Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
Budynek muzeum. Róg ulicy Senackiej i Poselskiej. | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | ul. Senacka 1-3 |
Zakres zbiorów | eksponaty paleontologiczne, paleobotaniczne, mineralogiczne i litologiczne |
Wielkość zbiorów | 132 kolekcje dokumentalne (niekiedy wiele tysięcy okazów), 72 kolekcje porównawcze i 2 dydaktyczne |
Kierownik | dr Agata Jarzynka |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°03′27,77″N 19°56′11,59″E/50,057714 19,936553 | |
Strona internetowa |
Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie – muzeum geologiczne mieszczące się w krakowskim ośrodku badawczym Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk.
Historia
Zbiory geologiczne muzeum gromadzone były od roku 1865, początkowo przez Komisję Fizjograficzną przy Towarzystwie Naukowym Krakowskim, następnie przez Dział Geologiczny Akademii Umiejętności, a od 1921 roku przez Muzeum Przyrodnicze PAU. W 1954 roku po utworzeniu PAN część zbiorów znalazła się w Pracowni Geologiczno-Stratygraficznej, z której wywodzi się dzisiejsze muzeum.
Siedziba
Muzeum mieści się w budynkach przy ulicy Senackiej 1 i 3, sąsiadując z muzeum archeologicznym.
W miejscu tym od początku XVII wieku znajdowały się zabudowania klasztoru i kościoła św. Michała należące do zakonu karmelitów bosych. W 1797 karmelici zostali przeniesieni do Czernej koło Krzeszowic. Zabudowania klasztorne zamieniono na więzienie. W roku 1872 rozebrano kościół, tworząc na jego miejscu siedzibę sądu karnego.
W budynku, w którym mieści się muzeum, odbywał się w 1880 roku pierwszy masowy proces socjalistów polskich. Głównym oskarżonym w tym procesie był Ludwik Waryński. Informuje o tym tablica wmurowana w ścianę budynku w 70. rocznicę procesu[1].
Więzienie w zabudowaniach poklasztornych było po wojnie zajmowane przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (więziono tam m.in. ludzi związanych z AK). Po likwidacji więzienia budynki poklasztorne zostały przekazane na siedzibę muzeum archeologicznego.
W latach 60. XX wieku, w obrębie zabudowań dawnego klasztoru, postawiono budynek, który stał się siedzibą geologicznej placówki badawczo-muzealnej PAN. W 1966 roku powstała Pracownia i Muzeum Geologii Młodych Struktur.
W piwnicach części budynku zachowały się fragmenty murów wczesnośredniowiecznych budowli obronnych jednej z przedlokacyjnych osad Krakowa – Okołu.
Zbiory
Zbiory muzeum ujęte są w kolekcje. W zasobach muzeum znajdują się sto trzydzieści dwie kolekcje dokumentalne (niekiedy wiele tysięcy okazów), siedemdziesiąt dwie kolekcje porównawcze i dwie dydaktyczne.
Muzeum ma największą w Polsce kolekcję meteorytów (333 okazy).
Jednym z najcenniejszych okazów jest wielka szczotka kryształów halitu (skupienie kryształów o rozmiarach do 10 cm) pozyskana w 1901 roku w Grotach Kryształowych w Wieliczce.
Ekspozycja
Muzeum prezentuje swe zbiory w ramach wystawy stałej oraz wystaw czasowych. Wystawa stała ma charakter popularnonaukowy, nosi tytuł „Budowa geologiczna obszaru krakowskiego” i została przygotowana pod kierunkiem prof. Ryszarda Gradzińskiego. Tematem wystawy jest geologia okolic Krakowa położonych na północ od Karpat. Składają się na nią trzy uzupełniające się części:
- stratygraficzno-litologiczna,
- paleontologiczna,
- oraz część poświęcona tektonice, rzeźbie i historii poznania budowy geologicznej obszaru.
Uczestnictwo w imprezach popularyzatorskich
Muzeum od roku 2007 bierze również udział w corocznej Nocy Muzeów, a także podobnej w swym charakterze imprezie pod nazwą Dni Otwartych Drzwi Muzeów Krakowskich odbywającej się jesienią i organizowanej z inicjatywy Stałej Konferencji Dyrektorów Muzeów Krakowskich przy współpracy z Urzędem Miasta Krakowa.
Przypisy
- ↑ Wykład z cyklu historia gmachu Muzeum Archeologicznego w Krakowie, „Proces krakowski Ludwika Waryńskiego i towarzyszy (1880r.)”. ma.krakow.pl. [dostęp 2022-01-18].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Delimata, Licencja: CC BY-SA 4.0
Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E