Mutinus

Mądziak
Ilustracja
Mądziak psi (Mutinus caninus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

sromotnikowce

Rodzina

sromotnikowate

Rodzaj

mądziak

Nazwa systematyczna
Mutinus Fr.[1].
Summa veg. Scand. (Stockholm): 434 (1849)
Typ nomenklatoryczny

Mutinus caninus (Huds.) Fr.

Mutinus Fr. (mądziak) – rodzaj grzybów należący do rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mutinus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy: Aedycia Raf., Caromyxa Mont., Corynites Berk. & M.A. Curtis, Cynophallus (Fr.) Corda, Floccomutinus Henn., in Engler, Ithyphallus Gray, Jansia Penz., Phallus sect. Xylophallus Schltdl., Phallus trib. Cynophallus Fr., Xylophallus (Schltdl.) E. Fisch[2].

Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki były też opisywane jako sromotnik, smardzik, smardz, chwościak[3].

Charakterystyka

Grzyby saprotroficzne, wytwarzające owocniki złożone z główki z zarodnikami osadzonej na receptakulum, podobnie jak u sromotników (Phallus sp.). Różnią się od nich między innymi mniejszymi wymiarami, zabarwionym (przynajmniej w górnej części) receptakulum, oraz brakiem urzeźbienia powierzchni główek, które są też bardziej przyrośnięte. Młode owocniki mądziaków są kuliste (tzw. "czarcie jaja"). W Europie występuje jeden gatunek autochtoniczny (Mutinus caninus) i trzy zawleczone[4][5].

Niektóre gatunki

  • Mutinus bambusinus (Zoll.) E. Fisch.
  • Mutinus borneensis Ces.
  • Mutinus caninus (Huds.) Fr. – mądziak psi
  • Mutinus cartilagineus J.H. Willis
  • Mutinus elegans (Mont.) E. Fisch.
  • Mutinus ravenelii (Berk. & M.A. Curtis) E. Fisch. – mądziak malinowy

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne[6]. Nazwy polskie według checklist Władysława Wojewody[3].

Przypisy

  1. a b c Paul Kirk: CABI Bioscience Databases (ang.). [dostęp 13 września 2022].zły zapis daty dostępu
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 618. ISBN 83-7404-513-2.
  5. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: 1985, s. 457. ISBN 83-09-00714-0.
  6. Index Fungorum (gatunki) (ang.). [dostęp 2013-10-20].

Media użyte na tej stronie

Mutinus caninus 02.JPG
Autor: Sanja565658, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dog Stinkhorn