Musée des Beaux-Arts de Montréal

Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu
Musée des Beaux-Arts de Montréal (fr.)
Montreal Museum of Fine Arts (ang.)
Ilustracja
Pierwszy budynek muzeum (1912)
Państwo

 Kanada

Miejscowość

Montreal

Adres

Musée des beaux-arts de Montréal
1380, rue Sherbrooke Ouest
Montreal, Quebec H3G 1J5
Canada

Data założenia

1860

Wielkość zbiorów

ponad 38 000

Dyrektor

Nathalie Bondil

Położenie na mapie Montrealu
Mapa konturowa Montrealu, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu”
Położenie na mapie Kanady
Mapa konturowa Kanady, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu”
Położenie na mapie Quebecu
Mapa konturowa Quebecu, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu”
Ziemia45°29′55,32″N 73°34′48,36″W/45,498700 -73,580100
Strona internetowa
Pavillon Jean-Noël Desmarais

Musée des Beaux-Arts de Montréal, ang. Montreal Museum of Fine Arts[a]muzeum sztuk pięknych położone w Montrealu przy Rue Sherbrooke w rejonie zwanym Golden Square Mile. Jest największym muzeum miasta i zarazem najstarszym muzeum w Kanadzie (zał. w 1860). Posiada m.in. znaczącą kolekcję malarstwa europejskiego i kanadyjskiego[1]. Zbiory muzeum obejmują ponad 38 000 dzieł sztuki, co czyni je jednym z największych muzeów Kanady[2]. Muzeum odwiedza rocznie ponad 760 000 gości[3].

Historia

XIX wiek

Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu jest najstarszą i jedną z jego najważniejszych instytucji artystycznych na terenie Kanady. Założone w 1847 roku, początkowo pod nazwą Montréal Society of Artists, przekształciło się w 1860 roku w Art Association of Montreal[1]. W 1877 kupiec Benaiah Gibb zakupił działkę przy Sherbrooke Street, przekazał środki na budowę muzeum oraz kilka obrazów i rzeźb, stanowiących zalążek przyszłej kolekcji, która miała stać się jedną z najważniejszych w Kanadzie. Dwa lata później zainaugurowała swoją działalność "Art Gallery", mieszcząca się w budynku (obecnie nieistniejącym) przy Phillips Square na przedmieściach Montrealu. Był to pierwszy budynek w Kanadzie pomyślany jako miejsce dla zbiorów sztuki i ekspozycji czasowych[3].

XX wiek

W 1912 roku muzeum przeniosło się do nowego budynku przy Sherbrooke St. West. Budynek w bardzo modnym w tamtym czasie stylu neoklasycznym zaprojektowali architekci, bracia Edward i William S. Maxwell[1]. Budynek dziś nosi nazwę Pavillon Michal et Renata Hornstein/Michal and Renata Hornstein Pavilion. Mieszczą się w nim zbiory archeologiczne, kolekcje kultur świata, wystawy czasowe oraz najstarsza w Kanadzie biblioteka poświęcona sztukom pięknym. W roku 1939 na tyłach pawilonu dobudowano aneks, Norton Addition, w którym znalazły miejsce wystawy czasowe prac wypożyczonych dla muzeum oraz ekspozycja dzieł rzemiosła artystycznego. W 1947 został mianowany pierwszy profesjonalny dyrektor galerii, Robert Tyler Davis. W 1948 roku placówka przyjęła oficjalna nazwę The Montreal Museum of Fine Arts. Jednocześnie otwarto galerię poświęconą sztuce artystów współczesnych, głównie montrealskich. W roku 1960, w 100. rocznicę założenia muzeum, przyjęto oficjalnie jego dwujęzyczną nazwę The Montreal Museum of Fine Arts/Musée des beaux-arts de Montréal[3].

W 1972 roku muzeum stało się instytucją o charakterze półpublicznym, finansowaną głównie z dotacji o różnych źródłach pochodzenia. W 1976 roku oddano do użytku nowe skrzydło zaprojektowane przez architekta Freda Lebensolda[1]. Jest to obecny Pavillon Liliane et David M. Stewart, mieszczący zbiory rzemiosła artystycznego i designu[3].

W latach 80. muzeum zorganizowało kilka wystaw na dużą skalę, aby przyciągnąć szerokie rzesze publiczności: "Pablo Picasso: Meeting in Montréal", "Leonardo da Vinci, Engineer and Architect", "Marc Chagall", "Salvador Dalí", "The 1920s: The Age of the Metropolis", "Lost Paradise: Symbolist Europe", "Warhol Live: Music and Dance in Andy Warhol's Work" i in. W efekcie muzeum zdobyło międzynarodową reputację. W 1991 roku oddano do użytku kolejny obiekt, Pavillon Jean-Noël Desmarais, zaprojektowany przez architekta Moshe Safdie. Dzięki temu wydatnie wzrosła przestrzeń wystawiennicza galerii, co umożliwiło zaprezentowanie większej ilości eksponatów z kolekcji stałej jednocześnie zapewniając miejsce niezbędne dla wystaw czasowych. W nowym pawilonie znalazły się m.in. muzealny sklep, a także księgarnia i lokale gastronomiczne[1]. Budynek jest połączony podziemną galerią z leżącym po przeciwnej stronie Sherbrooke Street pierwszym budynkiem muzeum[3].

XXI wiek

Erskine and American Church, zaprojektowany przez Alexandra C. Hutchisona i otwarty w 1894 roku (obecnie nieczynny) znany jest w Kanadzie z wyjątkowej kolekcji 20 witraży Tiffany'ego

W 2008 roku zakupiono nieczynny kościół Erskine and American Church[3]. Kościół ten zbudowany został w stylu neoromańskim z wapienia z elementami piaskowca. Zachował oryginalną fasadę i bizantyjską kopułę. Stanowi ważny zabytek, tak pod względem architektonicznym jak i historycznym. Okna jego fasad bocznych zdobi 20 witraży Tiffany'ego, stanowiących największą tego typu kolekcję w Kanadzie. Pracownia architektoniczna Provencher Roy et Associés Architectes, na zlecenie Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu zrealizowała projekt zmiany funkcji zabytkowego budynku nieczynnego kościoła na muzeum. Projekt ten otrzymał w latach 2010–2012 szereg nagród architektonicznych, m.in. nagrodę za integrację obiektu z miastem, przyznaną przez organizację ochrony dziedzictwa w Montrealu. Zgodnie z rekomendacjami Rady Zabytków Kanady odrestaurowano zabytkowe mury byłego kościoła i jego fasadę frontową. Wewnątrz odbudowano strop, położono nowe tynki i odrestaurowano stolarkę dekoracyjną. Po remoncie wnętrza dokonano jego adaptacji na salę koncertową na 444 miejsca. Przebudowano też tył kościoła tworząc współczesny pawilon sztuki (Pavillon Bourgie), połączony z całym kompleksem Muzeum podziemnym, długim na 45 m korytarzem, w którym urządzono galerię. Konstrukcja pawilonu jest przeszklona, dzięki czemu z każdego z jego czterech pięter otwiera się widok na zewnątrz. Nawiązaniem do tradycji jest natomiast zastosowanie do okładziny elewacji białego marmuru, z którego wykonano fasadę pierwszego pawilonu z 1912 (Michal et Renata Hornstein) oraz pawilonu z 1991 (Jean-Noël Desmarais)[4]. Pawilon (otwarty w 2011 roku) jest poświęcony sztuce Kanady i Quebecu. Budynki pawilonu oraz kościoła zostały zintegrowane z pozostałymi budynkami muzeum oraz z ich najbliższym otoczeniem[4]. Wraz z utworzeniem przez Pierre'a Bourgie na terenie muzeum fundacji Arte Musica Foundation muzyka stała się oficjalną częścią muzealnych programów. Zbiory muzeum powiększyła kolekcja Bena Weidera Napoleona. Otwarto nową galerię Empire Galleries[3].

W samym tym czasie w trzech pozostałych pawilonach Muzeum urządzono na nowo wystawy sztuki kultur starożytnych, sztuki europejskiej i współczesnej, rzemiosła artystycznego i wzornictwa. Muzeum przez cały rok prezentuje ważne wystawy czasowe. Oprócz tego odbywają się w nim różne wykłady, pokazy filmów i koncerty. Organizowane są wycieczki z przewodnikiem[1].

Największa kradzież w historii Kanady

Około godz. 2 w nocy 4 września 1972 roku uzbrojeni złodzieje poprzez świetlik dostali się do wnętrza Montreal Museum of Fine Arts. Po obezwładnieniu trzech strażników zrabowali biżuterię, figurki i 18 obrazów o łącznej wartości 2 milionów dolarów. Wśród skradzionych łupów były obrazy Delacroix, Gainsborough i rzadki pejzaż Rembrandta szacowane na 1 milion dolarów. Była to największa kradzież w dotychczasowej historii Kanady[5].

17 obrazów dotąd (luty 2012) nie odnaleziono. Pod koniec października 2011 w muzeum dokonano kolejnej kradzieży, i to w godzinach otwarcia. Tym razem łupem złodziei padły 2 antyczne rzeźby, jedna rzymska (I w. n.e.), druga zaś perska (V w. p.n.e.) o wartości szacowanej na kilkaset tysięcy dolarów. Do odnalezienia skradzionych arcydzieł wynajęto znanego tropiciela skradzionych dzieł sztuki, Marka Dalrymple'a. Pomimo apeli o pomoc i nagrody wyznaczonej za informacje o sprawcach eksponatów nie udało się odzyskać[6].

Zbiory

W ciągu 150 lat swej działalności muzeum zgromadziło jedną z najświetniejszych w Ameryce Północnej kolekcji sztuki, obejmującej dzieła sztuki od starożytności do czasów współczesnych. Większość zbiorów stanowią darowizny znamienitych rodów montrealskich. Kolekcja obejmuje rzemiosło artystyczne, sztukę kanadyjską i eskimoską, zbiory grafik i rysunków, płótna starych mistrzów oraz twórców współczesnych, jak również ważne zbiory starożytnych tkanin, angielskiej porcelany i największą na świecie kolekcję japońskich pudełek do kadzidła[1].

Kolekcja muzealna zorganizowana jest w 5 działach:

  • Archeologia i kultury świata (Archéologie et cultures du monde) – w Pavillon Michal et Renata Hornstein
  • Sztuka międzynarodowa średniowieczna i nowożytna (L'art international ancien et moderne) – w Pavillon Jean-Noël Desmarais
  • Rzemiosło artystyczne i design (Les Arts décoratifs et le design) – w Pavillon Liliane et David M. Stewart
  • Sztuka międzynarodowa współczesna (L'art international ancien et moderne) – w Pavillon Jean-Noël Desmarais
  • Sztuka Quebecu i Kanady (L'art québécois et canadien) – w Pavillon Claire et Marc Bourgie[2]

Archeologia i kultury świata

Przekrojowa kolekcja działu archeologii i kultur świata (Archéologie et cultures du monde), na którą składają się głowy figur, maski, przedmioty dekoracyjne i rytualne oraz tekstylia, odzwierciedla bogactwo i różnorodność światowego dziedzictwa artystycznego obejmującego: sztukę starożytnego Egiptu, sztukę greckorzymską, afrykańską, sztukę regionu Oceanii, prekolumbijską, muzułmańską i azjatycką, itp. Wiele z tych eksponatów znalazło się w kolekcji dzięki zakupom dokonywanym przez F. Clevelanda Morgana, społecznego kustosza Muzeum w latach 1916–1962[7].

Archeologia śródziemnomorska

Jeden z największych zbiorów tego rodzaju w Kanadzie, zawiera rzeźby, reliefy, wyroby ze szkła, tkaniny koptyjskie, monety grecko-rzymskie, sarkofagi i ceramikę starożytnych kultur basenu Morza Śródziemnego[7].

Sztuka prekolumbijska

Znana w Kanadzie kolekcja sztuki prekolumbijskiej, na którą składa się prawie 1 200 dzieł z trzech głównych regionów kulturowych Nowego ŚwiataMezoameryki, regionu Andów oraz obszaru przejściowego pomiędzy nimi, obejmuje ok. 3 000 lat działalności artystycznej Olmeków, Azteków i Majów, kultur: Mochica, Nazca, Paracas oraz Inków. Na kolekcję składają się wyroby ceramiczne, kowalstwo artystyczne, metaloplastyka, rzeźby kamienne i tkaniny[7].

Sztuka Azji

Na kolekcję sztuki azjatyckiej, tworzonej od początku muzeum, składa się prawie 5 000 eksponatów pochodzących z Chin, Japonii, Korei, Indii i Tajlandii. Ważną część zbiorów stanowi kolekcja prawie 3 000 kōgō (japońskich pudełek do kadzidła), która należała do byłego premiera Francji Georges'a Clemenceau i została w 1960 przekazana do Muzeum przez kanadyjskiego potentata Josepha-Arthura Simarda[7].

Sztuka afrykańska

Kolekcja sztuki afrykańskiej została założona w roku 1940. Dział Sacred Africa II, będący owocem współpracy Muzeum Sztuk Pięknych z Redpath Muzeum przy McGill University i z Cirque du Soleil posiada ok. 50 dzieł, reprezentujących trzy główne regiony kontynentu: Afrykę Zachodnią, Afrykę Środkową i Afrykę Wschodnią. Ozdobę kolekcji stanowią: mmwo (panieńska maska ludu Ibo z Nigerii), gurunsi (maska z antylopy z Burkina Faso i postać siedząca, typowa kultury Dogonów z Mali[7].

Sztuka islamu

Kolekcja sztuki islamskiej zawdzięcza swoje istnienie kustoszowi F. Clevelandowi Morganowi. Składa się na nią prawie 300 eksponatów, obejmujących tkaniny, dywany, miniatury, szkło, i metaloplastykę. Ozdobą kolekcji jest zbiór średniowiecznej ceramiki irańskiej, której piękno i różnorodność świadczy o bogatej inwencji ówczesnych rzemieślników[7].

Sztuka międzynarodowa od epoki średniowiecza do modernizmu

Kolekcja sztuki międzynarodowej, od epoki średniowiecza do twórców epoki modernizmu (Art international ancient et moderne) jest, z racji swojej wielkości, różnorodności i jakości, jedyną w swoim rodzaju na terenie Quebecu. Zawiera prace takich artystów jak między innymi: Boucher, Bouguereau, Brueghel młodszy, Courbet, Dalí, Daumier, de Witte, Dix, El Greco, Fantin-Latour, Gainsborough, Goya, Largillièrre, Matisse, Miró, Monet, Picasso, Poussin, Rembrandt, Renoir, Rodin, Sisley, Ter Borch, Tissot, Van Dongen i Veronese. Jest jedną z trzech najlepszych tego typu kolekcji w Kanadzie. Ukazuje nie tylko historię sztuki, ale również wielką hojność kolekcjonerów i nieostający wysiłek kuratorów, działających na rzecz powiększenia jej zasobów. Kolekcja, licząca 360 dzieł, ulokowana jest na trzech kondygnacjach galerii zaprojektowanej w 2011 we współpracy z montrealską firmą Architem. Ułożone chronologicznie prace stanowią przegląd najważniejszych ruchów w historii sztuki i wszystkich gatunków malarskich, jak: obrazy religijne, historyczne, portrety, pejzaże, martwe natury, itp. Kolekcję uzupełnia zbiór rzeźb. Wszystkie eksponaty opatrzone są etykietami i informacjami[8].

Kondygnacja czwarta

Na czwartej kondygnacji prezentowana jest sztuka od okresu średniowiecza do Belle époque. Jej galerie obejmują następujące działy: średniowiecze (sztuka romańska i gotyk), renesans, manieryzm, caravaggionizm, vanitas, barok, sztuka holenderska „złotego wieku”, sztuka francuska i klasycyzm, rokoko, neoklasycyzm, portrety brytyjskie, romantyzm, sztuka akademicka i orientalizm[8].

Kondygnacja trzecia

Na kondygnacji trzeciej ulokowana Ben Weider Collection, zawierająca około 100 eksponatów z epoki Napoleona (sztućce, meble, dzieła sztuki i artefakty osobiste). W tej obszernej kolekcji, jedynej w swoim rodzaju w Ameryce Północnej, znajduje się m.in. przybornik do pisania (po 1805) oraz jeden z kapeluszy noszonych przez Napoleona w czasie kampanii rosyjskiej z 1812[8].

Kondygnacja pierwsza

Na pierwszej kondygnacji prezentowane są prace od Daumiera do Picassa. Ten dział kolekcji obejmuje okres chronologiczny od poł. XIX (szkoła z Barbizon, szkoła haska, szkoły impresjonistyczne do XX w. (epoka modernizmu)[8].

Sztuka Quebecu i Kanady

Od czasu swojego powstania w roku 1860 Muzeum zgromadziło wyjątkową kolekcję sztuki Quebecu i Kanady, na którą składa się ponad 3 000 prac, w tym 500 prac eskimoskich i 180 artefaktów indiańskich. Kolekcja mieści się obecnie w nowym pawilonie Pavillon Claire et Marc Bourgie, który został otwarty w roku 2011.Układ kolekcji, zaproponowany przez projektanta Daniela Castonguay i jego współpracowników, przedstawia eksponaty w porządku chronologicznym. Blisko 600 dzieł sztuki Quebecu całej Kanady jest wyeksponowanych na sześciu kondygnacjach, z których każda jest poświęcona pewnemu okresowi historycznemu[9].

Sztuka Inuitów

Pierwsze dzieła sztuki eskimoskiej (L'art inuit) zakupił w 1953 kurator Muzeum F. Cleveland Morgan. Kolekcja ta powiększała się następnie poprzez kolejne zakupy i darowizny. Zgromadzone eksponaty dają pogląd na dawne i współczesne życie artystyczne Eskimosów[9].

Początki kolekcji (1700–1870)

Ta cześć zbiorów poświęcona jest początkom („Les identités fondatrices”) sztuki kanadyjskiej w Nowej Francji. Na kolekcję składają się dwa gabinety ze srebrami kościelnymi i świeckimi z XVIII/XIX w. oraz dzieła dawnej i współczesnej sztuki rdzennych ludów Kanady rzucające światło na ich kontakty z Kanadyjczykami pochodzenia europejskiego[9].

Epoka Salonów (1880–1920)

W sekcji "Epoka Salonów" ("L'époque des Salons") przedstawiono intensywny rozwój wymiany kulturalnej z Europą i zapoczątkowanie corocznych wystaw sztuki kanadyjskiej. Art Association of Montreal, prekursor obecnego Muzeum, odegrał kluczową rolę w utworzeniu lokalnej, profesjonalnej sceny sztuki, co widoczne jest w przedstawionym dorobku Salon du Printemps – pierwszej corocznej wystawy sztuki kanadyjskiej z 1880. W dziale tym prezentowane są prace Oziasa Leduca, Jamesa Wilsona Morrice'a i Alfreda Laliberte[9].

Drogi do modernizmu (lata 20.–lata 30.)

Dział "Drogi do modernizmu" ("Les chemins de la modernité") łączy różne podejścia do sztuki wizualnej, widoczne u propagatorów modernizmu usiłujących określić kanadyjską tożsamość artystyczną (Tom Thomson i artyści z Grupy Siedmiu, m.in. Lawren Harris i A.Y. Jackson z Toronto), u zwolenników prymatu formy nad treścią z Beaver Hall Group (m.in. Prudence Heward i Lilias Torrance Newton) oraz w Société d'art contemporain de Montréal[9].

Epoka manifestów (lata 40.–lata 60.)

Galeria "Epoka manifestów" ("Le temps des manifestes") prezentuje nadejście do Quebecu artystycznego modernizmu, ukazanego w pracach takich artystów jak: Alfred Pellan, Paul-Émile Borduas i Jean-Paul Riopelle[9].

Wolne pola (lata 60.–lata 70.)

Marcelle Ferron, witraż Bez tytułu, 1972

Widowiskowa, 45-metrowej długości galeria Champs libres ukazuje rozwój malarstwa Montrealu i Kanady, widoczny w wielkoformatowych płótnach m.in. Claude'a Tousignant, Guido Molinariego, Michaela Snowa i Serge'a Lemoyne[9].

Sztuka współczesna międzynarodowa

Sztuka współczesna zajmuje istotną pozycję tak w zbiorach muzeum jak i w programie zakupów. W dziale tym eksponowane są prace powstałe po roku 1980, będące dziełem zarówno artystów kanadyjskich (Geneviève Cadieux, Jeff Wall, Rober Racine) jak i międzynarodowych (Joseph Beuys, John Currin, Sam Francis, Jean-Michel Basquiat, i Gerhard Richter). Prezentowane gatunki to: malarstwo abstrakcyjne i figuratywne, projekty multimedialne, rzeźby minimalistyczne i monumentalne (Louise Nevelson, Folkert de Jong).

Jim Dine, Coeurs jumeaux de six pieds, brąz malowany i patynowany (1999)

W ogrodzie rzeźby (Jardin de sculptures) rozciągającym się wokół muzealnego kompleksu zgromadzona została znacząca kolekcja prac prominentnych współczesnych rzeźbiarzy, zarówno kanadyjskich (David Altmejd, Jean-Paul Riopelle) jak i międzynarodowych (Jim Dine, Antony Gormley, Henry Moore)[10].

Galerie sztuki współczesnej Quebecu i Kanady

Galerie sztuki współczesnej Quebecu i Kanady (Les galeries d'art contemporain québécois et canadien) mieszczące się w Pavillon Jean-Noël Desmarais, uzupełniają zbiory międzynarodowej sztuki współczesnej. Prezentowane w układzie chronologicznym tworzą strategiczny pomost między poszczególnymi pawilonami. Rozbudowane i zreorganizowane w 2009, poświęcone są tematycznej prezentacji lokalnej i ogólnokrajowej sztuki współczesnej[10].

Rzemiosło artystyczne i design

Kolekcję rzemiosła artystycznego założył w 1916 F. Cleveland Morgan, społeczny kustosz muzeum. Obecne zbiory rzemiosła artystycznego i designu są jedynymi w swoim rodzaju w Kanadzie, a także jednymi z największych w Ameryce Północnej. W zbiorach znajduje się około 16 000 dzieł obejmujących okres siedmiu wieków, począwszy od renesansu aż do współczesnego wzornictwa. Muzeum posiada również wyjątkową kolekcję witraży wykonanych przez Louisa C. Tiffany'ego i znaczących artystów kanadyjskich. W 2011 roku poszerzono przestrzeń wystawową poświęconą rzemiosłu artystycznemu. W nowej galerii, zaprojektowanej we współpracy z Nathalie Crinière, eksponowanych jest prawie 1 000 prac. Rozmieszczone na trzech kondygnacjach, dają zwiedzającym pogląd na zmiany i metamorfozy, jakie zaszły w ich wytwórczości na przestrzeni dziejów[11].

W 1932 Muzeum rozpoczęło gromadzenie mebli z Quebecu, ceramiki i srebra datowanych na XVIII w. stając się tym samym pierwszym kanadyjskim muzeum, które uznało potrzebę zachowania tego rodzaju dziedzictwa kulturowego. W zbiorach znalazły się m.in. wyroby miejscowej szkoły meblarskiej, École du meuble, z lat 1935–1958. Kolekcję uzupełnia bogaty zbiór wyrobów i mebli europejskich[11].

La collection Liliane et David M. Stewart

W roku 2000 muzeum przyjęło donację montrealskich kolekcjonerów Liliane i Davida M. Stewartów, na którą składa się prawie 5 500 dzieł stworzonych przez najwybitniejszych XX-wiecznych projektantów. Dzieła te wchodziły wcześniej w skład kolekcji Musée des arts décoratifs de Montréal. Wyprodukowane przemysłowo i w limitowanych seriach wyróżniają się estetyką i zajmują istotne miejsce w historii rzemiosła artystycznego; dotyczy to zwłaszcza wyrobów powstałych po roku 1935. Wyróżniają się pokaźne kolekcje designu włoskiego (od lat 50. do 80.), amerykańskiego i skandynawskiego (z lat 40. i 50.), jak również obszerna kolekcja współczesnej biżuterii[11].

Kolekcja witraży

W 2008 muzeum zakupiło budynek nieczynnego kościoła Erskine and American Presbyterian Church z 1894. Po zabezpieczeniu i odrestaurowaniu budynku urządzono w nim salę koncertową, której wizualną oprawę stanowi kolekcja 20 barwionych witraży Tiffany'ego, pochodzących z wyburzonego w 1936 kościoła American Presbyterian Church; 18 z nich zostało wykonanych w latach 1897–1904, w okresie rozkwitu nowojorskich pracowni Louisa C. Tiffany'ego. Pozostałe okna są dziełem montrealskiej pracowni Castle & Son oraz kanadyjskich artystów Charlesa W. Kelseya i Petera Hawortha[11].

Grafika i fotografia

Montrealskie Muzeum Sztuk Pięknych jest repozytorium jednego z najważniejszych zbiorów grafiki w Kanadzie, obejmujących druki, rysunki i fotografie, dokumentujących ponad pięć wieków historii grafiki, zarówno europejskiej jak i północnoamerykańskiej. W kolekcji znajdują się dzieła tak znanych twórców, jak Callot, Daumier, Delacroix, Dürer, Fragonard, Goya, Hogarth, Manet, Pissarro, Raimondi, Redon, Rembrandt, Tycjan, Toulouse-Lautrec, Schongauer i Watteau, a także wybitne dzieła czołowych artystów reprezentujących XX-wieczne szkoły francuskie, niemieckie, szwajcarskie, angielskie i amerykańskie. Kolekcja obejmuje także francuskie i perskie rękopisy iluminowane. Bogato reprezentowana jest sztuka Quebecu i Kanady (w tym sztuka ludności rdzennej), obejmująca okres od XVIII w. do współczesności, w tym wyjątkowa kolekcja graficznych dzieł Riopelle'a. Na kolekcję składa się: 4 000 grafik i rysunków powstałych poza Kanadą przed 1945; 1 000 rysunków powstałych poza Kanadą po 1945, 3 000 kanadyjskich grafik i rysunków sprzed 1945 i 4 000 kanadyjskich grafik i rysunków, powstałych po 1945 oraz prawie 2 000 fotografii.

Centrum Grafiki (Centre des arts graphiques) składa się z dwóch części. Większa, Freda et Irwin Browns to duża, kwadratowa galeria o powierzchni 81 m². Druga, sąsiadująca z nią, mniejsza galeria Marjorie et Gerald Bronfman (34 m²), przeznaczona jest dla wystaw niezależnych, wymagających bardziej intymnej przestrzeni, służy też jako uzupełnienie większej galerii. Jest również miejscem konsultacji dla studentów, naukowców i zaproszonych gości[12].

Kolekcja fotografii

Kolekcja fotografii montrealskiego Muzeum Sztuk Pięknych koncentruje się na dziełach sztuki współczesnej powstałych po roku 2000. Zbiory obejmują ponad 1 200 fotografii wykonanych po roku1960, reprezentujących różne gatunki: od fotografii konceptualnej do fotografii dokumentalnej i artystycznej. Zgromadzone prace charakteryzują się również szerokim zakresem tematyki, od architektury, martwej natury, aktu, portretu, pejzażu po przykłady fotoreportażu i fotografii ulicznej. Różnorodne trendy współczesnej fotografii w Quebecu ukazane są na przykładzie prac takich artystów jak: Benoit Aquin, Nicolas Baier, Claire Beaugrand-Champagne, Geneviève Cadieux, Michel Campeau, Alain Chagnon, Roger Charbonneau, Eliane Excoffier, Denis Farley, Isabelle Hayeur, Holly King, Pascal Grandmaison, Brian Merrett, Alain Paiement, Normand Rajotte, Gabor Szilasi, Richard Tremblay-Max i Robert Walker. Dorobek szkoły z Vancouver reprezentują prace Tima Lee, Kema Luma, Scotta McFarlanda i Jeffa Walla. Eksponowane są również prace innych renomowanych fotografów kanadyjskich: Edwarda Burtynsky'ego, Lynne Cohena i Larry’ego Towella. Kolekcja obejmuje także grupę fotografii kanadyjskiego piktorialisty Williama Gordona Shieldsa. Szeroko reprezentowani są też twórcy międzynarodowi: Samuel Fosso z Afryki, Ansel Adams, Gregory Crewdson, Andreas Feininger, Nan Goldin ze Stanów Zjednoczonych, Germaine Krull z Niemiec, Ai Weiwei z Chin, czy Nobuyoshi Araki z Japonii[12].

Uwagi

  1. pol. Montrealskie Muzeum Sztuk Pięknych lub Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu

Przypisy

  1. a b c d e f g Michel Champagne w: The Canadian Encyclopedia: Musée des beaux-arts de Montréal. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).
  2. a b The Montreal Museum of Fine Arts: Collections. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).
  3. a b c d e f g The Montreal Museum of Fine Arts: About the MMFA. [dostęp 2012-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-17)]. (ang.).
  4. a b Architektura.info: Muzeum w kościele. [dostęp 2012-12-19].
  5. CBS Digital Archives: Art heist at the Montreal Museum of Fine Arts. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).
  6. Joshua Knelman w: The Globe and Mail: Two valuable artifacts stolen from Montreal museum. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).
  7. a b c d e f The Montreal Museum of Fine Arts: Archéologie et cultures du monde. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-26)]. (fr.).
  8. a b c d The Montreal Museum of Fine Arts: Art international ancient et moderne. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-19)]. (fr.).
  9. a b c d e f g The Montreal Museum of Fine Arts: Art québécois et canadien. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-27)]. (fr.).
  10. a b The Montreal Museum of Fine Arts: Art contemporain international. [dostęp 2012-12-27]. (fr.).
  11. a b c d The Montreal Museum of Fine Arts: Arts décoratifs et design. [dostęp 2012-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-28)]. (fr.).
  12. a b The Montreal Museum of Fine Arts: Arts graphiques et photographiques. [dostęp 2012-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-19)]. (fr.).

Linki zewnętrzne

  • Musée des Beaux-Arts de Montréal: strona oficjalna. www.mbam.qc.ca. [dostęp 2012-12-12]. (ang. • fr.).

Media użyte na tej stronie

Canada location map.svg
Autor: Yug, Licencja: CC-BY-SA-3.0
cropped version of Carte administrative du Canada.svg for map location.
Canada Quebec location map 2.svg
Québec Province within Canada.
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Montréal-blank.png
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank map of Montreal and Laval Islands to be used for en:Template:Location map Canada Montreal. Colours are matched to File:Canada Quebec location map 2.svg for consistency.
Marcelle-ferron-untitled.jpg
Autor: Work -Marcelle Ferron , Photo -Montrealais, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Marcelle Ferron, "Untitled" (1972). Stained glass. Montreal Museum of Fine Arts.
MBAM 017.JPG
Autor: Jeangagnon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Musée des beaux-arts de Montréal
MBAM 126.JPG
Autor: Jeangagnon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Twin 6' Hearts (1999), by Jim Dine, in the front of the Jean-Noël Desmarais Pavilion, 1380 Sherbrooke Street West)
MBAM 003.JPG
Autor: Jeangagnon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Musée des beaux-arts de Montréal
Musee Beaux Arts Montréal.JPG
Autor: Stéphane Batigne, Licencja: CC BY 3.0
Bâtiment de 1912 du Musée des beaux-arts de Montréal.