Muzułmański Cmentarz Tatarski
 nr rej. 1254-A z 7 grudnia 1984 | |
 Widok ogólny nekropolii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Tatarska 8 |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza | czynny |
| Powierzchnia cmentarza | 1 ha |
| Data otwarcia | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°15′11″N 20°57′54″E/52,253056 20,965000 | |
Muzułmański Cmentarz Tatarski – zabytkowy mizar znajdujący się przy ul. Tatarskiej 8 w dzielnicy Wola w Warszawie.
W lipcu 2014 cmentarz, razem z pięcioma innymi nekropoliami tworzącymi zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach, został uznany za pomnik historii[1].
Historia
Muzułmański Cmentarz Tatarski został założony w 1867 po zamknięciu z powodu zapełnienia Muzułmańskiego Cmentarza Kaukaskiego przy ul. Młynarskiej, z inicjatywy warszawskiego imama Seifetdina Chosianowa Sinnajewa.
Pierwotnie miał powierzchnię około 0,5 ha, zaś obecnie zajmuje około 1 ha.
Początkowo byli na nim chowani głównie muzułmańscy żołnierze armii rosyjskiej stacjonujący w Warszawie. Później zaczęto grzebać tu innych muzułmanów. Jest on miejscem spoczynku polskich Tatarów, głównie wywodzących się z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jeszcze pod koniec XIX w. cmentarz podzielony był na część dla bogatszych (na prawo od wejścia) i część dla biedniejszych (na lewo od wejścia)[2]. Potem ten podział zarzucono z inicjatywy warszawskiego imama[3]. Podczas I wojny światowej spoczęli tu zmarli w niemieckiej niewoli żołnierze rosyjscy wyznający islam. Cmentarz został zniszczony przez Niemców podczas II wojny światowej (w 1942 na teren cmentarza wjechały niemieckie czołgi i inne pojazdy pancerne kryjąc się przed radzieckim nalotem, w 1944 w rejonie Powązek trwały zacięte walki w czasie powstania warszawskiego).
Najstarsze zachowane nagrobki znajdują się obecnie na lewo od wejścia, przed budynkiem administracyjnym.
W 1984 nekropolia została wpisana do rejestru zabytków[4].
Pochowani (m.in.)
- Aleksander Achmatowicz (zm. 1944) – prawnik, minister sprawiedliwości w rządach Krymu i Litwy Środkowej, senator II RP.
- Osman Achmatowicz (zm. 1988) – chemik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Komitetu Budowy Meczetu w Warszawie.
- Konstanty Bajraszewski (zm. 1955) – adwokat.
- Mounir Bouamrane (zm. 2004) – montażysta dźwięku i obrazu pochodzenia algierskiego.
- Jerzy Edigey (zm. 1983) – adwokat, działacz społeczny, autor powieści kryminalnych.
- Bekier Eksanow (zm. 1974) – imam warszawski.
- Zeryf Eksanow (zm. 1951) – imam warszawski.
- Hussein Mohamed Hassan (zm. 2020) – doktor nauk medycznych, konsul honorowy RP w Sudanie[5][6].
- Veli bek Jedigar (zm. 1971) – książę Azerbejdżanu, oficer kawalerii WP.
- Aleksander Jeljaszewicz (zm. 1978) – major WP, ostatni dowódca szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
- Zenon Kryczyński (zm. 1953) – pułkownik WP.
- Safar-Bek Malsag (zm. 1944) – generał.
- Konstanty Murza-Murzicz (zm. 1953) – prawnik, sędzia, pracownik Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
- Rustym Murza-Murzicz (zm. 1980) – lekarz weterynarii, oficer szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
- Bekir Rodkiewicz (zm. 1987) – imam gorzowski.
- Jakub Romanowicz (zm. 1964) – międzywojenny zastępca muftiego RP.
- Selim Safarewicz (zm. 1955) – imam nowogródzki i wrocławski.
- Nedal Abu Tabaq (zm. 2020) – polski lekarz i duchowny muzułmański pochodzenia palestyńskiego, mufti Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, stały mediator sądowy przy Sądzie Okręgowym w Lublinie.
- Hassan Al-Zubaidi (zm. 2013) – przedsiębiorca[7].
Groby symboliczne
- Ali Woronowicz (zm. 1941) – imam 1 Szwadronu Tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich.
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 lipca 2014 r. w sprawie uznania za pomnik historii „Warszawa – zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach” (Dz.U. z 2014 r. poz. 956)
- ↑ F.R., Wyznawcy Allaha, "Tygodnik Ilustrowany" 1892, nr 108, s. 52-54
- ↑ K. Mórawski, Przewodnik historyczny po cmentarzach warszawskich, Warszawa 1989, s. 136-137
- ↑ Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 63. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)].
- ↑ Zmarł dr Hussein Mohamed Hassan - Altair Agencja Lotnicza, www.altair.com.pl [dostęp 2020-04-13] (ang.).
- ↑ Hussein Mohamed Hassan. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2020-03-29]. (pol.).
- ↑ Odszedł Hassan Al-Zubaidi. - Państwo w Państwie, panstwowpanstwie.polsatnews.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).
Bibliografia
- Karol Mórawski: Warszawskie cmentarze. Przewodnik historyczny. Warszawa: PTTK "Kraj", 1991, s. 149-152. ISBN 83-7005-333-5.
- F.R., Wyznawcy Allaha, Tygodnik Ilustrowany 1892, nr 108, s. 52-54.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Muzułmański Cmentarz Tatarski w Warszawie
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Muzułmański Cmentarz Tatarski w Warszawie