Muzea w Toruniu

Muzea w Toruniu
Ratusz Staromiejski, siedziba główna Muzeum Okręgowego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Muzea w Toruniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muzea w Toruniu
53°01′20″N 18°36′40″E/53,022222 18,611111

Muzea w Toruniu – wykaz muzeów mających siedzibę na terenie Torunia.

Historia

Muzeum Towarzystwa Naukowego w Toruniu, założone w 1875 roku

Dawne ławy chlebowe Ratusza, obecnie Galeria Sztuki Gotyckiej w Muzeum Okręgowym

Muzeum Okręgowe – gotyckie witraże pochodzące z kościoła NMP w Chełmnie

Muzeum Okręgowe - naczynie do ablucji – fragment Skarbu ze Skrwilna

Muzeum Diecezjalne – obraz Madonna z Dzieciątkiem z kościoła św. Jakuba w Toruniu

Muzeum Zabawek

Żywe Muzeum Piernika

Muzeum Techniki i Inżynierii Komunalnej – drewniane rury kanalizacyjne wydobyte podczas prac wykopaliskowych na terenie Zespołu Staromiejskiego

Początki muzealnictwa w Toruniu sięgają końca XVI wieku, kiedy to w Gimnazjum Akademickim utworzono tzw. Musaeum, w którym zaczęto gromadzić m.in. portrety uczonych i instrumenty naukowe. Ze zbiorów tego muzeum zachowały się do dziś m.in. XVI i XVII -wieczne portrety Mikołaja Kopernika, które wiszą w Sali Wielkiej Ratusza Staromiejskiego i są obecnie we władaniu Muzeum Okręgowego. W okresie, gdy Toruń należał do Królestwa Prus powołano do życia w 1861 roku Muzeum Miejskie z siedzibą w Ratuszu Staromiejskim. W czasie zaboru pruskiego istniało także polskie Muzeum Towarzystwa Naukowego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, władze Torunia w 1930 roku połączyły Muzeum Miejskie z Muzeum Towarzystwa Naukowego. W okresie międzywojennym rozpoczęto także budowę gmachu przy ul. Chopina na siedzibą Muzeum Ziemi Pomorskiej. Jego budowę, według projektu Stefana Putowskiego i Tadeusza Kaszubskiego z Warszawy, rozpoczęto w 1937 roku, a ukończono już podczas okupacji niemieckiej i przeznaczono na niemiecką szkołę inżynierii lotniczej. Po II wojnie światowej budynek przejął Uniwersytet Mikołaja Kopernika, lokując w nim Bibliotekę Główną^[1][2].

Po 1945 roku kontynuatorem i spadkobiercą dawnych toruńskich muzeów stało się Muzeum Okręgowe, które obecnie prowadzi pięć swoich oddziałów. W późniejszym okresie otwarto m.in. Muzeum Etnograficzne (1959), Muzeum Artylerii (1978), Muzeum Uniwersyteckie (2005), Muzeum Sztuki Współczesnej (2008) oraz Muzeum Zabawek i Bajek (2013)^[3].

15 lipca 2021 roku otwarto Muzeum Rycerzy i Żołnierzyków^[4].

Statystyka

Liczba odwiedzających toruńskie muzea (2008-2017)^[5]:

Muzea

Sztuki Współczesnej

Zdjęcie	Nazwa	Rok Otwarcia	Adres	Uwagi	Źródło
	Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu	2006/2008	Wały gen. Sikorskiego 13	Powstało w ramach Narodowego Programu Kultury[6]	[7]

Okręgowe

Zdjęcie	Nazwa	Rok Otwarcia	Adres	Uwagi	Źródło
	Muzeum Okręgowe	1861	Rynek Staromiejski 1	Wystawy stałem to m.in. Galeria sztuki gotyckiej, Dawny Toruń. Historia i rzemiosło artystyczne 1233-1793, Mennice i monety toruńskie 1233/1238 – 1765, Sala Mieszczańska z galerią portretu mieszczańskiego XVI-XVIII w., Sala Królewska. Poczet królów polskich[8]	[9]
	Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu	1970	Rynek Staromiejski 35	Poświęcone tematyce sztuki dalekowschodniej, stąd największą ekspozycją jest wystawa zatytułowana „Świat Orientu”	[10]
	Domu Kopernika	1973	ul. Kopernika 15/17	Wystawy stałe to: Mikołaj Kopernik – życie i dzieło, Makieta średniowiecznego Torunia	[11]
	Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika	2003	ul. Franciszkańska 9/11	Prezentuje pamiątki po tym podróżniku	[12]
	Muzeum Historii Torunia	1990	ul. Łazienna 16	Wystawy stałem to: Toruń i jego historia, Księga Toruń 3D	[13]
	Muzeum Toruńskiego Piernika	2015	ul. Strumykowa 4	Mieści się w specjalnie zaadaptowanych XIX-wiecznych zabudowaniach fabryki pierników Gustawa Weesego. Prezentuje ponad 600-letnią historię słynnych toruńskich korzennych wypieków[14]	[15]
	Muzeum Twierdzy Toruń	2021	ul. Wały gen. Sikorskiego 23/25	Znajduje się w dawnych Koszarach Bramy Chełmińskiej, zwanych także podwalnią Bastionu IV	[16][17][18]

Etnograficzne

Zdjęcie	Nazwa	Rok Otwarcia	Adres	Źródło
	Muzeum Etnograficzne	1959	Wały Generała Władysława Sikorskiego 19	[19]

Diecezjalne

Zdjęcie	Nazwa	Rok Otwarcia	Adres	Źródło
	Muzeum Diecezjalne	2006/2014	ul. Żeglarska 7	[20]

Wojskowe

Zdjęcie	Nazwa	Rok Otwarcia	Adres	Źródło
(c) I, Bogitor, CC-BY-SA-3.0	Muzeum Artylerii	1978	ul. Sobieskiego 36	[21]

Inne

• Muzeum Inżynierii Komunalnej Torunia^[22]
• Żywe Muzeum Piernika^[23]
• Muzeum Uniwersyteckie^[24]
• Muzeum Motoryzacji^[25]
• Muzeum Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń – Bateria A.B. IV, zwiedzanie z przewodnikiem, ekspozycja historii Twierdzy Toruń i fortyfikacji^[26]
• Fort IV – XIX-wieczny fort artyleryjski, dostępny do zwiedzania z przewodnikiem, ekspozycja historii Twierdzy Toruń^[27]
• Bunkier - Wisła – były niemiecki schron przeciwlotniczy
• Dom Legend Toruńskich
• Muzeum Historyczno-Wojskowe
• Kolejowa Izba Tradycji
• Dom PRL-u
• Muzeum Rycerzy i Żołnierzyków^[28]

Planowane

Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II (w budowie)

• Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II (w budowie)
• Centrum Historyczne im. gen. E. Zawackiej (planowane)^[29]

Zamknięte

• Muzeum Przyrodnicze^[30]
• Muzeum Sportu Żużlowego^[31]

Przypisy