Mundury Marynarki Wojennej
Mundury Marynarki Wojennej – ubiory używane w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza.
Mundur marynarski w II Rzeczypospolitej
W styczniu 1920 roku wprowadzono pierwszy w Polsce odrębny mundur marynarski[1]. Z braku polskich wzorów, przyjęto model ubioru marynarki brytyjskiej, na którym wzorowały się floty wojenne większości państw. Barwą zasadniczą stała się granatowa i biała ze złotymi dystynkcjami i guzikami.
W skład umundurowania oficerów marynarki początkowo wchodziły[1]:
- czapka okrągła (w lecie biała) z czarnym otokiem, daszkiem i podpinką oraz haftowanym emblematem
- kurtka granatowa z kołnierzem wykładanym, z oznakami stopni ze złotej taśmy na rękawach i złotymi guzikami z wizerunkiem kotwicy na tle krzyża kawalerskiego
- spodnie długie (w lecie białe)
- surdut salonowy z dwoma rzędami guzików
- płaszcz z naramiennikami o dwu rzędach guzików
- kurtka biała, płócienna
- trzewiki czarne i żółte lub białe do spodni letnich, czarne kamasze
- koszula biała z czarnym krawatem
- czarny pas służbowy i rękawiczki brązowe
Na mundur szeregowców składała się[2]:
- okrągła czapka bez daszka z czarną wstążką na otoku ze złotym napisem "Marynarka Wojenna" lub nazwą okrętu albo formacji, z metalowym orzełkiem ozdobionym złotą kotwicą na tarczy
- bluza granatowa sukienna z dużym kołnierzem granatowym, na który przypinano drugi niebieski płócienny, obszyty potrójną białą taśmą, spięty czarnym krawatem
- długie spodnie sukienne granatowe
- płaszcz sukienny, a od 1930 roku na kurtka zimowa
- trzewiki czarne
Do 1928 roku oficerowie marynarki nie mieli ubioru galowego[a]. Czuli oni duży dyskomfort przy spotkaniach z oficerami zagranicznych flot, kiedy to obowiązywały ustalone zasady morskiego obyczaju. Występowanie polskich oficerów w ubiorze powszednim w czasie spotkań oficjalnych było oceniane jako brak znajomości zwyczajów morskich lub traktowane jako prowokacja i wymagało ze strony polskich dowódców odpowiednich wyjaśnień[1].
W 1927 roku przyznano oficerom pałasz. W styczniu 1928 roku wszedł w użycie mundur galowy z czarnym kapeluszem i złotymi epoletami ozdobionymi frędzlami lub bulionami przy surducie[1]. W 1936 roku ubiór oficerów marynarki wzbogacono o strój wieczorowy[b]. Był to półfrak i frak granatowy, kamizelka frakowa, półfrak biały, długie spodnie ze złotymi lampasami do półfraka i fraka, koszula frakowa z granatową muszką, peleryna granatowa, nowy pas paradny, sznury naramienne dla oficerów flagowych, ordynansowych i adiutantów.
Mundur w Polskich Siłach Zbrojnych
Marynarka wojenna zachowała umundurowanie sprzed 1939 roku. Nie nastręczało to trudności wobec wielkiego podobieństwa polskich i brytyjskich ubiorów marynarskich[3]. Drobne zmiany obejmowały wprowadzenie oznak stopni na naramiennikach półpłaszczy, wprowadzeniu nowej oznaki chorążego i skrócenie galonów oficerskich na rękawach kurtek oficerskich, tylko do części zewnętrznej mankietu.
Rodzaje ubiorów używanych w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza
Ubiór galowy
Noszony podczas uroczystości państwowych i wojskowych[4].
admiralski
oficerski (kobiety)
podoficerski
Ubiór wyjściowy
Noszony podczas wykonywania codziennych obowiązków służbowych.
oficerski
oficerski tropikalny
podoficerski
żołnierza zawodowego z płaszczem sukiennym
żołnierza zawodowego z płaszczem letnim
żołnierza zawodowego z płaszczem (kobiety)
żołnierza zawodowego z bluzą olimpijką
żołnierza zawodowego z kurtką wyjściową
żołnierza zawodowego z kurtką wyjściową (kobiety)
żołnierza zawodowego z wiatrówką
żołnierza zawodowego ze swetrem
żołnierza zawodowego z koszulo-bluzą i krawatem
żołnierza zawodowego z koszulo-bluzą
marynarski
marynarski z półpłaszczem
marynarski letni
Ubiór służbowy
Noszony przez pododdziały reprezentacyjne i admirałów w czasie uroczystości państwowych i wojskowych.
żołnierza zawodowego
żołnierza zawodowego z płaszczem sukiennym
marynarski
marynarski z półpłaszczem
Ubiór ćwiczebny
Noszony na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających oraz podczas ćwiczeń.
żołnierza zawodowego
marynarski (już nieobowiązuje)
z koszulą ćwiczebną
z kurtką zimową
Ubiór polowy
Noszony w jednostkach brzegowych Marynarki Wojennej.
ogólny bez pasa
zimowy z pasem
z koszulo-bluzą
ze swetrem
Ubiór specjalny
Noszony przez załogi statków powietrznych i członków personelu naziemnego.
pilota Marynarki Wojennej
personelu naziemnego
Ubiór wieczorowy
Noszony zgodnie ze zwyczajem przyjętym w środowisku cywilnym.
oficerski
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c d Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 124.
- ↑ Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 125.
- ↑ Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 127.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 maja 2022 r. w sprawie noszenia umundurowania przez żołnierzy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1237)
Bibliografia
- Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
Media użyte na tej stronie
Orzeł Marynarki Wojennej RP
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Ubiór służbowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
.png)
Ubiór polowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Ubiór wyjściowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Ubiór wyjściowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
.png)
Ubiór polowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Kkic 15:19, 12 kwi 2005 (CEST)
.png)
Ubiór polowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
1935 marynarze II RP
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
.png)
Ubiór polowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek ten pochodzi z załącznika do rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Ubiór wyjściowy żołnierza Marynarki Wojennej. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Rysunek został poprawiony i przedstawia obecnie stopień starszego marynarza, ze względu na nieużywanie już przez matów mundurów marynarskich.