Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu

Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu

siedziba Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Państwo	Polska
Miejscowość	Wieluń
Adres	ul. Narutowicza 13 98-300 Wieluń
Data założenia	1926
Dyrektor	Jan Książek
Oddziały
Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie
Położenie na mapie Wielunia Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Położenie na mapie województwa łódzkiego Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
Położenie na mapie gminy Wieluń Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu
51°13′12,5″N 18°34′02,5″E/51,220139 18,567361
Strona internetowa

Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu – instytucja kultury gminy Wieluń założona w 1926 roku przez Polską Macierz Szkolną. Pełni rolę ośrodka badań przeszłości historycznej ziemi wieluńskiej. W jego skład wchodzą: budynek główny przy ul. Narutowicza 13, dwór szlachecki w Ożarowie (Muzeum Wnętrz Dworskich), położona w pobliżu dworu oficyna, młyn wiatrowy w Kocilewie (k. Ożarowa)^[1] oraz baszta Męczarnia^[2].

Muzeum posiada liczne i wartościowe eksponaty archeologiczne, historyczne, etnograficzne i z dziedziny dzieł sztuki^[1], ponadto – agrotechniczne, numizmatyczne, ikonografię oraz militaria^[3]. Swoje wyniki badań upowszechnia w licznych publikacjach oraz podczas konferencji popularnonaukowych^[4].

Siedziba główna muzeum mieści się w dawnym klasztorze Bernardynek z pocz. XVII w.^[5], ufundowanym przez Annę Koniecpolską, matkę hetmana Stanisława Koniecpolskiego^[1].

Historia

10 października 1926 roku za sprawą Polskiej Macierzy Szkolnej i jej działaczki Felicji z Morzyckich Rymarkiewiczowej otwarto pierwsze Muzeum Ziemi Wieluńskiej^[6]. Siedzibę znalazło w dawnym zamku, znacząco przebudowanym w połowie XIX wieku w charakterze pałacowym. Obecnie mieści się w nim urząd Starostwa Powiatowego^[a][7]. Po blisko dziesięcioletniej działalności instytucji zbiory archeologiczne, etnograficzne, historyczne i przyrodnicze przeniesiono do nowej siedziby w budynku dawnej cerkwi przy ul. Krakowskie Przedmieście^[8]. Muzeum nazwano wówczas (12 maja 1936 roku) im. Marszałka Józefa Piłsudskiego^[9]. W trakcie II wojny światowej bezpowrotnie utraciło wszystkie zbiory^[10]. Muzeum Ziemi Wieluńskiej reaktywowano w 1964 roku z inicjatywy Stanisława Tadeusza Olejnika, który wówczas objął stanowisko dyrektora placówki^[11]. Początkowo mieściło się w dwóch niewielkich pokojach znajdujących się w oficynie przy ul. Narutowicza 9 w Wieluniu. Pięć lat później zbiory przeniesiono do wyremontowanego dawnego klasztoru sióstr Bernardynek^[12]. Pierwszą wystawę zaprezentowano w nowym gmachu 1 października 1969 roku.

Od 1991 roku muzeum jest instytucją kultury Gminy Wieluń^[13]. Od 2001 roku działa przy nim Rada Muzeum, której przewodniczącym od momentu powstania jest Ryszard Grygiel^[11]. W grudniu 2003 roku instytucję wpisano do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 77) prowadzonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego^[14].

Do początku 1991 roku funkcję dyrektora pełnił Stanisław Tadeusz Olejnik^[15], w latach 1991–2008 – Bogusław Abramek^[11], a później Jan Książek^[16].

W 1981 roku przy muzeum utworzono oddział w Ożarowie – Muzeum Wnętrz Dworskich, mieszczący się w barokowym dworku wybudowanym w drugiej połowie XVIII w. przez kasztelana wieluńskiego – Władysława Bartochowskiego^[17]. W Muzeum Wnętrz Dworskich eksponowane są muzealia głównie z zakresu sztuki, ale także etnografii i historii^[1]. Muzeum Wnętrz Dworskich organizuje koncerty muzyki klasycznej^[18]. Posiada rozległy, podworski park. Jesienią 1999 roku rozpoczęto prace rekonstrukcyjne wiatraka w Kocilewie, który uprzednio rozebrano. Pod koniec 2006 roku jego rekonstrukcja została ukończona, udostępniając budowlę zwiedzającym^[19]. W 2012 roku udostępniono natomiast oficynę przy dworze w Ożarowie^[20]. Od początku powstania ożarowskiego Muzeum Wnętrz Dworskich do 1998 roku oddziałem kierowała Bogusława Wiluś^[21]. Obecnie funkcję kierownika oddziału pełni Jarosław Eichstaedt^[22].

W 2015 roku gmina Wieluń przekazała Muzeum Ziemi Wieluńskiej basztę Męczarnię, która stanowiła w przeszłości istotne umocnienie murów obronnych^[23]. W nawiązaniu do dziejów budowli prezentowane są w niej dwie wystawy stałe: „W izbie wieluńskiego kata” oraz „Dzieje oręża polskiego w średniowieczu i okresie staropolskim”^[24].

Oprócz wystaw stałych, muzeum każdego roku organizuje kilkanaście wystaw czasowych oraz dziesiątki warsztatów dla dzieci i młodzieży. Muzeum wydało ponad 30 publikacji zwartych, głównie w ramach Wieluńskiej Biblioteki Regionalnej^[25], a jego pracownicy opracowali blisko 1000 artykułów naukowych i popularyzujących wiedzę na temat historycznej ziemi wieluńskiej i zagadnień związanych z muzealnictwem.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• T. Olejnik, Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Dzieje, zbiory, działalność 1964–1984, Warszawa–Łódź, 1987
• red. B. Abramek (opracowanie zbiorowe), Muzeum Ziemi Wieluńskiej 1964–2004, Wieluń, 2004
• red. J. Książek, Cenne i ciekawe z kolekcji Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Wieluń, 2014

Linki zewnętrzne

• oficjalna strona Muzeum Ziemi Wieluńskiej