Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju

Muzeum im. Władysława Orkana

Siedziba muzeum.
Państwo	Polska
Miejscowość	Rabka-Zdrój
Adres	Ulica Władysława Orkana 2
Data założenia	1936
Położenie na mapie Rabki-Zdroju Muzeum im. Władysława Orkana
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muzeum im. Władysława Orkana
Położenie na mapie województwa małopolskiego Muzeum im. Władysława Orkana
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego Muzeum im. Władysława Orkana
Położenie na mapie gminy Rabka-Zdrój Muzeum im. Władysława Orkana
49°36′41,126″N 19°56′49,733″E/49,611424 19,947148
Strona internetowa

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju – muzeum mieszczące się w Rabce-Zdroju w zabytkowym drewnianym kościółku z 1 połowy XVII w.

Od 2000 roku Muzeum organizuje cykl imprez kulturalnych zatytułowanych „Święta Kultury Góralskiej” (cykl poświęcony kulturze regionu ukazanej na pełnym złożoności tle europejskim) oraz „Święta Kultury Orkanowskiej” (ciąg uzupełniających się spotkań z ludźmi działającymi „w kręgu” Władysława Orkana).

Historia

Budynek będący kiedyś plebanią starego kościółka, dzisiaj przedszkole

Kościół na grafice Władysława Skoczylasa z około 1913

W 1557 powstała pierwsza parafia w Rabce, w 1565 kasztelan krakowski Spytek Wawrzyniec Jordan ufundował drewniany kościół, który pod koniec XVI wieku został spalony lub zniszczony przez powódź. Obecny modrzewiowy kościół został wzniesiony w latach 1600–1606 wraz z założonym w 1621 cmentarzem. Kościół konsekrował w 1634 biskup krakowski Tomasz Oborski.

Kościół jest jednym z najcenniejszych zabytków drewnianej architektury sakralnej. Słupowo-ramowa konstrukcja wieży dobudowanej w XVIII wieku nie zawiera gwoździ, zastrzały i miecze zapewniają jej stabilność. Ozdobą wieży jest nadwieszona izbica i barokowy hełm z latarnią, na dachu kościoła znajduje się przepiękna barokowa wieżyczka na sygnaturkę, cała świątynia kryta jest gontem. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVII I XVIII wieku. Grupa Ukrzyżowania zdobiąca zewnętrzną ścianę zamykającą prezbiterium pochodzi z 1775, boczne ołtarze są rokokowe, a główny neobarokowy pochodzi według tradycji z XIX wieku, ozdobiony został obrazem św. Trójcy, św. Franciszka i św. Dominika. Cennym zabytkiem są organy wraz z balkonem dla chóru z 1778. Instrument jest sprawny do dziś, w okresie letnim odbywają się w kościele koncerty organowe. Ściany kościoła zdobi polichromia z 1802 autorstwa proboszcza parafii rabczańskiej i malarza amatora Andrzeja Antałkiewicza oraz odkryte podczas konserwacji pozostałości polichromii z 1628.

Kościół otacza kamienny XVIII wieczny mur wraz z trzema bramkami i kapliczkami będącymi stacjami Drogi Krzyżowej oraz fragmenty zachowanego cmentarza. Grupa drzew rosnących wokół kościoła pochodzi z 1637, trzy okazy dębu szypułkowego i lipy szerokolistnej do marca 2013 roku, były pomnikami przyrody. Kościół znalazł się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.

Muzeum

W latach 1929–1936 kościół został przekształcony z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Muzeum im. Władysława Orkana, nadanie imienia odbyło się za osobistą zgodą pisarza. Muzeum mieści się w wieży-dzwonnicy zabytkowego kościoła. Placówka została uroczyście otwarta w sierpniu 1936. W pięciu pomieszczeniach zgromadzono uporządkowane tematycznie przedmioty z XIX i XX wieku prezentujące dawny świat górali zamieszkujących Beskidy. Eksponaty poświęcone są sztuce, ubiorowi, rzemiosłu wiejskiemu i gospodarce. Zgromadzono także instrumenty muzyczne, zabawki oraz zdjęcia Władysława Orkana i jego matki, jak również dwa pastele malowane ręką pisarza.

Zobacz też

• Muzeum Biograficzne Władysława Orkana „Orkanówka” w Porębie Wielkiej

Bibliografia

• Rabka-Zdrój i okolice wyd. 2007
• Szlak architektury drewnianej wyd. 2005

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona muzeum