Multiplekser

Oznaczenie multipleksera

(c) Fresheneesz, CC-BY-SA-3.0

Przykładowa budowa wewnętrzna multipleksera

Multiplekser (w skrócie MUX) – układ kombinacyjny, najczęściej cyfrowy, służący do wyboru jednego z kilku dostępnych sygnałów wejściowych i przekazania go na wyjście.

Multiplekser jest układem komutacyjnym (przełączającym), posiadającym k wejść informacyjnych (zwanych też wejściami danych x₀, x₁, …, x_k-1, zazwyczaj jest ich 2ⁿ), n wejść adresowych (sterujących a₀, a₁, …, a_n-1) i jedno wyjście y. Posiada też wejście sterujące działaniem układu oznaczane jako S (wejście strobujące/zegarowe (Zegar (generator)), ang. strobe) lub e (ang. enable).

Działanie multipleksera polega na przekazaniu wartości jednego z wejść x_i na wyjście y. Numer i tego wejścia jest podawany na linie adresowe a₀, a₁, …, a_n-1. Jeśli na wejście strobujące (blokujące) S podane zostanie logiczne „0”, to wyjście y przyjmuje określony stan logiczny (zazwyczaj również zero), niezależny od stanu wejść danych X i adresowych A.

Tablica prawdy dla multipleksera z dwoma wejściami danych x_i i wejściem strobującym S:

S	x0	x1	y
0	1	1	1
		0	1
	0	1	0
		0	0
1	1	1	1
		0	0
	0	1	1
		0	0

Multiplekser można zbudować także z dekodera o takiej liczbie wejść, ile wejść adresowych posiada dany multiplekser oraz bramek AND. Do jednego wejścia każdej bramki AND należy podłączyć odpowiednie wyjście dekodera, do drugiego – odpowiednią linię wejściową x_i. Wyjścia wszystkich bramek AND należy podłączyć do wejść bramki OR.

Układem pełniącym funkcje odwrotne do multipleksera jest demultiplekser.