Muzeum w Chorzowie

Muzeum w Chorzowie

Muzeum w Chorzowie przy ulicy Powstańców 25
Państwo	Polska
Miejscowość	Chorzów
Adres	ul. Powstańców 25 41-500 Chorzów
Data założenia	1925
Położenie na mapie Chorzowa Muzeum w Chorzowie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Muzeum w Chorzowie
Położenie na mapie województwa śląskiego Muzeum w Chorzowie
50°17′36,57″N 18°57′00,86″E/50,293492 18,950239
Strona internetowa

Oddział Historii Miasta i Regionu, Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (dawniej Muzeum w Chorzowie) – instytucja muzealna, w której gromadzone są zabytki historyczne oraz etnograficzne związane z Chorzowem oraz Górnym Śląskiem.

Historia powstania

Muzeum powołano w 1925 roku celem gromadzenia pamiątek z terenów ziemi bytomskiej, które zostały przyłączone do Polski^[1]. Powstanie Muzeum w Chorzowie wiąże się z historią, która ukazuje relacje wspólnotowe pomiędzy górnośląskimi miastami. Powstało bowiem z połączenia działalności muzeów w Bytomiu i Świętochłowicach. Podstawę kolekcji stanowiły wtedy zbiory historyczno-etnograficzne zgromadzone przez Łukasza i Stanisława Wallisów. Muzeum otwarto 13 grudnia 1935 r. i wówczas funkcjonowało jako Muzeum Ziemi Bytomskiej w pomieszczeniach szkoły przy ulicy gen. Henryka Dąbrowskiego 53. W trakcie II wojny światowej zawiesiło działalność, by ją wznowić w lutym 1945 r. Wówczas funkcjonowało w budynku przy ulicy Sienkiewicza 3. Od 1950 r. instytucja funkcjonuje pod obecną nazwą, a od 31 stycznia 1959 r. placówka mieści się przy ulicy Powstańców 25. W roku 1961 zakupiono pierwsze współczesne dzieła sztuki, co dało początek konsekwentnemu dokumentowaniu tematyki związanej z przemysłem i życiem codziennym na Górnym Śląsku w sztuce. Od roku 1991 Muzeum w Chorzowie stanowiło samorządową instytucję kultury^[2]. Od 1 stycznia 2022 roku muzeum stało się Oddziałem Historii Miasta i Regionu, Muzeum Hutnictwa w Chorzowie^[3].

Profil działalności

Głównym profilem działalności Muzeum w Chorzowie jest promowanie historii oraz kultury Chorzowa i Śląska, poprzez konsekwentne łączenie nauki ze sztuką, a edukacji ze specyfiką kultury miasta i regionu. Odbywające się w muzeum różnego rodzaju wydarzenia kulturalne - przede wszystkim wystawy, ale również przedsięwzięcia edukacyjne m.in. lekcje muzealne, lekcje regionalizmu czy zajęcia twórcze dla uczniów przedszkoli i szkół - mają charakter historyczny, ale również uniwersalny. Od lat w siedzibie muzeum odbywają się również popularne koncerty z cyklu "Muzyczne Poranki"^[2].

Placówka poza pokaźną liczbą XX-wiecznych dzieł malarskich o tematyce industrialnej, posiada jedną z najcenniejszych w Polsce kolekcji numizmatycznych oraz medalierskich^[2].

Muzeum prowadzi również działalność wydawniczą. Jest wydawcą rocznika "Zeszyty Chorzowskie", kilkutomowej serii monograficznej Chorzów, jak również prac naukowych i popularyzatorskich związanych z profilem placówki^[2].

W muzeum funkcjonują następujące działy: naukowo-badawczy, edukacyjno-promocyjny oraz wydawniczy^[4].

Działy

Dział Naukowo-Badawczy

Głównym zadaniem Działu Naukowo-Badawczego jest pozyskiwanie i katalogowanie zbiorów, przygotowywanie wystaw czy prowadzenie działalności badawczej. Dział podzielony jest na sekcje.

W skład Działu Naukowo-Badawczego wchodzą:

• Sekcja Historii i Etnografii,
• Sekcja Zbiorów Przemysłowych,,
• Sekcja Sztuki,
• Biblioteka^[5].

Sekcja Historii i Etnografii gromadzi pamiątki historyczne z terenu dzisiejszego Chorzowa od czasów najdawniejszych do współczesności, zabytki z terenu Śląska od XVI w. do XX w., w tym dokumenty, rękopisy, zbiory kartograficzne, militaria, sztandary, plakaty, afisze, pocztówki, fotografie, kolekcję starodruków, obiekty dokumentujące ludową i robotniczą kulturę materialną, duchową i społeczną z terenu Chorzowa i Górnego Śląska, od końca XIX w., zwłaszcza strój ludowy i miejski, ubiór zawodowy, elementy wyposażenia wnętrz mieszkalnych, narzędzia pracy, w tym rolnicze i rzemieślnicze, elementy sztuki ludowej i masowej oraz numizmaty związane z Polską i ze Śląskiem od starożytności do czasów współczesnych, w tym monety polskie od XI w., śląskie i obiegające na Śląsku od starożytności do XX w., krajów europejskich od średniowiecza do XX w., krajów pozaeuropejskich XIX i XX w., starożytne monety rzymskie, wagi monetarne XVIII–XIX w., polski pieniądz papierowy od 1794 r. do czasów współczesnych, śląski, austriacki i niemiecki pieniądz zastępczy z lat 1914–1924, pieniądz papierowy krajów europejskich XIX–XX w.

Sekcja Zbiorów Przemysłowych gromadzi obiekty techniczne z terenu Chorzowa i Górnego Śląska.

Sekcja Sztuki gromadzi głównie sztukę polską nowoczesną i współczesną: malarstwo, grafikę, rysunek, rzeźbę, rzemiosło artystyczne, zwłaszcza o tematyce przemysłowej, materiały propagandowe (plakaty, afisze) oraz medale, odznaczenia i odznaki związane z Polską i ze Śląskiem od XVI w. do współczesności.

Biblioteka gromadzi książki i czasopisma naukowe, związane z działalnością badawczą Działu Naukowo-Badawczego, pozyskane według przyjętych procedur, drogą zakupów, wymiany, darowizn i przekazów. Posiada książki i czasopisma polsko- i niemieckojęzyczne z okresu od pocz. XIX w. do poł. XX w.

Dział Edukacyjno-Promocyjny

Jedną z ważniejszych misji realizowanych przez instytucje muzealne jest edukacja. Muzeum w Chorzowie prowadzi program zajęć przybliżających zagadnienia związane z historią i sztuką (w tym m.in. prezentacje multimedialne, warsztaty o charakterze plastycznym, zajęcia połączone ze zwiedzaniem wystaw^[6].

Drugim zadaniem Działu Edukacyjno-Promocyjnego jest organizacja i promocja wydarzeń odbywających się na terenie muzeum, do których należą: wernisaże wystaw, prelekcje i cykle wykładów poświęcone lokalnej historii oraz sesje naukowe. Do regularnych wydarzeń zalicza się cykl niedzielnych koncertów „Muzyczne poranki” oraz coroczna Noc Muzeów^[6].

Dział Wydawniczy

Istotną funkcją Muzeum w Chorzowie jest działalność wydawnicza realizowana poprzez serie publikacji, w tym: katalogów zbiorów i wystaw, albumów oraz monografii historycznych. Od 1996 r. muzeum wydaje czasopismo naukowe „Zeszyty Chorzowskie” znajdujące się na liście B punktowanych publikacji^[7].

W ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat Muzeum w Chorzowie wydało blisko 40 pozycji, zalicza się do nich m.in. 3 tomy Chorzowskiego słownika biograficznego. Edycji nowej. Obecnie muzeum pracuje nad kolejnym tomem, jak również nad kilkutomową monografią Chorzowa. Tom I ukazał się w roku 2017, tom II w roku 2018, a tom III w roku 2020.

Ponadto wydawnictwo przygotowuje wiele projektów popularyzujących historię i sztukę^[7].

Przypisy