Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie

Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie
Bažnytinio paveldo muziejus
Ilustracja
Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie – wnętrze
Państwo Litwa
MiejscowośćWilno
AdresŠv. Mykolo g. 9, Vilnius, Lithuania
Data założenia2005
DyrektorSigita Maslauskaitė
Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „d. Kościół św. Michała i klasztor bernardynek w Wilnie”
Położenie na mapie Litwy
Ziemia54°40′58″N 25°17′32″E/54,682778 25,292222
Strona internetowa

Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie mieści się w murach odrestaurowanego kościoła św. Michała Archanioła i klasztoru bernardynek na Starym Mieście w Wilnie – jest to była świątynia rzymskokatolicka, jedyny renesansowy kościół miasta. Obiekty te po burzliwych dziejach i wieloletnim zaniedbaniu zostały przekazane kurii diecezji wileńskiej w 1993.

7 października 2005 arcybiskup metropolita wileński kardynał Audrys Bačkis dekretem ustanowił na terenie kościoła i klasztoru Muzeum Dziedzictwa Sakralnego. W 2005 rozpoczęto prace konserwatorskie.

18 października 2009 Muzeum Dziedzictwa Sakralnego zostało otwarte.

W kościele zachował się nagrobek fundatora kościoła, Lwa Sapiehy i jego żon Doroty z Firlejów (†1591) i Elżbiety Radziwiłłówny (†1611). Jest to największy nagrobek grupowy na Litwie i jedyny zachowany. Na szczycie jest figura Chrystusa Zmartwychwstałego, pod nią został wkomponowany relief przedstawiający śpiących rycerzy. Po obu stronach reliefu są figury patronek obu żon – św. Elżbiety i św. Doroty. Nieco niżej są personifikacje cnót – Wiary i Nadziei. Nagrobek pochodzi z drugiej ćwierci XVII wieku, jednak w jego strukturze wykorzystano trzy wcześniejsze, bardziej prymitywne, reliefowe wizerunki Sapiehy i jego żon. Prawdopodobnie przed wybudowaniem kościoła św. Michała zdobiły one nagrobek, który znajdował się w katedrze wileńskiej.

Zachowały się też, epitafium wcześnie zmarłego Krzysztofa (†1631), syna Lwa Sapiehy, pomnik nagrobkowy Teodory Krystyny (†1652), żony Kazimierza Lwa Sapiehy oraz epitafium, w postaci fresku, Anny (†1760).

Zbiory muzealne

Eksponaty muzealne pochodzą z katedry wileńskiej, kościołów św. Piotra i Pawła na Antokolu, kościoła św. Michała, kościoła św. Teresy i z kościołów spoza Wilna. Sercem ekspozycji są monstrancje, kielichy i relikwiarze ze skarbca katedry wileńskiej. Są to nie tylko świadectwa tradycji religijnej ale też najwyższej klasy dzieła sztuki złotniczej mistrzów litewskich i z najlepszych warsztatów złotniczych całej Europy. W ekspozycji znajdują się ponadto inne naczynia liturgiczne, szaty liturgiczne, pastorały, obrazy, koszulki i korony z obrazów, ołtarzyki procesyjne, krzyże ołtarzowe i ocalałe rzeźby drewniane z nieistniejących już dzisiaj ołtarzy.

Bibliografia

  • Dalia Vasiliuniene: Muzeum Dziedzictwa Sakralnego. Przewodnik.. Litwa: 2010. ISBN 978-609-95148-2-6.
  • Bažnytinio paveldo muziejus. [dostęp 2015-08-03].

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie (ang.)

Media użyte na tej stronie

Vilniaus miesto zemelapis.png
Autor: Tocekas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vilniaus miesto žemėlapis.
Coat of arms of Vilnius Gold.png
Coat of arms of Vilnius
Church of St. Michael in Vilnius03(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Wilnie - Muzeum Dziedzictwa Sakralnego
Tombstone for Theodora Kristina Sapiega01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Epitafium Teodory Krystyny Sapiehy, żony Kazimierza Lwa Sapiehy w kościele św. Michała w Wilnie (obecnie Muzeum Dziedzictwa Sakralnego)
Cross reliquary "Tree of life"01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż relikwiarzowy "Drzewo życia" z klasztoru franciszkanów w Olkienikach. Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie
Monstrance(donation Tyszkiewicz), Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złota monstrancja, Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie. Rzeczpospolita Obojga Narodów - 1649 - 55. Monstrancja została ufundowana dla skarbca katedry wileńskiej przez biskupa wileńskiego Jerzego Tyszkiewicza
Great monstrance, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wielka monstrancja,Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie. Ta wspaniała srebrna monstrancja o wysokości 150 cm została ufundowana dla kościoła św. Michała w Gieranionach przez Alberta Gasztowta († 1539)
Church of St. Michael in Vilnius02(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Wilnie - Muzeum Dziedzictwa Sakralnego
Harmonium, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pozytyw organowy z korbą do kalikowania, Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie
Reliquary of st. Stanislaus, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relikwiarz św. Stanisława. Europa Środkowa, Wilno(?), 1500-1503. Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie. Najstarszy zachowany do dziś relikwiarz na Litwie należy do kategorii "mówiących" relikwiarzy. Jego forma świadczy o jego zawartości: jest tu przechowywana część kości przedramienia biskupa krakowskiego św. Stanisława. Według tradycji ten fragment szczątków świętego krakowska kapituła katedralna podarowała katedrze wileńskiej z okazji jej konsekracji w 1388. Jednak relikwiarz jest późniejszy o co najmniej sto lat.
Reliquares statuette, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Posążki relikwiarzowe(od lewej): relikwiarz św. Kazimierza. Wilno 1637; relikwiarz św. Eustachego, Wilno przed 1539; relikwiarz św. Stanisława, ok. 1728-1730
Monstrance(donation Gosiewski), Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrna monstrancja, Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie. Wilno przed 1744. Monstrancja została przeniesiona do katedry wileńskiej z zamkniętego przez władze carskie kościoła jezuitów p.w. św. Kazimierza w Wilnie. Jej fundatorami byli prawdopodobnie biskup smoleński Bogusław Korwin Gosiewski i jego siostra Teresa Gosiewska-Sapieżyna.
Feretory, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Feretron. Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie
Baptismal font, Church Heritage Museum in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Chrzcielnica z Kalwarii Żmudzkiej na Litwie. Zbiory Muzeum Dziedzictwa Sakralnego w Wilnie
Epitaph for Anna, Church of St. Michael in Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Epitafium Teodory Krystyny Sapiehy, żony Kazimierza Lwa Sapiehy w kościele św. Michała w Wilnie (obecnie Muzeum Dziedzictwa Sakralnego)
Church of St. Michael in Vilnius04(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Wilnie - Muzeum Dziedzictwa Sakralnego
Tombstone for Leonas Sapiega01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Wilnie - Muzeum Dziedzictwa Sakralnego. Grupowy nagrobek Lwa Sapiehy i jego żon Doroty z Firlejów (†1591) i Elżbiety Radziwiłłówny (†1611), największy nagrobek grupowy na Litwie i jedyny zachowany. Na szczycie jest figura Chrystusa Zmartwychwstałego, pod nią został wkomponowany relief przedstawiający śpiących rycerzy. Po obu stronach reliefu są figury patronek obu żon - św. Elżbiety i św. Doroty. Nieco niżej są personifikacje cnót - Wiary i Nadziei. Nagrobek pochodzi z drugiej ćwierci XVII wieku, jednak w jego strukturze wykorzystano trzy wcześniejsze, bardziej prymitywne, reliefowe wizerunki Sapiehy i jego żon. Prawdopodobnie przed wybudowaniem kościoła św. Michała zdobiły one nagrobek, który znajdował się w katedrze wileńskiej.
Tombstone for Christopher Sapiega, Vilnius01(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Epitafium Krzysztofa Sapiehy, syna Lwa w kościele św. Michała w Wilnie (obecnie Muzeum Dziedzictwa Sakralnego)