Muzeum Bursztynu w Gdańsku

Muzeum Bursztynu w Gdańsku
Oddział Muzeum Gdańska
Ilustracja
Kabinet Zernebacha, w zbiorach muzeum
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Adres

ul. Wielkie Młyny 16

Data założenia

2000

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Bursztynu w Gdańsku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Bursztynu w Gdańsku”
Ziemia54°21′14,98″N 18°39′00,00″E/54,354160 18,650000
Strona internetowa

Muzeum Bursztynu w Gdańskumuzeum rzemiosła w Gdańsku, założone w 2000 roku, oddział Muzeum Gdańska; dokumentuje historię bursztynu i dzieje bursztyniarstwa w Polsce.

Muzeum zostało otwarte 28 czerwca 2006[1] w Wieży Więziennej w Gdańsku[2] przy Drodze Królewskiej. 24 lipca 2021 otrzymało nową siedzibę w Wielkim Młynie[3]. Do tego czasu odwiedziło je ponad milion zwiedzających[4] (119 tys. osób rocznie - dane za 2019)[5][6].

Historia powstania

W lutym 2000 decyzją Zarządu Miasta powołano Muzeum Bursztynu jako oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (obecnie Muzeum Gdańska). Rozpoczęto od podstaw kompletowanie zbiorów[7]. Na potrzeby muzeum zostały wówczas zaadaptowane wszystkie piętra Wieży Więziennej. W czerwcu 2006 roku Muzeum Bursztynu zainaugurowało swoją działalność, mając 439 m² powierzchni wystawienniczej[8]. Kolekcja muzeum obejmowała (stan przed 2012 r.) 2000 okazów naturalnego bursztynu (w tym inkluzji organicznych w bursztynie, m.in. gekona, ptasznika, solfugi), 675 współczesnych dzieł sztuki i wyrobów z bursztynu oraz siedem zabytkowych przedmiotów z bursztynu[9].

Organizacja ekspozycji

Ekspozycja została tak pomyślana, aby na poszczególnych piętrach pokazać bursztyn w różnych aspektach. Można tu poznać historię bursztynu, historię rzemiosła bursztynowego i bursztynowych szlaków handlowych, tradycje bursztynu w lecznictwie, użycie go jako kamienia magicznego, materiału badawczego i tworzywa artystycznego. Tradycyjnym metodom prezentacji towarzyszą multimedialne w specjalnie do tego celu przeznaczonych wnękach w każdej sali ekspozycyjnej. Muzeum posiada trzy działy: przyrodniczy, sztuki dawnej i sztuki współczesnej[7].

Od przeprowadzki w 2021 muzeum dysponuje znacznie większą powierzchnią wystawienniczą (1000 m kw.) niż w dotychczasowej siedzibie w Katowni. Sale wystawowe podzielono na dwie części: przyrodniczą (I piętro), poświęconą m.in. historii kruszcu, jego wydobyciu, produkcji i właściwościom, a także inkluzjom; i artystyczną (II piętro), w której prezentuje się wykorzystanie bursztynu w różnych epokach historycznych, w tym jego współczesnemu zastosowaniu w sztuce. Ponadto w Wielkim Młynie znalazły miejsce sale edukacyjne, miejsce spotkań i największy w Polsce północnej sklep muzealny m.in. z wyrobami bursztynowymi.

Niektóre eksponaty

Jaszczurka Gierłowska
  • Inkluzja zwierzęca tzw. "Jaszczurki Gierłowskiej" (Succinilacerta succinea)

Jest to jedyna w Polsce inkluzja jaszczurki – bursztynowa bryłka pochodząca sprzed 40 mln lat, wewnątrz której znajduje się zmumifikowana jaszczurka. Jest unikatem na skalę światową – jest to druga znaleziona jaszczurka w bursztynie bałtyckim, pierwszą w 1875 roku znalazł Richard Klebs[10]. Na bryłkę natrafiono w 1997 roku na plaży w Gdańsku Stogach (bryłkę znalazła Gabriela Gierłowska, której nazwisku okaz zawdzięcza nazwę[11]) , Muzeum podarowana została przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga.
W bryłce ponadto znajduje się detrytus roślinny i włoski dębu. Na podstawie tych cech dokonuje się identyfikacji inkluzji. Badania wykazały, że jest to młoda jaszczurka. O bałtyckim pochodzeniu jaszczurki świadczy mlecznobiała otoczka jej łapek[10].

  • Największa bryła bursztynu w kolekcji (68 kg, z Sumatry)[12]
  • bursztynowe szachy z ok. 1690 (o wartości kilku milionów złotych), jeden z 4-5 na świecie kompletnych zestawów 32 figur z planszą, od 1758 własność lorda Murray, znajdująca się na zamku Blair w Szkocji[13]
  • bursztynowa waza dla Stalina
  • Kabinet w typie gdańskiej szafy barokowej z 1724 roku autorstwa gdańskiego rzemieślnika Johana Georga Zernebacha; jest to rodzaj sekretarzyka z wieloma szufladkami, wykonany z bursztynu w różnych odcieniach.
  • kolia paciorków bursztynowych pochodząca z okresu wpływów rzymskich, wypożyczenie z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
  • współczesna kolekcja miniatur biżuterii muzycznej wykonana w srebrze i bursztynie
  • Bursztynowy Słowik, główna nagroda festiwalu muzycznego Sopot Festival w Sopocie. Statuetka jest darem dla muzeum od Bogdana Mirowskiego, sopockiego artysty – złotnika.

Zobacz też

Galeria

Przypisy

  1. Koperkiewicz A., 2007: Powstanie i plany Muzeum Bursztynu Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W: W: Koperkiewicz A., Grążawska J. (red.): Muzeum Bursztynu, strona 6. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8
  2. D. Karaś, Muzeum Bursztynu w Gdańsku, "Gazeta Wyborcza Trójmiasto", 11 lipca 2006.
  3. Życie zatopione w bursztynie. 24 lipca otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie w Gdańsku
  4. Po 15 latach zamykają gdańskie Muzeum Bursztynu i... otwierają nowe
  5. Dobre wyniki Muzeum Bursztynu po otwarciu nowej siedziby w Wielkim Młynie w Gdańsku
  6. Muzeum Bursztynu. Darmowe wejściówki rozeszły się w ciągu kilku godzin
  7. a b Grążawska J., 2009: Nowożytne zabytki w kolekcji Muzeum Bursztynu w Gdańsku. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1
  8. Bigoś-Bojarska M., 2007: Historia Zespołu Przedbramia ulicy Długiej, adaptacja zabytkowego obiektu na potrzeby nowoczesnego Muzeum Bursztynu, realizacja w latach 2000-2006. W: Muzeum Bursztynu, strony 8-10. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8<
  9. Kosmowska-Ceranowicz B., 2012: Bursztyn w Polsce i na świecie. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa, strona 257.
  10. a b informacja z tablicy umieszczonej przy eksponacie
  11. Paweł Wojciechowski, Życie zatrzymane w bursztynie, czyli rzecz o inkluzjach, "Gdańsk światową stolicą bursztynu" - dodatek do Gazety Wyborczej, 23 lipca 2021 r., s.10
  12. Wielki bursztyn z gdańskiego muzeum z szansą na wpis do Księgi Rekordów Guinnessa
  13. Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Gdańsk location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gdańsk, Polska
Amber museum5.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jaszczurka Gierłowska (Succinilacerta succinea), Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Amber museum9.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Bursztynowy Słowik", Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Chess (around 1690) in Amber Museum in Gdańsk.JPG
Autor:
Canon EOS Rebel.svg

This photo was taken by Krzysztof Szeląg
Autorem zdjęcia jest Krzysztof Szeląg

Wykorzystując zdjęcie proszę podać jako autora:
Krzysztof Szeląg / Wikimedia Commons

, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bursztynowe szachy z ok. 1690 roku w Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Amber museum7.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Wystawa Gdańsk światową stolicą bursztynu Senat RP 01.JPG
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Wystawa "Gdańsk światową stolicą bursztynu" w Senacie RP
Musical instruments in Amber Museum in Gdańsk.JPG
Autor:
Canon EOS Rebel.svg

This photo was taken by Krzysztof Szeląg
Autorem zdjęcia jest Krzysztof Szeląg

Wykorzystując zdjęcie proszę podać jako autora:
Krzysztof Szeląg / Wikimedia Commons

, Licencja: CC BY-SA 4.0
Instrumenty muzyczne w Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Amber museum6.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Muzeum Bursztynu w Gdańsku.