Muzeum Narodowe w Lublinie

Muzeum Narodowe w Lublinie

Zamek w Lublinie, siedziba muzeum
Państwo	Polska
Miejscowość	Lublin
Adres	ul. Zamkowa 9 20-117 Lublin
Data założenia	1906
Dyrektor	dr Katarzyna Mieczkowska[1]
Położenie na mapie Lublina Muzeum Narodowe w Lublinie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muzeum Narodowe w Lublinie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Muzeum Narodowe w Lublinie
51°14′24″N 22°34′12″E/51,240000 22,570000
Strona internetowa

Muzeum Narodowe w Lublinie (MNwL), do 2020 Muzeum Lubelskie w Lublinie – muzeum w Lublinie, należy do najstarszych i największych muzeów we wschodniej Polsce. Ma cztery oddziały na terenie Lublina i tyleż zamiejscowych. Główna siedziba muzeum i większość jego oddziałów to wysokiej klasy zabytki.

Historia Muzeum

Początki ruchu muzealnego w Lublinie sięgają początku XX w. i są związane z działalnością Hieronima Łopacińskiego, który jako jeden z pierwszych dostrzegł konieczność ochrony „starożytności”. To dzięki niemu w 1901 r. zorganizowane zostały dwie wystawy muzealne poświęcone przedmiotom sztuki i starożytności oraz dział etnograficzny wystawy rolniczo-przemysłowej. Po wystawach zbiory przejęło Lubelskie Towarzystwo Rolnicze jako zaczątek przyszłego muzeum. 12 grudnia 1906 roku nastąpiło uroczyste otwarcie muzeum w gmachu podominikańskim. Wkrótce dołączono zbiory Towarzystwa Higienicznego, pochodzące z wystawy zorganizowanej w 1908 roku. W roku 1911 całością zgromadzonych eksponatów zaopiekowała się Sekcja Muzealna Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

W 1914 z inicjatywy Szymona Piotrowskiego, dyrektora miejscowego oddziału Banku Handlowego, założono towarzystwo Muzeum Lubelskie. To dzięki niemu zakupiono posesję z budynkami pijarskimi przy ulicy Namiestnikowskiej 4 (obecnie Narutowicza 4), które po remoncie stały się na 40 lat siedzibą Muzeum Lubelskiego. Muzeum przejęło zbiory Towarzystw: Rolniczego, Higienicznego, Krajoznawczego i Biblioteki im. H. Łopacińskiego. Liczba eksponatów powiększała się drogą darów i zakupów. W roku 1921 przejęto część zbiorów Muzeum Nałęczowskiego. 18 lutego 1923 roku odbyła się uroczystość otwarcia Muzeum w gmachu własnym. Kustoszem został malarz Marian Trzebiński. Przed wrześniem 1939 roku zbiory Muzeum liczyły ok. 14 000 eksponatów, nie tylko o charakterze regionalnym.

Druga wojna światowa przyniosła straty budynkom i zbiorom muzealnym. W wyniku prowadzonej polityki okupanta duża część zbiorów zaginęła, uległa zniszczeniu i rozproszeniu. Działalność Muzeum została wznowiona w sierpniu 1944 roku, po wyzwoleniu Lublina spod okupacji hitlerowskiej. Zinwentaryzowane po wojnie zbiory liczyły zaledwie ok. 3 000 eksponatów. W 1950 roku Muzeum upaństwowiono i przemianowano na okręgowe.

Muzeum Narodowe w Lublinie

Od 1957 roku Muzeum przeprowadziło się do Zamku Lubelskiego. W roku 1987 powróciło do dawnej nazwy – Muzeum Lubelskie. W dalszym ciągu jest muzeum wielodziałowym. Zbiory liczą obecnie ok. 157 000 eksponatów. Oglądać je można na tematycznych wystawach. W siedzibie głównej na Zamku Lubelskim są to: ekspozycja archeologiczna, wystawa monet i medali. W 1999 roku Muzeum wpisane zostało do Państwowego Rejestru Muzeów.

Status Muzeum Narodowego

Do 15 maja 2020 muzeum funkcjonowało pod starą nazwą – Muzeum Lubelskie. 15 maja 2020 zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego Muzeum Lubelskie zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego i tym samym zmieniło nazwę na – Muzeum Narodowe w Lublinie. Instytucja jest wspólnie prowadzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Województwo Lubelskie i wpisana do rejestru instytucji kultury MKiDN. Docelowo Muzeum Narodowe w Lublinie będzie państwową instytucją kultury, dla której jedynym organizatorem pozostanie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zamek w Lublinie

W 1957 roku Muzeum przeprowadziło się do części pomieszczeń Zamku w Lublinie, którego jedynym gospodarzem stało się w 1974 roku. Oglądać tu można wiele stałych wystaw tematycznych. Są to: ekspozycja archeologiczna, wystawa monet i medali od X do XX w., sztuka ludowa regionu lubelskiego, galeria polskiego malarstwa od XVII do XX w. (m.in. „Unia Lubelska” Jana Matejki), a także malarstwa obcego od XVII do XIX w. (m.in. „Piłat umywający ręce” Hendricka ter Brugghena).

Na wystawie uzbrojenia prezentowane są militaria w przekroju czasowym od średniowiecza do II wojny światowej, a w galerii sztuki zdobniczej są eksponowane wyroby ze srebra, ceramika, zegary, meble oraz tkaniny. Na Zamku znajduje się też Kaplica Trójcy Świętej fundacji króla Władysława Jagiełły z bezcennymi malowidłami bizantyńsko-ruskimi z 1418 r.

Wybrane dzieła ze zbiorów muzeum

• 

  Jan Matejko Przyjęcie Żydów

• 

  Jan Matejko Unia Lubelska

• 

  Hendrick ter Brugghen Piłat umywający ręce

• 

  Bona Sforza

• 

  Stefan Batory

• 

  Adam Malinowski Zamek w Ostrogu

• 

  Apoloniusz Kędzierski Struga

• 

  Józef Chełmoński Droga w lesie

• 

  Olga Boznańska Portret Miki Lisowskiej

• 

  Juliusz Kossak Amazonka

• 

  Henryk Weyssenhoff Łoś na trzęsawisku

• 

  Władysław Podkowiński Jezioro w parku

Dyrektorzy

• Wiktor Ziółkowski^[2](1944–1948)
• Janusz Powidzki (1948–1950)
• mgr Irena Iskrzycka (1951–1968)
• mgr Zygmunt Ślusarski^[3](1968–1976)
• mgr Alfred Gauda (1977–1992)
• mgr Zygmunt Nasalski (1992–2014)
• dr Katarzyna Mieczkowska (od 2014)

Oddziały

Oddziały miejscowe

Muzeum Historii Miasta Lublina mieści się w Bramie Krakowskiej

• Muzeum Historii Miasta Lublina
• Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”
• Muzeum Literackie im. J. Czechowicza
• Dworek Wincentego Pola
• Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej (w trakcie powstawania; otwarcie jest planowane na 2022 rok)^[4][5].

Oddziały zamiejscowe

Budynek Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie

• Muzeum Regionalne w Kraśniku
• Muzeum 24 Pułku Ułanów w Kraśniku
• Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
• Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie

Przypisy

Zobacz też

• Zabytki Lublina

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa muzeum