Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego
Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego – muzeum akademickie gromadzące zbiory związane z historią Uniwersytetu Wrocławskiego.
Muzeum zostało powołane do życia w dniu 6 sierpnia 1992 roku, w wyniku przekształcenia Oddziału Zbiorów Muzealnych Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego w samodzielną jednostkę ogólnouczelnianą. 13 maja 2005 roku został utworzony Oddział Muzeum UWr „Dom Archeologa” w kampusie przy ul. Koszarowej 3 (budynek nr 8), gdzie prezentowane są wystawy czasowe związane z badaniami archeologicznymi.
Muzeum mieści się w głównym budynku uniwersyteckim we Wrocławiu, barokowym gmachu projektu Christopha Tauscha, usytuowanym nad brzegiem Odry (pl. Uniwersytecki 1). Jego sylwetka architektoniczna, wzbogacona wspaniałym wystrojem rzeźbiarskim i malarskim, zaliczana jest do najcenniejszych zabytków barokowych w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
W skład Muzeum wchodzą następujące zabytkowe sale:
• Aula Leopoldyńska – największa i najbardziej reprezentacyjna sala gmachu głównego – to jedyne w Polsce, tak dobrze zachowane świeckie wnętrze barokowe z pełnym wystrojem, na który składa się iluzjonistyczne malarstwo ścienne Johanna Christopha Handkego z Ołomuńca oraz dekoracja i wyposażenie rzeźbiarskie autorstwa Franza Mangoldta z Moraw i włoskiego mistrza Ignatiusa Provisore.
• Oratorium Marianum z równie bogatym jak Aula barokowym wystrojem i wyposażeniem, powstało jako kaplica zakonna w latach 1728-1741. Po sekularyzacji zakonu jezuitów i powołaniu Uniwersytetu w 1811 roku wnętrze przekształcono w koncertową Salę Muzyczną.
• Wieża Matematyczna z tarasem widokowym na wysokości 42 m to dawne, urządzone w 1791 roku przez jezuitę, profesora Uniwersytetu Longinusa Antona Jungnitza Obserwatorium Astronomiczne z pierwszym przyrządem – wytyczoną na posadzce pomieszczenia Wieży linią południkową. Jest to jedyny tego typu instrument w Polsce.
• oraz trzy sale ekspozycyjne: Sala im. Romana Longchamps de Bérier, Sala im. Stefana Banacha i Sala Pod Filarem.
Muzeum ma profil historyczny, a jego zbiory w przeważającej mierze są poświęcone szeroko pojętym dziejom uczelni – począwszy od XV wieku do chwili obecnej. Najstarsze zbiory mają jeszcze metrykę Akademii Leopoldyńskiej, większość pochodzi jednak z okresu późniejszego, po 1811 roku.
Bibliografia
Henryk Dziurla, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
Henryk Dziurla, Christophorus Tausch. Uczeń Andrei Pozza, Wrocław 1991.
Ks. Zdzisław Lec, Jezuici we Wrocławiu (1581-1776), Wrocław 1995.
Carsten Rabe, Alma Mater Leopoldina. Kolegium i Uniwersytet Jezuicki we Wrocławiu 1638-1811, Wrocław 2003.
Urszula Bończuk-Dawidziuk / Magdalena Palica: Zbiory dzieł sztuki, w: Księga Pamiątkowa Jubileuszu 200-lecia utworzenia Państwowego Uniwersytetu we Wrocławiu, red. Jan Harasimowicz, t. 2: Universitas litterarum Wratislaviensis 1811-1945, Wrocław 2013, s. 528-545.
Urszula Bończuk-Dawidziuk / Magdalena Palica: Kolekcja zabytków starożytnych architekta Eduarda Schauberta (1804-1860) ze zbiorów dawnego wrocławskiego muzeum uniwersyteckiego, w: Księga Pamiątkowa Jubileuszu 200-lecia utworzenia Państwowego Uniwersytetu we Wrocławiu, red. Jan Harasimowicz, t. 4: Uniwersytet Wrocławski w kulturze europejskiej XIX i XX wieku. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Wrocław 4-7 października 2011 r., red. Jan Harasimowicz, Wrocław 2015, s. 231-238.