Mutnowskij

Mutnowskij
Mutnowskaja Sopka

Мутновский
Мутно́вская сопка

Widok na krater wulkanu ze szczytu wulkanu Goriełyj (2020)
Państwo	Rosja
Kraj	Kamczacki
Pasmo	Góry Wschodnie
Wysokość	2322 m n.p.m.
Dane wulkanu
Rok erupcji	2000
Typ wulkanu	Wulkan złożony
Aktywność	Wulkan czynny
Położenie na mapie Kraju Kamczackiego Mutnowskij Mutnowskaja Sopka
Położenie na mapie Rosji Mutnowskij Mutnowskaja Sopka
52°27′11″N 158°11′42″E/52,453056 158,195000

Pole fumaroli w kraterze wulkanu Mutnowskij (1993)

Mutnowskij (ros. Мутновский), także Mutnowskaja Sopka (ros. Мутно́вская сопка) – wulkan złożony na półwyspie Kamczatka w Rosji.

Geografia

Masyw wulkaniczny w południowej części półwyspu Kamczatka w Rosji^[1], ok. 75–80 km na południe od Pietropawłowska Kamczackiego^[2].

Złożony z czterech stratowulkanów o budowie bazaltowej^[3]. Najstarsze partie pochodzą z pliocenu^[1], a najmłodszy wulkan Mutnowskij IV zaczął formować się we wczesnym holocenie^[3]. Osiąga maksymalną wysokość 2322 m n.p.m.^[4]

Na szczycie liczne kratery^[3]. Po stronie zachodniej dwa częściowo zachodzące na siebie kratery o średnicy 1,5–2 km i głębokości od 300 do 600 m, wypełnione lodem i firnem^[2]. Karter północny przecina rzeka Wulkannaja, która tworzy 80-metrowy wodospad spadając do wąskiego wąwozu o stromych ścianach^[2]. Niewielkie jezioro z ciepłą wodą (o średnicy 200–300 m) wypełniające południowo-zachodni krater ostygło na początku lat 60. XX w., a krater wypełnił lodowiec^[1]. Po erupcji w roku 2000 lód uległ stopieniu, tworząc jezioro o średnicy 200 m, które zanikło w okresie dwóch lat od wybuchu^[1]. W 2009 roku do jednego z aktywnych kraterów po raz pierwszy w historii wskoczył ubrany w specjalny kombinezon sportowiec – Walerij Rozow (1964–2017)^[5].

Masyw leży w obrębie rezerwatu przyrody „Jużno-Kamczatskij”^[6] i parku przyrody „Wulkany Kamczatki” (do 2010 roku na terenie parku przyrody „Jużno-Kamczatskij”)^[7] – a od 1996 roku znajduje się na obszarze wpisanym na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO pod nazwą „Wulkany Kamczatki”^[3].

Aktywność

Jeden z najbardziej aktywnych wulkanów południowej Kamczatki^[3]. Charakteryzuje się erupcjami eksplozywnymi, lawa płynęła jedynie podczas wybuchu w 1904 roku^[3]. Wulkan wybuchał przynajmniej 16 razy, a najpotężniejsza erupcja z miała miejsce w 1848 roku^[1]. Kolejne wybuchy odnotowano w latach 1852–1854, 1916–1917, 1927–1928 i 1938–1939^[1]. Współczesna aktywność wulkaniczna koncentruje się w północnej części wulkanu^[1]. W okresach spoczynku notowana jest tam potężna aktywność fumarolowa, przy czym temperatury fumaroli sięgają 300°C^[1].

Na przełomie 1960 i 1961 roku doszło do słabej erupcji freatycznej^[1]. Ostatnia odnotowana erupcja miała miejsce w 2000 roku^[3]. W wyniku wybuchu powstała chmura na wysokość 2,5 km oraz strumień gorącego błota, które osadziło się w kraterze północno-wschodnim^[1].

Zobacz też

• Wulkany Kamczatki

Przypisy

Bibliografia

• Global Volcanism Program. Department of Mineral Sciences. National Museum of Natural History. Smithsonian Institution: Mutnovsky (ang.). 2017. [dostęp 2022-01-09].
• Институт вулканологии и сейсмологии: Вулкан Мутно́вский (ros.). W: Институт вулканологии и сейсмологии [on-line]. [dostęp 2022-01-09].
• Природный парк «Вулканы Камчатки»: История создания парка (ros.). W: vulcanikamchatki.ru [on-line]. [dostęp 2022-01-09].
• Семенов, В. А.: Вулкан Мутновская Сопка (вулкан Мутновский, Мутная сопка, Поворотная сопка, Mutnovsky Volcano, Mutnovskaya Sopka, Mutnaya Sopka, Povorotnaya Sopka) (ros.). W: www.kamchatsky-krai.ru [on-line]. 2008. [dostęp 2022-01-09].
• Siebert, Lee; Simkin, Tom; Kimberly, Paul: Volcanoes of the World. University of California Press, 2011, s. 134–144. ISBN 978-0-520-94793-1. [dostęp 2022-01-09]. (ang.)