Mykoła Hankewycz

Mikołaj Hankiewicz, Mykoła Hankewycz
Микола Ганкевич
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia16 maja 1869
Śniatyn, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci31 lipca 1931
Szkło, Polska
Zawód, zajęciepublicysta
Alma MaterUniwersytet Lwowski

Mykoła Hankewycz, Mikołaj Hankiewicz, ukr. Микола Ганкевич ur. 16 maja 1869 w Śniatyniu, zm. 31 lipca 1931 w Szkle) – ukraiński działacz polityczny i związkowy, zwolennik austromarksizmu w socjaldemokracji ukraińskiej; założyciel i pierwszy przewodniczący Ukraińskiej Partii Socjal-Demokratycznej (1899), wiceprzewodniczący Głównej Rady Ukraińskiej (1914–1915), wiceprzewodniczący Ogólnej Rady Ukraińskiej (1915–1918), członek Ukraińskiej Rady Narodowej (1918–1919).

Życiorys

Syn księdza greckokatolickiego herbu Abdank[1]. Po ukończeniu gimnazjum w Tarnopolu studiował filozofię i prawo na Uniwersytecie Lwowskim. Przez całe życie zawodowe był urzędnikiem lwowskiej Kasy Chorych. W 1890 był współzałożycielem Ukraińskiej Partii Radykalnej – pierwszej nowoczesnej ukraińskiej partii politycznej – i brał udział w jej zjeździe założycielskim w październiku 1890. W 1896 rozpoczął tworzenie kółek organizacyjnych wśród ukraińskich robotników Lwowa. W 1897 rozpoczął wydawanie gazety Robitnyk (w języku ukraińskim czcionką łacińską). W tymże roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego (PPSD). 17 września 1899 na zjeździe założycielskim została utworzona Ukraińska Partia Socjal-Demokratyczna jako sekcja PPSD i za jej pośrednictwem Socjaldemokratycznej Partii Austrii. Hankewycz został członkiem komitetu wykonawczego UPSD, a od 1903 jej przewodniczącym. W 1907 partia stała się samodzielną autonomiczną sekcją Socjaldemokratycznej Partii Austrii. Hankewycz uczestniczył w kongresach II Międzynarodówki w Amsterdamie (1904) i Stuttgarcie (1907).

W okresie I wojny światowej wiceprzewodniczący Głównej Rady Ukraińskiej (1914–1915), wiceprzewodniczący Ogólnej Rady Ukraińskiej (1915–1918). Członek Ukraińskiej Rady Narodowej. Współpracował ze Związkiem Wyzwolenia Ukrainy. Przeciwnik wojny polsko-ukraińskiej, wobec proklamacji Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej zachował dystans. Wszedł na krótko do tymczasowej Rady Miejskiej Lwowa, złożył mandat w lutym 1919. W II Rzeczypospolitej po przejściu Ukraińskiej Partii Socjal-Demokratycznej na pozycje komunistyczne usunięty z partii wraz z innymi działaczami (Łew Hankewycz, Wołodymyr Starosolski, Porfirion Buniak i Iwan Kwasnycia). W 1924 UPSD została w takiej sytuacji zdelegalizowana. Hankewycz wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej.

Zmarł w uzdrowisku Szkło, jego uroczysty pogrzeb odbył się we Lwowie z udziałem delegacji odtworzonej UPSD i PPS.

Jego synem był Henryk Wereszycki – polski historyk.

Prace

  • Mikołaj Hankiewicz, Niepodległość Polski, Warszawa 1910.

Przypisy

  1. Микола Ганкевич і Генрик Верешицький. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

Bibliografia

  • Ryszard Tomczyk, Radykałowie i socjaldemokraci. Miejsce i rola lewicy w ukraińskim obozie narodowym w Galicji 1890–1914, Szczecin: Zapol, 2007, ISBN 978-83-7518-031-2, OCLC 177087479.
  • Biogram Микола Ганкевич w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2
  • Ryszard Tomczyk: Trudne współdziałanie (pol.). W: Res Humana nr 3–4/2007, s. 30–35 [on-line]. www.kulturaswiecka.pl. [dostęp 2012-11-15].
  • „Енциклопедія українознавства”, tom 1, s. 354, Lwów 2000, ISBN 5-7707-4048-5

Media użyte na tej stronie

Hankevych Mykola.jpg
Mykoła Hankewycz, Mikołaj Hankiewicz (1869-1931), Ukrainian politician, social democrat, leader of Ukrainian Social Democratic Party (1899), later member of Polish Socialist Party (PPS)