Nędza (województwo śląskie)

Nędza
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	raciborski
Gmina	Nędza
Wysokość	198 m n.p.m.
Liczba ludności (2008)	3344
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	47-440
Tablice rejestracyjne	SRC
SIMC	0217627
	Położenie na mapie gminy Nędza Nędza
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nędza
	Położenie na mapie województwa śląskiego Nędza
	Położenie na mapie powiatu raciborskiego Nędza
	50°09′38,2″N 18°18′39,4″E/50,160611 18,310944

Artykuł	50°9′38.2″N 18°18′39.4″E
- błąd	4 m
WD	50°9'38"N, 18°18'47"E, 50°12'N, 18°22'E
- błąd	39 m
Odległość	159 m

Nędza (niem. Buchenau, 1910–1914 Nensa, do 1910 Nendza, śl. Nyndza) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Nędza nad Suminą. Miejscowość jest siedzibą gminy Nędza. Liczy 3344 mieszkańców (2008).

Części wsi

Integralne części wsi Nędza^[2]^[3]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0217633	Piła	część wsi
0217640	Trawniki	część wsi

Nazwa

Z nazwą miejscowości związana jest legenda, według której książę raciborski zgubił się w okolicznych lasach podczas polowania. Trafił on do chaty ubogiego rybaka, gdzie został ugoszczony chlebem i wodą. Gdy książę opuszczał domostwo, westchnął: "O nędzo, nędzo". Stąd miała się wziąć nazwa wsi, w której znajdowała się chata^[4].

Historia

Nędza po raz pierwszy występuje w dokumentach z 1620 roku jako Nensa, lecz powstała wcześniej (we wsi znajduje się grodzisko z XIII–XIV wieku). W tym roku baron Hans Freiherr von Mettich otworzył tutaj gorzelnię i założył dwie osady^[4].

W 1832 roku działała we wsi szkoła powszechna^[4].

Rozwój miejscowości jest związany z budową infrastruktury kolejowej. W 1847 roku przez Nędzę przeprowadzono linię kolejową z Koźla do Bogucina. W 1850 roku utworzono połączenie z Katowicami. Przez wieś przechodzi również linia kolejki wąskotorowej z Trynku do Raciborza, która powstała w 1902 roku^[4].

W 1854 roku wybudowano w Nędzy młyn Wiktor, jednak spłonął on w 1880 roku^[5].

W 1909 roku powołano ochotniczą straż pożarną, która we wsi istnieje do dziś^[4].

Podczas Plebiscytu na Górnym Śląsku w 1921 roku 472 osoby głosowały za przyłączeniem miejscowości do Niemiec, a 193 za przyłączeniem do Polski^[6].

Obecna nazwa wsi została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946^[7].

Architektura

Jedynym zabytkiem gminy Nędza jest dworzec kolei wąskotorowej z 1902 roku^[8] (zob. Nędza Wąskotorowa). Pozostałe historyczne obiekty to:

neobarokowy kościół z 1908 roku, przebudowany w 1929, należący do parafii Matki Boskiej Różańcowej
kamienny krzyż Boża Męka z 1910 roku, uszkodzony przez wichurę w 2000 roku, obecnie częściowo metalowy
murowana kapliczka z początku XX wieku
kamienny krzyż z 1874 roku
dawny żeński dom klasztorny z 1910 roku, obecnie przedszkole
dawny budynek szkoły z 1920 roku
budynki z przełomu wieków XIX i XX w tym jeden drewniany z 1890 roku

Demografia

Liczba mieszkańców w latach

Osoby związane z miejscowością

W miejscowości urodził się ks. prof. Alojzy Marcol (1931–2017), teolog moralista, który też został pochowany na miejscowym cmentarzu 29 marca 2017^[9].

Zobacz też

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 809 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nędza - Urząd Gminy Nędza, www.nedza.pl [dostęp 2022-10-25] .
↑ Historia – Parafia Matki Bożej Różańcowej w Nędzy, 22 września 2022 [dostęp 2022-10-25] (pol.).
↑ Landkreis Ratibor. [dostęp 2014-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-06)].
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 98 [dostęp 2018-07-21] .
↑ Pogrzeb śp. ks. prof. Alojzego Marcola. gosc.pl, 29 marca 2017. [dostęp 2017-03-29].

Linki zewnętrzne

Strona o Nędzy

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 809 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-2] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-3] GUS. Rejestr TERYT

[:0-4] Nędza - Urząd Gminy Nędza, www.nedza.pl [dostęp 2022-10-25] .

[5] Historia – Parafia Matki Bożej Różańcowej w Nędzy, 22 września 2022 [dostęp 2022-10-25] (pol.).

[6] Landkreis Ratibor. [dostęp 2014-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-06)].

[MP-7] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[8] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 98 [dostęp 2018-07-21] .

[9] Pogrzeb śp. ks. prof. Alojzego Marcola. gosc.pl, 29 marca 2017. [dostęp 2017-03-29].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Siedziba gminy	Nędza
Wsie	Babice Ciechowice Górki Śląskie Łęg Szymocice Zawada Książęca
Osada	Orzeszków
Integralne części wsi	Piła Trawniki

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne