Muzeum im. Hindenburga w Poznaniu

Muzeum im. Hindenburga
Hindenburg-Museum
Ilustracja
Planowana siedziba muzeum przy ul. Podgórnej
Państwo Prusy
MiejscowośćPoznań
AdresAl. Marcinkowskiego (Wilhelmstrasse) nr 7[1][2]
planowane: ul. Podgórna (Hindenburgstrasse) nr 7[3] (ob. 6)
Data założenia1916
KierownikArtur Kronthal (1916),
Heinz Bothmer (1916-1919),
Otto Tumm (1919)
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Hindenburg-Museum”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Hindenburg-Museum”
Ziemia52°24′23″N 16°55′45″E/52,406389 16,929167

Muzeum im. Hindenburga w Poznaniu (Hindenburg-Museum[4]) – muzeum założone w 1916 r. w Poznaniu, zlikwidowane po 1919 r.

Muzeum zostało powołane w uznaniu dla zwycięstw Paula von Hindenburga, który w 1914 r. został honorowym obywatelem miasta[5]. W 1916 r. w Poznaniu Niemcy obchodzili „Dzień Hindenburga” w 50. rocznicę jego służby wojskowej (wstąpił on do wojska 7 kwietnia 1866)[5][3]. 15 marca 1916 r. na posiedzeniu rady miejskiej uzgodniony został projekt muzeum im. Hindenburga; obrady utajniono[5][6]. Radni niemieccy i żydowscy byli za, radni polscy byli przeciw. Przeciwko powstaniu muzeum w czasie wojny podnoszony był argument inter arma silent musae („wśród oręża milczą muzy”). 5 kwietnia 1916 radni uchwalili 50 000 marek dotacji dla muzeum, drugie tyle dał sejm prowincjonalny; pieniądze ofiarowywane były także przez osoby prywatne i firmy (np. browar Huggerów przekazał 1000 marek)[6][7][3][8][9]. 8 kwietnia 1916 z inicjatywy Józefa Kostrzewskiego powstało Towarzystwo Muzealne[9]. Muzeum działało przy Al. Marcinkowskiego 7 (siedziba Muzeum Wojskowego)[1][2], docelowo miało się znajdować przy ul. Podgórnej 7, gdzie Hindenburg się urodził (na jego cześć ulica ta została przemianowana na Hindenburgstrasse)[3]. Do zmiany lokalizacji jednak nie doszło, ponieważ właścicielki domu przy ul. Podgórnej, córki dr. Szymańskiego, nie zgadzały się na sprzedaż nieruchomości[10].

Funkcję pierwszego kierownika aż do wyborów we wrześniu 1916 sprawował Artur Kronthal[11].

W 1916 został ogłoszony konkurs na kierownika muzeum. Spośród wielu kandydatów został wybrany Heinz Bothmer, który zaczął kierować placówką w październiku 1916 r. Zgodnie z przedłożoną dokumentacją miał on mieć ukończone studia ekonomiczne i językowe m.in. we Fryburgu, miał być wydawcą kilku dzieł naukowych i założycielem muzeum wsi niemieckiej, a także członkiem ambasady tureckiej w Berlinie, kapitanem tureckim walczącym na Gallipoli, odznaczonym Żelaznym Półksiężycem i Krzyżem Żelaznym pierwszej klasy. Posiadał także listy polecające[12]. Na skutek nieprawidłowości w zarządzaniu muzeum jego życiorys został zbadany dokładniej. Kierownik muzeum okazał się być właścicielem upadłego towarzystwa wywożenia śmieci, z ukończonymi 5 klasami gimnazjum, nie miał także żadnych związków z instytucjami, na które się powoływał, a odznaczenia nadał sobie sam. 9 stycznia 1919 został usunięty ze stanowiska[13].

Po Bothmerze stanowisko kierownika objął nauczyciel Otto Tumm[13]. W marcu 1919 członkowie Towarzystwa im. Hindenburga uznali, że muzeum straciło rację bytu. W 1920 zbiory muzeum przeszły na własność Sekcji Naukowej Głównego Dowództwa Wojska Polskiego w Poznaniu[14].

Zbiory

  • sala poetów wojennych[12][13]
  • sala bohaterów Heldensaal (m.in. ze zdjęciami żołnierzy V poznańskiego Korpusu Armijnego)[2][12]
  • zbiory poświęcone Hindenburgowi (m.in. film z 1918 r.[15])
  • żelazna książka dla rezydencyi miasta Poznania, która ufundowana została przez Ostbank dla składnicy złota w Poznaniu; zawierała nazwiska osób, które oddawały swoje kosztowności dla walczącej ojczyzny[16]

Przypisy

  1. ↑ a b Wielkopolskie Muzeum Wojskowe. „Żołnierz Wielkopolski”. nr 17, s. 3, 1922-08-01. Poznań (pol.). 
  2. ↑ a b c Wiadomości miejscowe i prowincyonalne. „Postęp”. nr 81, s. 3, 1917-08-21. Poznań (pol.). 
  3. ↑ a b c d Jubileusz marszałka polnego Hindenburga. „Postęp”. nr 82, s. 3, 1916-04-08. Poznań (pol.). 
  4. ↑ popup, www.kriegssammlungen.de [dostęp 2020-07-09] (niem.).
  5. ↑ a b c Kaczmarek 1995 ↓, s. 379.
  6. ↑ a b Z Rady miejskiej. „Postęp”. nr 63, s. 2, 1916-03-17. Poznań (pol.). 
  7. ↑ Nowe podatki miasta Poznania. „Postęp”. nr 81, s. 2, 1916-04-07. Poznań (pol.). 
  8. ↑ Wiadomości miejscowe i prowincyonalne. „Postęp”. nr 85, s. 4, 1916-04-12. Poznań (pol.). 
  9. ↑ a b Kaczmarek 1995 ↓, s. 380.
  10. ↑ Hindenburg. „Żołnierz Wielkopolski”. nr 51, s. 3, 1925-04-30 (pol.). 
  11. ↑ Wojtkowski 1932 ↓, s. 289.
  12. ↑ a b c Wojtkowski 1932 ↓, s. 290.
  13. ↑ a b c Wojtkowski 1932 ↓, s. 291.
  14. ↑ Kaczmarek 1995 ↓, s. 382.
  15. ↑ Kaczmarek 1995 ↓, s. 381.
  16. ↑ Wiadomości miejscowe i prowincyonalne. „Postęp”. nr 106, s. 3, 1917-05-11. Poznań (pol.). 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Dienstflagge Preußen 1933-35.svg
Dienstflagge des Landes Preußen, 1933-1935
Podgorna 6 Poznan.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0