Murad IV
| Sułtan Imperium Osmańskiego | |
 | |
 Tugra Murada IV | |
| |
| Sułtan Imperium Osmańskiego | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | |
| Żona | Haseki Ayşe Sultan |
| Dzieci | Sulejman |
Murad IV (arab. مراد رابع, ur. 27 lipca[1] 1612, zm. 9 lutego 1640[2]) – sułtan z dynastii Osmanów, panował w latach 1623–1640. Syn Ahmeda I i Kösem, władzę otrzymał po abdykacji swego stryja, Mustafy I Szalonego, który był niedorozwinięty umysłowo lub chory psychicznie. Brat Osmana II i Ibrahima I.
Murad IV przez długi czas pozostawał pod wpływem matki, Kösem, i kliki dworskiej. Uniezależnił się w 1632 roku, nakazał ściąć wielkiego wezyra i objął panowanie. Przywrócił świetność imperium osmańskiego; przeprowadził reformy wewnętrzne, skonfiskował część wielkich majątków ziemskich, zakazał (pod groźbą kary śmierci) palenia tytoniu, spożywania alkoholu i kawy (choć sam był alkoholikiem); walczył z korupcją w administracji państwowej, zreorganizował armię, ograniczając potęgę janczarów i spahisów.
Kontynuował wojny z Persją, która w 1622 zajęła Bagdad, a następnie obszar Wanu i Mosulu. W toku dwóch kampanii zbrojnych (1623-39) zabezpieczył swą władzę we wschodniej Anatolii, okupował Tebriz, a w 1638 roku zdobył Bagdad. Dowodził wyprawą na Półwysep Arabski, wykazując się talentem strategicznym i umiejętnościami dowódczymi. Wojna przeciw Persji zakończyła się w maju 1639 roku traktatem w Kasr-e Szirin, który przyznawał Mezopotamię i wschodnią Anatolię Osmanom, w zamian za zrzeczenie się na rzecz Persji Azerbejdżanu.
W okresie jego panowania stosunki dyplomatyczne z Polską były napięte, w roku 1632 próbował zawrzeć antypolską koalicję z Rosją, dwa lata później szykował wyprawę przeciwko Polsce, która jednak nie doszła do skutku.
Był znany z okrucieństwa. Był ostatnim sułtanem, który dowodził osobiście wojskiem w polu.
Władca zmarł z powodu marskości wątroby. Na łożu śmierci nakazał egzekucję swojego brata Ibrahima, lecz rozkazu nie wykonano z obawy o chaos jaki spowodowałoby wygaśnięcie rodu osmańskiego. Ibrahim został następcą Murada IV na tronie osmańskim.
W kulturze
W serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem zagrali go Cağan Efe Ak jako dziecko i Metin Akdülger jako dorosłego.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Murad IV, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- ↑ Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.
Bibliografia
- Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.
|
Media użyte na tej stronie
.svg)
Every sultan of the Ottoman Empire had his own monogram, called the tughra, which served as a royal symbol. A coat of arms in the European heraldic sense was created in the late 19th century. Hampton Court requested from the Ottoman Empire a coat of arms to be included in their collection. As the coat of arms had not been previously used in the Ottoman Empire, it was designed after this request, and the final design was adopted by Sultan Abdul Hamid II on 17 April 1882.
Tughra (i.e., seal or signature) of Murad IV, Sultan of the Ottoman Empire (1623-1640). An explanation of the different elements composing the tughra can be found here.
Autor: Buho07, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ottoman Imperial Standard, Late 19th and early 20th Century. Each Sultan had his own Tughra.