitów, którzy zginęli w 1920 podczas powstania antybrytyjskiego^[8]. Przewodnictwo w Najwyższej Radzie Rewolucji Islamskiej w Iraku przejął po nim jego brat Abd al-Aziz^[6]. Za organizatorów zamachu w An-Nadżafie uznano Al-Kaidę^[9].

Przypisy

Bibliografia

• T. Dodge: Iraq: from war to a new authoritarianism. London & New York: The International Institute for Strategic Studies, 2012. ISBN 978-0-415-83485-8. OCLC 824827947. (ang.)
• Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003. ISBN 1-86064-622-0.
• Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2.