Myszopłoch kolczasty

Myszopłoch kolczasty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

myszopłoch

Gatunek

myszopłoch kolczasty

Nazwa systematyczna
Ruscus aculeatus L.
Sp. pl. 2:1041. 1753

Myszopłoch kolczasty, ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus L.) – gatunek zimozielonej rośliny z rodziny szparagowatych (Asparagaceae), w niektórych systemach w myszopłochowatych (Ruscaceae). Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i Czarnego, lecz został rozprzestrzeniony w inne regiony jako roślina parkowa i ogrodowa[3].

Morfologia

Liście
Zredukowane do drobnych łusek, ich funkcję pełnią gałęziaki.
Kwiaty
Małe, żółtobiałe. Rozwijają się na środku gałęziaków na przełomie marca i kwietnia.
Owoce
Czerwone jagody[3] o średnicy do 15 mm z 1–2 nasionami.

Zastosowanie

Jest rośliną leczniczą, której surowiec zielarski stanowi kłącze, zbierane jesienią. Zawiera saponiny steroidowe typu spirostanu (m.in.: neuroruskogenina, ruscyna, ruskogenina, furostan i ruskozyd). Zwiększa napięcie żylne, działa przeciwzapalnie, uszczelnia naczynia włosowate, zwiększa przepływ żylny i ciśnienie krwi żylnej. Wyciągi z kłącza stosuje się m.in. przy: hemoroidach, obrzmieniach nóg, nocnych kurczach łydek, krwawieniach z dróg rodnych[4].

W krajach śródziemnomorskich młode pędy mają zastosowanie kulinarne (podobnie jak szparagi). Z nasion dawniej przyrządzano substytut kawy[3].

Dawniej, związane w pęczki gałęziaki ruszczyka służyły rzeźnikom do czyszczenia drewnianych bloków, na których oporządzali mięso (stąd wzięła się jego zwyczajowa nazwa – ang. butcher's broom ‘miotła rzeźnika’). Olejki eteryczne zawarte w tej roślinie miały ponadto zapobiegać namnażaniu się drobnoustrojów na drewnie[5].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-05] (ang.).
  3. a b c Milena Masullo, Cosimo Pizza, Sonia Piacente, Ruscus Genus: A Rich Source of Bioactive Steroidal Saponins, „Planta Medica”, 82 (18), 2016, s. 1513–1524, DOI10.1055/s-0042-119728, PMID27825178 (ang.).
  4. Irena Matławska: Farmakognozja. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, 2008.
  5. Domenico Scarlattilaan, Assessment report on Ruscus aculeatus L. rhizoma, Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC), 20 listopada 2018 [dostęp 2022-05-30] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.