Mural
Mural – rodzaj malatury, nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dzieło dekoracyjnego malarstwa ściennego, najczęściej monumentalne. Murale jako malarstwo ścienne pochodzi jeszcze z okresu prehistorii, były szczególnie rozpowszechnione w starożytnym Rzymie na ulicach miast[1].
Malowidła takie, w zależności od intencji twórcy, mogą mieć na celu impresję odbiorcy, reklamę jakiegoś produktu lub promocję akcji charytatywnej.
Murale można zdefiniować jako wielkoformatową grafikę na ścianach budynków.
W Polsce w okresie PRL-u szczególnie upowszechniły się murale reklamujące przedsiębiorstwa i instytucje, które zasadniczo reklamy nie potrzebowały, ponieważ najczęściej byli to monopoliści na rynku. Niemalże w każdym mieście była gdzieś namalowana reklama PKO, PZU czy Totalizatora Sportowego albo Pewexu. Były też reklamy lokalnych fabryk i zakładów. Na przykład w Łodzi do dziś można spotkać murale Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej, czy Zakładów Przemysłu Jedwabniczego „Pierwsza”.
Łódzkie „murale”, jako pierwsze i jedyne w Polsce, doczekały się publikacji monograficznej, wydanej w 2010 roku[2].
Murale z okresu PRL
Mural w Lwówku Ślaskim
Reklama ZPB im. Armii Ludowej w Łodzi
Mural będący nośnikiem treści społecznych (mural propagandowy) z portu morskiego w Helu
Mural Foton Jubiler Warszawa Praga
Mural banku PKO w Brodnicy, obecnie zakryty warstwą termoizolacji
Murale współczesne
Dziewczynka z konewką w Białymstoku
Ostrowiec Świętokrzyski – logo NSZZ „Solidarność” z podobizną księdza Popiełuszki
Mural w Nowej Rudzie poświęcony żołnierzom wyklętym
Mural w Dusznikach-Zdroju
Mural w Gdańsku
Mural przy ul. Piotrkowskiej w Łodzi autorstwa grupy Design Futura
Mural autorstwa grupy TATS-CRU w Łodzi
Mural grupy Twożywo na nieistniejącej już kamienicy przy ul. Pańskiej 112 w Warszawie
Malowidło ścienne przy ulicy Na Stoku w Gdańsku
Mural przy ul. Pilotów w Gdańsku
Przestrzenny mural na rogu ul. Tuwima i Piotrkowskiej w Łodzi (nieistniejący)
Reklama Polisy SA przy ul. Siennej 45 w Warszawie
Antyrasistowski mural w Białymstoku – autorzy Anita Kitlas i Francesco Cherkos
Mural w Gdańsku przedstawiający Jana Pawła II i Lecha Wałęsę
Powstanie wielkopolskie – kamienica w Ostrowie Wlkp.
Festiwal kultury romskiej Romane Dyvesa w Gorzowie Wlkp.
Mural przedstawiający kurę w Katowicach
Mural na tyłach ul. Foksal (Warszawa Śródmieście)
Pierwszy Mural w Nowej Hucie NCK.
Projekt Aleksandra Toborowicz, wykonanie studenci krakowskiej ASP. Powstał 19.10.2013 r.
Mural na 11-kondygnacyjnym budynku przy ul. Moczyńskiego w Bydgoszczy
Mural na kamienicy przy ul. Piotra Skargi w Bydgoszczy
Mural na Placu Społecznym we Wrocławiu. Wykonany w ramach akcji charytatywnej Bitwa na Nakrętki
(c) pl, CC BY-SA 3.0"Trójwymiarowy" mural na Rynku Śródeckim w Poznaniu zatytułowany "Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle", ukończony 21 września 2015
Mural poświęcony Rewolucji 1905 roku. Łodź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 58. Autor: Takie Pany. Data ukończenia: 27.11.2015 r.
Mural poświęcony wydarzeniom z czerwca 1956 roku w Poznaniu przy ulicy Górna Wilda
Mural upamiętniający gen. bryg. Ludwika Krempę w Sanoku
Mural Anny Wazówny w Brodnicy
Mural poświęcony piosenkarce Korze w Warszawie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Murale – sztuka, która powraca do polskich miast. Daj się zaskoczyć!, Budynkowo.pl – Architektura | Budynki | Zabytki | Nieruchomości | Budownictwo [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Bartosz Stępień, Łódzkie murale. Niedoceniona grafika użytkowa PRL-u., Księży Młyn, Łódź 2010, ISBN 83-7729-038-3, ISBN 978-8377290385
Linki zewnętrzne
- Europejski Festiwal Malarstwa Monumentalnego Monumental Art w Gdańsku
- Najciekawsze murale Trójmiasta
- Łódzkie Murale
- trompe-l-oeil.info Mural France
Media użyte na tej stronie
Autor: Czonek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wykonany w lipcu 2020 roku mural na ścianie szczytowej kamienicy przy ulicy Paderewskiego nr 2 w Brodnicy. przedstawiający siostrę króla Polski Zygmunta II Wazy, królewnę Annę Wazównę. Autorem projektu jest grafik Wiktor Konopacki a wykonawcą Agata Wilkowska. Lokalizacja: Polska, województwo Kujawsko-Pomorskie, miasto Brodnica
Autor: Nimrod7777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łódzki mural poświęcony Rewolucji 1905 roku. Autor: Takie Pany. Rok powstania: 2015.
Autor: Czonek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Prace nad muralem Anny Wazówny w Brodnicy przy ulicy Paderewskiego 2. Nanoszenie projektu murala na ścianę przy pomocy projekcji. Jedna z technik wykorzystywanych przy malowaniu murali.
Mural w Łodzi reklamujący Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej, lokalizacja: al. Kościuszki róg ul. Żwirki
Autor: Krugerr, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mural, autorstwa Tadeusza Kurka, upamiętniający trzydziestą rocznicę powstania NSZZ Solidarność z podobizną księdza Jerzego Popiełuszki, znajdujący się na budynku lokalnej siedziby związku w Ostrowcu Świętokrzyskim
Autor: Starscream, Licencja: CC BY-SA 3.0
Malowidło w Gdyni. Zapomniany reklama PKO Banku Polskiego. Istnieje od wielu lat.
Lwówek Ślaski – Henryk I Brodaty nadający prawa miejskie, obraz na ścianie budynku.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mural w Dusznikach-Zdroju
.jpg)
Autor: Ermelinda Rodilosso, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mural in Bialystock by Natalia Rak representing a girl watering a real tree.
Autor: Zorro2212, Licencja: CC BY 3.0
Mural w Łodzi, róg Piotrkowskiej i Tuwima (nie istnieje)
Autor: Bejbejmate, Licencja: CC BY-SA 4.0
goodlooking studio mural foton jubiler
Autor: Nieznany, Licencja: GFDL
Malowidło ścienne blisko ulicy Na Stoku w Gdańsku.
Autor: Henryk Borawski, Licencja: CC BY-SA 3.0
"Ludzie są równi tylko nierówność ich dzieli" cytat z Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Mural antyrasistowski, Białystok ul. Batalionów Chłopskich 1. Autorami muralu są Anita Kitlas i Włoch Francesco Cherkos.
Autor: LIKE Studio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mural znajduje się we Wrocławiu na Placu Społecznym. Finał akcji Bitwa na Nakrętki
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gorzów Wlkp., ul. Drzymały. Mural propagujący festiwal kultury romskiej - Romane Dyvesa
Autor: Robert Bierwiaczonek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polska, województwo kujawsko-pomorskie, Brodnica, mural banku PKO sprzed 1989 roku reklamujący bon lokacyjny, na szczycie kamienicy przy ulicy Mazurskiej 12, stan z 2011 roku, obecnie niewidoczny, zakryty warstwą termoizolacji
.jpg)
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ostrów Wlkp. Mural na jednej z kamienic przy ul. Kościuszki. ( projekt - Piotr Zydorowicz, wykonanie - Paweł Jabłoński )
Autor: Panek, Licencja: CC BY 3.0
"Bezwład. Jeszcze świadomy". Mural grupy Twożywo na budynku przy ulicy Pańskiej 112 w Warszawie związany z planami wyburzenia budynku nawiązujący do powstania warszawskiego.
Autor: Foma, Licencja: CC BY-SA 4.0
Advertismenet for POLISA SA insurance company, Warsaw, building at 45 Sienna street.
.JPG)
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC0
Gdańsk Zaspa Młyniec, ul. Dywizjonu 303 3, mural.
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Murale na kamienicach przy ul. Piotra Skargi w Bydgoszczy
Autor: Nieznany, Licencja: GFDL
Malowidło na ulicy Pilotów. W gdańskiej dzielnicy Zaspa.
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Mural upamiętniający Olgę Sipowicz (Korę) przy ul. Nowy Świat 18/20 w Warszawie
Autor: Zorro2212, Licencja: CC BY 3.0
Mural grupy TATS CRU w Łodzi, róg Alei Kościuszki i ul. Żwirki
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Mural "Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle" na poznańskiej Śródce (ul. Śródka 3/Rynek Śródecki)
.jpg)
Autor: Jarosław Góralczyk, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Morze żywi i bogaci" - mural z okresu PRL na terenie portu morskiego w Helu.
Autor: Ralf Lotys (Sicherlich), Licencja: CC BY 2.5
Mural przy Piotrkowskiej w Łodzi, grupy Design Futura
Autor: Patryk Korzeniecki, Licencja: CC BY 3.0
Murał na ścianie budynku na tyłach ul. Foksal (Warszawa Śródmieście)
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Mural na budynku przy ul. Moczyńskiego w Bydgoszczy
.jpg)
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mural przedstawiający Ludwika Krempę i samolot Wellington, wykonany na ścianie budynku mieszkalnego przy ul. Jana Heweliusza 3 w Sanoku. Autorzy obrazu: Arkadiusz Andrejkow i Marek Szatkowski.
Autor: © 2010 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 3.0
Mural na bloku mieszkalnym w Gdańsku-Zaspie, przedstawiający papieża Jana Pawła II i prezydenta Lecha Wałęsę (autor Rafał Roskowiński), ul. Dywizjonu 303 33.
%2c_Nowa_Huta_Cultural_Center%2c_232_Pope_John_Paul_II_Av%2c_Nowa_Huta%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pierwszy Mural w Nowej Hucie (projekt Aleksandra Toborowicz ASP Kraków), Nowohuckie Centrum Kultury, al. Jana Pawła II 232, Nowa Huta, Kraków
Autor: Skelanard, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mural poświęcony czerwcu 1956 w Poznaniu przy ulicy Górna Wilda
Autor: Zorro2212, Licencja: CC BY 3.0
Tworzenie reklamowego murala, Łódź 2010