Mulberry (port)

Para Phoeniksów w porcie Portland

Droga dojazdowa do jednego z pomostów Mulberry „A”

Mulberry „A” po zniszczeniu przez sztorm

Mulberry „B” – pirs – zdjęcie lotnicze z 27 października 1944

„Porty Mulberry” – dwa sztuczne porty zaopatrzeniowe zbudowane przez Aliantów podczas II wojny światowej na wybrzeżu Normandii (Département Calvados). Zaprojektowane zostały przez dwóch inżynierów Ove Arup i Ronald Jenkins^[1].

Planowanie początkowy

Plany Aliantów przewidywały budowę dwóch sztucznych portów dla statków transportowych w ramach Operacji Overlord po udanym lądowaniu w Normandii. Mulberry „A” na wysokości Vierville-sur-Mer (Omaha Beach) budowane przez Amerykanów i Mulberry „B” przed Arromanches na wysokości (Gold Beach) zbudowana przez Brytyjczyków. Poszczególne części, o różnej wielkości, zostały wykonane w formie prefabrykatów w Anglii, a następnie po przeholowaniu do brzegów Francji, złożone i zatopione w określonych miejscach u wybrzeży Normandii.

Budowa i uruchomienie

Zasada była taka sama dla obu portów. Powinny zapewniać ochronę przed wzburzonym morzem i umożliwiać rozładowywanie statków pomimo pływów morskich. Pierwszą z nich można było osiągnąć za pomocą kesonów i celowo zatopionych starych statków, które utworzyły sztuczny falochron wokół portu, gdzie fale osłabiałyby się. Dalej na morzu zakotwiczono duże metalowe konstrukcje, tak zwane „bombardony”, które służyły również do osłabiania fal. W celu umożliwienia „całodobowego rozładunku” molo musiało poruszać się w górę i w dół w czasie przypływu i odpływu. W tym celu użyto metalowe zbiorniki, które na długich metalowych słupach, służących jako prowadnice, mogły poruszać się zgodnie z pływami w górę i w dół. Układ drogowy w porcie obejmował powierzchnię około 500 hektarów.

Na lądzie wybudowano duże magazyny i wydzielono specjalny tabor samochodowy. Poszerzono stare drogi i wytyczono nowe dla szybszego transportu zaopatrzenia na front.

Budowa obu portów rozpoczęła się 7 czerwca 1944 roku, dzień po wylądowaniu. Pierwsze statki można było rozładować już po trzech dniach. Zakończenie powinno nastąpić 20 czerwca. Gwałtowna burza, która rozpoczęła się 19 czerwca i osłabła dopiero po trzech dniach, prawie całkowicie zniszczyła Mulberry „A”, który nie został jeszcze zabezpieczony zgodnie ze specyfikacjami. Amerykanie zrezygnowali z naprawy, dzięki czemu części, które nadawały się jeszcze do wykorzystania, posłużyły do dokończenia lekko uszkodzonego portu Mulberry „B”^[2]. W Vierville-sur-Mer / Saint-Laurent-sur-Mer Amerykanie rozpoczęli rozładowywać statki transportowe bezpośrednio przy plaży, co później okazało się jeszcze skuteczniejsze niż rozładowywanie na morzu.

Wkrótce potem brytyjski port Mulberry „B” zaczął w pełni funkcjonować. W sumie 628 000 ton zaopatrzenia, 40 000 pojazdów i 220 000 żołnierzy zostało przywiezionych tutaj i przetransportowanych na ląd do 31 października 1944.

Galeria

• Pozostałości
• 

  Zachodnie kesony typu Phoenix przy Cap Manvieux

• 

  Kesony typu Phoenix – wymiary i wyporność

• 

  Ponton 449 jednej z ramp wyładunkowych

• 

  Pontony Beetle, w tle kesony typu Phoeniks

• 

  Panorama portu Mulberry „B”

Przypisy

Bibliografia

• J. Evans, E. Palmer und R. Walter: A Harbour Goes to War: The Story of Mulberry and the Men Who Made It Happen. Brook House, 2000, ISBN 1-873547-30-7.
• Guy Hartcup: Code name Mulberry: The planning, building, and operation of the Normandy harbours. Hippocrene Books, 1977, ISBN 0-88254-443-8.