Murmańsk

Murmańsk
Мурманск
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 murmański

Burmistrz

Tamara Priamikowa

Powierzchnia

154,4 km²

Wysokość

50 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


287 847[1]
1864,29 os./km²

Nr kierunkowy

+7 (81 52)

Kod pocztowy

183000

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Położenie na mapie obwodu murmańskiego
Mapa konturowa obwodu murmańskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Ziemia68°58′N 33°03′E/68,966667 33,050000
Strona internetowa
Portal Rosja

Murmańsk (ros. Мурманск) – miasto w Rosji, w północnej części nasady Półwyspu Kolskiego. Niezamarzający port nad Zatoką Kolską (Morze Barentsa), w pobliżu granicy z Norwegią i Finlandią. Centrum administracyjne obwodu murmańskiego. Położony 1967 km od Moskwy. 6 maja 1985 otrzymało tytuł miasto-bohater (Город-герой)[2].

Główną arterią komunikacyjną miasta jest Prospekt Lenina. W jego pobliżu znajduje się pomnik Lenina i Muzeum Krajoznawcze. Zbiory przyrodnicze w muzeum dotyczą głównie tajgi.

Historia

Miasto zostało założone 4 października 1916 roku (według obowiązującego wówczas w Cesarstwie Rosyjskim kalendarza juliańskiego był to 21 września) jako Romanow na Murmaniu (ros. Романов-на-Мурмане). Nazwa ta została nadana na cześć rządzącej wówczas Rosją dynastii Romanowów, zaś z kolei „Murmań” to ruska nazwa ziem położonych nad Morzem Barentsa (pierwotnie samych wybrzeży, następnie całego lądu, zwłaszcza Półwyspu Kolskiego), która powiązana jest etymologicznie z germańskim słowem Norman – człowiek północy, jak w średniowieczu nazywano Skandynawów. W 1917 roku po rewolucji lutowej i likwidacji monarchii nazwę miasta zmieniono na Murmańsk. W latach 1918-1920 miasto znalazło się we władaniu aliantów zachodnich, którzy tą drogą przybyli z pomocą białym. W tym okresie w rejonie miasta z bolszewikami walczyły polskie oddziały tzw. Murmańczyków, ewakuowane w połowie 1919 roku.

W ramach umowy podpisanej z III Rzeszą w roku 1940 Murmańsk stał się bazą dla niemieckich okrętów podwodnych w ich drodze na Morze Norweskie. Rosjanie udostępnili swój port Niemcom w o wiele większym zakresie, niż to później robili wobec aliantów zachodnich. Kriegsmarine mogła być pewna, że znajdzie tu schronienie i przyjazne doki. W roku 1940 lodołamacze sowieckie pomogły przebić się na Pacyfik niemieckiemu krążownikowi pomocniczemu HSK Komet, który następnie zatopił siedem (i zdobył jeden) alianckich statków o łącznym tonażu 64 000 ton.

Po 22 czerwca 1941 roku Murmańsk stał się miejscem, do którego nawet zimą docierały alianckie konwoje z pomocą. Podczas zimnej wojny Murmańsk był bazą sowieckich atomowych okrętów podwodnych, nosicieli ładunków jądrowych. Dziś jest portem macierzystym rosyjskiej Floty Północnej.

Ludność

  • 1926 r. – 9 tys.
  • 1939 r. – 119 tys.
  • 1959 r. – 222 tys.
  • 1970 r. – 309 tys.
  • 1979 r. – 382 tys.
  • 1992 r. – 468,3 tys.
  • 1996 r. – 399 tys.
  • 2010 r. – 309,7 tys.
  • 2020 r. – 287,8 tys.

Geografia i klimat

Murmańsk posiada niezamarzający przez cały rok port, położony w 50-kilometrowym fiordzie. Jest to największe miasto leżące na tej szerokości geograficznej.

Ze wzgórza za miastem roztacza się panorama na cały Murmańsk, jego porty morskie, stocznie remontowe, zakłady przemysłowe i osiedla mieszkaniowe. Za fiordem, aż po zachodni i północny horyzont rozciągają się lasy pokrywające pofalowany teren. Za wzgórzami znajduje się Morze Barentsa. Miasto posiada także sztuczne jezioro i park, a także delfinarium.

Klimat umiarkowany chłodny. Średnie temperatury w styczniu –10 °C, lipcu 13 °C. Opady około 800 mm na rok.

Galeria

Miasta partnerskie

W przeszłości Murmańsk posiadał umowy partnerskie również ze Szczecinem (od 8 kwietnia 1993) oraz Rovaniemi (od 1962 roku). Umowy te zostały jednak wypowiedziane w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę (odpowiednio 28 lutego 2022[3] i 4 marca 2022[4]).

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Joanna i Stanisław Osikowie, Anna Wawrzkowicz: Puls Ziemi 1. Straszyn k. Gdańska: Nowa Era, 2009. ISBN 978-83-7547-190-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
MurmanskProspektLenin.jpg
Autor: Photo by Martin Lie, Trondheim, Norway., Licencja: Copyrighted free use
Prospekt Lenin, the main street in Murmansk, Russia.
Murmansk - Arctic Liberation.jpg
Autor: Tom Thiel, Licencja: CC BY 2.0
Fireworks for 65th anniversary of the arctic liberation... or something.
Церковь Всех Святых. Мурманск.jpg
Autor: Insider, Licencja: CC BY-SA 4.0
Церковь Всех Святых
Russia Murmansk region relief location map.png
Autor: Das steinerne Herz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Murmansk_region_relief_location_map
Murmansk 2010.jpg
Autor: Bair175, Licencja: CC BY-SA 3.0
Streetview of Murmansk with apartment buildings on the ridge above the harbour.
Hram Spasa-Na-Vodah Murmansk 01.jpg
Autor: Maarten (Superchango), Licencja: CC BY 2.0
Мурманск. Церковь Спаса Нерукотворного Образа ("Спас на водах")
Europe relief laea location map.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Комплекс Свято-Никольского кафедрального собора.JPG
Autor: Insider, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Храм Архангела Михаила (Мурманск).jpg
Autor: Insider, Licencja: CC BY-SA 4.0
Храм Архангела Михаила
Russia edcp relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Памятник Кириллу и Мефодию.jpg
Памятник Кириллу и Мефодию
MurmanskMorVokzal.jpg
Autor: Dodonov, Licencja: CC BY-SA 3.0
Murmansk seaport building
Церковь христиан веры евангельской (Мурманск).jpg
Autor: Insider, Licencja: CC BY-SA 4.0
Церковь христиан веры евангельской (Мурманск).jpg
RUS Murmansk COA.svg
Murmansk, coat of arms