Murzynowo (województwo lubuskie)

Murzynowo

wieś
Centrum wsi
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	międzyrzecki
Gmina	Skwierzyna
Wysokość	26 m n.p.m.
Liczba ludności	1000
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	66-443[1]
Tablice rejestracyjne	FMI
SIMC	0186832
Położenie na mapie gminy Skwierzyna Murzynowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Murzynowo
Położenie na mapie województwa lubuskiego Murzynowo
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego Murzynowo
52°38′31,35″N 15°27′03,16″E/52,642042 15,450878

Murzynowo (niem. Morrn^[2]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Położenie

Duża wieś obok prawego brzegu rzeki Warty, ok. 6 km na północny wschód od Skwierzyny, przy drodze do Drezdenka. Murzynowo leży na zachodnim krańcu Puszczy Noteckiej.

Nazwa

Miejscowość notowana jest od średniowiecza. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z połowy XIII wieku, gdy wymieniane jest Morno, kolejno: 1251 Morno, Mornen oraz po łacinie Mornensis villa, 1316 Mornowe, 1359 Mornow, 1508 Murzinowo, 1559 Murzynowo, 1564/65 Murzinow^[3]. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od słowa mory – dreszcze.

Historia

W 1316 miejscowość leżała w Nowej Marchii. W XV w. podzielona została na 2 części pomiędzy Polskę i Nową Marchię. Murzynowo było wsią królewską w starostwie międzyrzeckim^[3]. W 1393 Władysław Jagiełło oddał je w zastaw Nałęczom z Nowego Dworu. Przez kilkaset lat, do II rozbioru Polski przez środek Murzynowa przebiegała granica polsko-brandenburska. Powodowało to liczne przygraniczne spory, które często kończyły się lokalnymi utarczkami.

W 1564 dokumenty podatkowe odnotowały pobór z Murzynowa od 16 rybaków i 2 karczm. W latach 1564/65 w dochodach zamku w Międzyrzeczu wymienione jest Murzynowo, a w nim 15. kmieci nazwanych w dokumentach „rzecznikami” (czyli rybakami) posiadających role i dzierżących rzekę Wartę. Płacili oni po 4,5 gr czynszu oraz dawali zamkowi 2 dzikie kaczki, 8 jaj i 2 ryby wartości 1 groszy. Na wezwanie zobowiązani byli do pieszej roboty przy łowieniu ryb oraz na polowaniach. Jeden z tych kmieci szynkował piwo od czego płacił 24 gr czynszu. 17 lokalnych zagrodników płaciło po 3 gr czynszu i zobowiązani byli do "pieszej roboty". We wsi pracowało 3 kołodziejów płacących po 2 florenów za prawo wyrębu drzewa. Miejscowy sołtys zobowiązany był do posług na rzecz zamku. Karczmarz murzynowski dostarczał również 1 kłodę piwa w czasie sianokosów dworskich łąk. Na zamek międzyrzecki mieszkańcy dostarczali także 1,5 beczki miodu oraz kopę ryb. Suma danin na rzecz zamku międzyrzeckiego wynosiła 18 florenów, 14 gr, 10,5 denara^[3].

Pierwszy kościół w Murzynowie ufundował w 1774 r. ostatni starosta międzyrzecki, kasztelan krakowski, książę Antoni Jabłonowski. Współczesna świątynia pochodzi z 1837 r. W XIX w. powstała tu duża cegielnia, pałac i folwark. W 1935 r. wybudowano linię kolejową ze Skwierzyny do Drezdenka. W czasie II wojny światowej istniał tu obóz pracy przymusowej. Po 1945 r. cegielnię upaństwowiono, w pałacu urządzono szkołę, a na terenie folwarku powstał PGR. Po 1990 zlikwidowano PGR, cegielnię i rozebrano linię kolejową.

Cegielnia została sprywatyzowana i przejęta przez firmę Budinstal, działała jeszcze w 2001 roku^[4].

• 

  Stempel cegielni z Murzynowa na Bastionie II Fortu Winiary Twierdzy Poznań

• 

  Przystanek kolejowy w Murzynowie

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[5]:

• kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny, w stylu arkadowym, poewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, filialny, z 1837, powiększony w 1883 o wieżę i absydę

inne zabytki:

• neoklasycystyczny pałac z początku XIX w., obecnie szkoła
• zabudowania folwarczne z XIX w. – gorzelnia, spichlerz, dwie oficyny
• park o powierzchni ok. 6 ha z dwoma stawami i starodrzewem (platany, dęby)
• we wsi zachowała się częściowo stara zabudowa z przełomu XIX/XX w.

• 

  Kościół pw. Niepokalanego Serca Marii

• 

  Folwark

Zobacz też

• Murzynowo
• Murzynowo Kościelne
• Murzynowo Leśne
• Powiat skwierzyński

Przypisy

Bibliografia

• Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, t. 3, hasło "Murzynowo". Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademi Nauk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 219-220. ISBN 83-04-00938-2.
• Paweł Anders, Władysław Kusiak: Puszcza Notecka. Przewodnik krajoznawczy. Poznań: Oficyna wydawnicza G&P, 2005. ISBN 83-7272-109-2.
• Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.