Myksomatoza

Królik zarażony Myksomatozą

Myksomatoza (łac. Myxomatosis cuniculi) – zakaźna, zaraźliwa wirusowa choroba królików domowych i dzikich, wywołana przez Leporipoxvirus (z rodziny pokswirusów). Wyjątkowo występuje u zajęcy. Charakterystyczne są miejscowe mezenchymalne obrzęki błony podśluzowej i tkanki podskórnej. Poraża układ nerwowy. Po raz pierwszy zaobserwowano ją w Urugwaju pod koniec XIX w. W Australii w latach 50. XX w. wykorzystano myksomatozę do zwalczania plagi królików. Choroba jest całkowicie niegroźna dla człowieka.

Sposoby rozprzestrzeniania

• Kontakt bezpośredni z zakażonym osobnikiem,
• pasza lub woda zanieczyszczona odchodami chorych zwierząt,
• osoby z obsługi, środki transportu, sprzęt do pielęgnacji zwierząt,
• owady krwiopijne (szczególnie komary, muchy i pchły)
• inne zwierzęta, jak np. ptaki.

Objawy

Objawy chorobowe pojawiają się od 3 dni do dwóch tygodni po zarażeniu.

Postać nadostra

W postaci nadostrej (charakteryzującej się nagłym zejściem śmiertelnym) jedynym objawem jest czerwienienie powiek.

Postać ostra

• Pierwsze objawy 3–4 dni od zakażenia,
• obrzęk głowy, powiek, zewnętrznych narządów płciowych, okolic: uszu, oczu,
• podwyższenie temperatury ciała nawet do 42 °C,
• silna duszność,
• zejście śmiertelne w ciągu 7–14 dni,
• śmiertelność ok. 100%,

Postać przewlekła guzowata

• Po upływie 10–15 dni od zakażenia tworzą się galaretowate obrzęki na uszach, nosie i łapach,
• później pojawiają się gorące i bolesne obrzęki w okolicy krocza, odbytu i narządów płciowych, a u samców także zapalenie jąder,
• zmiany mogą spontanicznie ustępować,
• w zaawansowanym stadium występują trudności w oddychaniu,
• w końcowym okresie choroby wirus może zaatakować ośrodkowy układ nerwowy, czego następstwem są porażenia,
• średni czas przeżycia – 40 dni,
• śmiertelność 25–90%.

Postępowanie w razie zakażenia

Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt mówi, że myksomatoza należy do chorób, które podlegają obowiązkowi rejestracji. Ponadto króliki chore oraz podejrzane o zakażenie należy odizolować od innych osobników oraz poddać uśpieniu, a zwłoki zutylizować, ponieważ są one nadal źródłem zakażenia. Po zlikwidowaniu ogniska choroby należy przeprowadzić dezynfekcję klatek i pomieszczeń następującymi preparatami: 5% roztworem formaliny, 1–2% roztworem sody żrącej i 2% Virkonu. Wymagany jest kontakt z lekarzem weterynarii.

Szczepienia

Jedynym skutecznym środkiem zapobiegawczym są coroczne szczepienia. Pierwsze powinny się odbyć między 4 a 12 tygodniem życia królika. Działanie szczepionki trwa ok. 6 miesięcy. W hodowlach zwiększonego ryzyka zachorowania i przeznaczonych do rozrodu zaleca się dodatkowe szczepienie po 6 miesiącach. Ważne jest, by szczepienie każdorazowo następowało przed okresem wegetacyjnym komarów, a więc najpóźniej w marcu, a potem powtórnie we wrześniu. W Polsce szczepionka jest dostępna pod nazwą Myxovac.

Zobacz też

• Choroby królików
• Królik

Bibliografia

• Krzysztof Kostro i Zdzisław Gliński: Choroby królików, podstawy chowu i hodowli. Warszawa: PWRiL, 2005, s. 185–188. ISBN 83-09-01795-2.