Muhammad Umran
| ||
 | ||
 generał | ||
| Data i miejsce urodzenia | 1922 Al-Mucharram | |
| Data i miejsce śmierci | 4 marca 1972 Trypolis | |
| Przebieg służby | ||
| Lata służby | 1942–1966 | |
| Siły zbrojne |  Siły Zbrojne Syrii | |
| Jednostki | 5 Brygada, 70 Brygada | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna izraelsko-arabska, Zamach stanu w Syrii (1963), Zamach stanu w Syrii (1966) | |
| Późniejsza praca | działacz emigracyjny | |
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 1922 Al-Mucharram | |
| Data i miejsce śmierci | 4 marca 1972 Trypolis | |
| minister obrony Syrii | ||
| Okres | od 8 lipca 1963 do 23 lutego 1966 | |
| Przynależność polityczna | Baas | |
| Poprzednik | Zijad al-Hariri | |
| Następca | Hafiz al-Asad | |
Muhammad Umran (arab. محمد عمران, ur. 1922 w Al-Mucharram[1], zm. 4 marca 1972 w Bejrucie) – syryjski wojskowy i polityk, jeden z przywódców zamachu stanu w Syrii w 1963.
Życiorys
Pochodził z rodziny drobnego posiadacza[1], alawity z rodu Chajjatinów[2]. Zawodowy wojskowy; walczył w armii syryjskiej podczas I wojny izraelsko-arabskiej. Zaangażował się w politykę na przełomie lat 40. i 50. XX wieku, gdy armia syryjska stała się podstawową siłą w syryjskim życiu politycznym[1]. Należał do partii Baas[3], do którego wprowadził go Akram al-Haurani[1]. Odegrał drugoplanową rolę w wystąpieniach przeciwko dyktaturze Adiba asz-Sziszaklego w 1954[1].
Wziął udział w tworzeniu Komitetu Wojskowego Partii Baas, utworzonego w Kairze przed 1961 przez grupę syryjskich oficerów skierowanych do służby w Egipcie po powstaniu Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Poza nim w Komitecie znaleźli się Salah Dżadid, Hafiz al-Asad, Ahmad al-Mir oraz Abd al-Karim al-Dżundi, również alawici lub ismailici. Umran, który w momencie powstania komitetu był najwyższy stopniem (był podpułkownikiem), jak również najstarszy, w początkowym okresie istnienia tajnej organizacji przewodził jej[1]. Celem komitetu była początkowo jedynie odbudowa partii Baas (zdelegalizowanej po zawarciu egipsko-syryjskiej unii) przy równoczesnym zachowaniu związku Egiptu z Syrią, z czasem także obalenie panującego w Syrii porządku i wzmocnienie pozycji alawitów[3].
We wrześniu 1961 zamach stanu Abd al-Karima an-Nahlawiego doprowadził do upadku unii egipsko-syryjskiej. Po ponad roku niestabilności politycznej 8 marca 1963 cywilni i wojskowi działacze partii Baas przeprowadzili kolejny przewrót, po którym partia zdobyła pełnię władzy. Członkowie Komitetu Wojskowego, dzięki protekcji gen. Amina al-Hafiza, zajęli wysokie stanowiska w armii. Muhammad Umran, który osobiście brał udział w przewrocie[4] początkowo został dowódcą 5 brygady armii syryjskiej[5], a następnie objął dowództwo 70 brygady, stacjonującej w garnizonie Katana k. Damaszku i przez to kluczowej dla zachowania przez partię Baas władzy[6]. Został również wicepremierem w rządzie Salah ad-Dina al-Bitara[7].
Po stłumieniu powstania naserystów w Damaszku w czerwcu 1963 i powstaniu Narodowej Rady Dowództwa Rewolucyjnego, kierowanej przez gen. al-Hafiza, Umran został jej członkiem[8]. Był już wówczas zdecydowanym przeciwnikiem Gamala Abdel Nasera i jego polityki[9]. Stanowisko wicepremiera zachował także po rezygnacji al-Bitara i utworzeniu gabinetu gen. al-Hafiza. W tym momencie władza w Syrii była już wyłącznie w rękach wojskowych należących do partii Baas[10].
Mniej radykalny w poglądach niż al-Asad, a przede wszystkim Dżadid, Umran stopniowo popadał w konflikt z dawnymi towarzyszami z Komitetu Wojskowego. W kwietniu 1964 sprzeciwił się tłumieniu powstania w Hamie. Poszukując poparcia cywilnych działaczy partii przeciwko Dżadidowi i Asadowi, ujawnił twórcy i pierwszemu przywódcy partii Baas Michelowi Aflakowi szczegóły funkcjonowania komitetu wojskowego od momentu jego powstania. Krok ten doprowadził do usunięcia go z piastowanych stanowisk - Aflak nie był w stanie obronić go przed potężniejszymi wojskowymi działaczami partii. Został skierowany do Hiszpanii jako ambasador[11]. Ostatecznie odsunięty od władzy po zamachu stanu w 1966 przeprowadzonym przez Dżadida i al-Asada, znalazł się w więzieniu Mazza[12]. Został zwolniony w czasie wojny sześciodniowej[13]. Zbiegł do Libanu; planował powrót do syryjskiego życia politycznego. W 1972 został zamordowany w Trypolisie, najprawdopodobniej przez agenta syryjskich służb specjalnych (pełnia władzy w kraju należała już wówczas do Hafiza al-Asada)[14].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Seale 1989 ↓, s. 62-63
- ↑ J. Zdanowski: Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010. ISBN 978-83-04-05039-6, s.241
- ↑ a b Seale 1989 ↓, s. 64
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 76.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 79.
- ↑ Ł. Fyderek: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 46-48. ISBN 978-83-7638-111-4.
- ↑ S. M. Moubayed, Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900-2000, Cune Press, 9781885942418, s.346-347
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 78.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 83.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 89.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 95-96.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 102.
- ↑ Seale 1989 ↓, s. 143.
- ↑ Human Rights in Syria
Bibliografia
- Patrick Seale: Asad of Syria. The Struggle for the Middle East. Berkeley-Los Angeles: University of California Press, 1989. ISBN 0-520-06667-7. (ang.)
Media użyte na tej stronie
Emblem of the Syrian Armed Forces
Members of the Ba'athist Military Committee celebrate the success of the March 8 coup d'etat that overthrew the government of President Nazim al-Qudsi and Prime Minister Khaled al-Azm.