N.K. Jemisin

N.K. Jemisin
Ilustracja
N. K. Jemisin (2015)
Imię i nazwisko

Nora K. Jemisin

Data i miejsce urodzenia

19 września 1972
Iowa City

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Alma Mater

Tulane University

Dziedzina sztuki

fantastyka

Strona internetowa

N.K. Jemisin, właśc. Nora Keita Jemisin (ur. 19 września 1972 w Iowa City) – amerykańska pisarka fantastyki i blogerka. Jej twórczość obejmuje m.in. konflikt kulturowy i prześladowanie poprzez światy fantasy oraz fantastyczno-naukowe[1].

W 2010 jej opowiadanie Non-Zero Probabilities znalazło się w finale nagród Hugo i Nebula za najlepszą krótką formę literacką. Debiutancka powieść, The Hundred Thousand Kingdoms w 2010 była nominowana do nagrody Nebula i znalazła się w finale nagrody Jamesa Tiptree Jr., w 2011 zaś była nominowana do nagród Hugo, World Fantasy[2] i Locusa, wygrywając nagrodę Locusa za debiut powieściowy[3], zdobyła również nagrodę Sense of Gender.

W 2016 powieść Piąta pora roku, pierwszy tom cyklu Pęknięta Ziemia, zdobyła nagrodę Hugo za najlepszą powieść, ponadto była nominowana do nagród Nebula, Locus i World Fantasy[4]. Sukces powtórzył drugi tom cyklu Pęknięta ZiemiaWrota Obelisków, zdobywając Nagrodę Hugo oraz otrzymując nominację do nagrody Nebula, Locusa i World Fantasy. Jeszcze bardziej doceniony został trzeci tom cyklu, Kamienne niebo, który zdobył Hugo i Nebulę dla najlepszej powieści oraz Locusa dla najlepszej powieści fantasy[5]. N.K. Jemisin stała się w ten sposób pierwszą autorką w historii, która zdobyła nagrodę Hugo za najlepszą powieść trzykrotnie rok po roku.

Pierwszy tom nowej serii Great Cities, Miasto, którym się staliśmy zdobył nagrodę BSFA dla najlepszej powieści w 2020 i nagrodę Locusa dla najlepszej powieści fantasy w 2021.

Życiorys

Urodziła się w 19 września 1972 w Iowa City, a dorastała w Nowym Jorku i Mobile. Jej ojciec, Noah Jemisin, jest artystą[6] [7]. Mieszkała przez dziesięć lat w Massachusetts, następnie przeprowadziła się do Nowego Jorku[8]. Jemisin była studentką Tulane University od 1990 do 1994, gdzie uzyskała tytuł licencjata psychologii[8]. Tytuł magistra pedagogiki uzyskała na Uniwersytecie Marylandu w College Park.

Fantastyką zainteresowała się dzięki powieściom takich autorek jak Tanith Lee, Octavia Butler i C.S. Friedman. Poza tym jako dziecko i nastolatka interesowała się mitologią. Fantastyka naukowa była bardzo bliska jej ojcu, z którym oglądała seriale Star Trek oraz Strefa mroku [9].

Kariera literacka

Zawsze pisała i chciała pisać, jednak jej rodzina nie była do tego przychylnie nastawiona. Dopiero po ukończeniu 30 lat zaczęła tworzyć profesjonalnie, gdy w związku z tworzeniem przeżyła kryzys[10]. Zdecydowała wtedy, że chce zajmować się tym, co naprawdę sprawia jej przyjemność[9]. W ten sposób w 2002 trafiła na warsztaty do „Viable Paradise”[8], opublikowała szereg opowiadań i ukończyła kilka powieści. Jemisin była członkiem grupy pisarskiej okolic Bostonu „BRAWLers” i jest członkiem grupy pisarzy fantastyki „Altered Fluid”[11].

W maju 2013 ogłoszono, że będzie jednym z gości honorowych konwentu science fiction „Wiscon” w 2014 w Madison[12]. Będąc gościem honorowym na konwencie „Continuum” w Australii w 2013 w swoim przemówieniu podkreśliła, że 10% członków Science Fiction and Fantasy Writers of America (SWFA) oddało swoje głosy na alt-prawicowego pisarza Theodore Beale’a (znanego również jako Vox Day) w głosowaniu na przewodniczącego SWFA. Mówiąc dalej nazwała Beale’a „rasistą, mizoginem i pełnym nienawiści” i stwierdziła, że milczenie o tych kwestiach jest przyzwoleniem na nie. Beale odpowiedział nazwaniem jej „wykształconą, ale prymitywną dzikuską”[13]. Link do tego komentarza został opublikowany na Twitterze SWFA i Beale w konsekwencji został usunięty z organizacji[14].

W 2015 była gościem honorowym konwentu Arisia w Bostonie[15]. W maju 2016 zorganizowała zbiórkę na platformie Patreon, która przyniosła jej wystarczające fundusze, by porzucić pracę psychologa terapeuty i poświęcić czas pisaniu[16].

Życie osobiste

Mieszka i pracuje na Brooklynie w Nowym Jorku[17].

Publikacje

Powieści

Trylogia Dziedzictwa (The Inheritance Trilogy)

  • Sto Tysięcy Królestw (The Hundred Thousand Kingdoms) (ang. 2010, pl. listopad 2011)
  • The Broken Kingdoms (2010)
  • The Kingdom of Gods (2011)[18]

Opowiadanie The Awakened Kingdom osadzone w świecie The Inheritance Trilogy zostało wydane wraz z omnibusem trylogii w dniu 9 grudnia 2014 roku[19].

Tryptyk Shades in Shadow został wydany 28 lipca 2015 r. Zawierał trzy miniatury literackie włączając w to prequel do trylogii[20].

Seria Sen o krwi (Dreamblood)

Trylogia Pękniętej Ziemi (Broken Earth)

Seria Great Cities

  • Miasto, którym się staliśmy (The City We Became 2020, wyd. pol. 2022)
  • The World We Make (2022)

Inne

  • Mass Effect. Andromeda: Inicjacja (ang. sierpień 2016, pl. październik 2018), powieść stanowiąca tło fabularne gry Mass Effect: Andromeda[22]

Opowiadania

  • „L'Alchimista”, opublikowane w Scattered, Covered, Smothered, Two Cranes Press, 2004. Dostępne również jako odcinek w podkaście Escape Pod
  • „Too Many Yesterdays, Not Enough Tomorrows”, Ideomancer, 2004.
  • „Cloud Dragon Skies”, Strange Horizons, 2005. Również jako odcinek w podkaście Escape Pod
  • „Red Riding-Hood's Child”, Fishnet, 2005.
  • „The You Train”, Strange Horizons, 2007.
  • „Bittersweet”, Abyss & Apex Magazine, 2007.
  • „Narkomanta (The Narcomancer)” (ang. Helix, przedrukowany w Transcriptase, 2007, pl. antologia Epopeja. Legendy fantasy 2015)
  • „The Brides of Heaven”, Helix, przedrukowany w Transcriptase, 2007.
  • „Playing Nice With God’s Bowling Ball”, Baen's Universe, 2008.
  • „The Dancer's War”, opublikowane w Like Twin Stars: Bisexual Erotic Stories, Circlet Press, 2009.
  • „Non-Zero Probabilities”, Clarkesworld Magazine, 2009.
  • „Sinners, Saints, Dragons, and Haints in the City Beneath the Still Waters”, Postscripts, 2010.
  • „On the Banks of the River Lex”, Clarkesworld Magazine, 11/2010
  • „The Effluent Engine”, opublikowane w Steam-Powered: Lesbian Steampunk Stories, Torquere Press, 2011
  • „The Trojan Girl”, Weird Tales, 2011
  • „Valedictorian”, opublikowane w After: Nineteen Stories of Apocalypse and Dystopia, Hyperion Book CH, 2012

Non-fiction

  • Geek Wisdom: The Sacred Teachings of Nerd Culture (napisana wspólnie z Stephen H. Segal, Genevieve Valentine, Zaki Hasan and Eric San Juan, 2011)[23]

Nagrody i wyróżnienia

Nagrody

Nominacje

  • Rekomendacja do nagrody Parallax, Carl Brandon Society 2006 (Cloud Dragon Skies)
  • Hugo za najlepszą miniaturę literacką 2010 (Non-Zero Probabilities)
  • Nebula za najlepszą miniaturę literacką 2010 (Non-Zero Probabilities)
  • Nagroda Jamesa Tiptree Jr. za najlepszą powieść 2010 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • Nebula za najlepszą powieść 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • Hugo za najlepszą powieść 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • World Fantasy za najlepszą powieść 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • David Gemmell Morningstar Award za najlepszy debiut fantasy 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • Nagroda Williama L. Crawforda, 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)[25]
  • Prix Imaginales za najlepszą zagraniczną powieść 2011 (The Hundred Thousand Kingdoms)
  • Nebula za najlepszą powieść 2012 (The Kingdom of Gods)
  • Nebula za najlepszą powieść 2013 (The Killing Moon)
  • World Fantasy za najlepszą powieść 2013 (The Killing Moon)
  • Nebula za najlepszą powieść 2016 (Piąta pora roku)
  • World Fantasy za najlepszą powieść 2016 (Piąta pora roku)
  • Nagroda Locusa za najlepszą powieść fantasy 2016 (Piąta pora roku)
  • Hugo za najlepszą miniaturę literacką 2017 (The City Born Great)
  • Nebula za najlepszą powieść 2017 (Wrota Obelisków)
  • World Fantasy za najlepszą powieść 2017 (Wrota Obelisków)
  • Nagroda Locusa za najlepszą powieść fantasy 2017 (Wrota Obelisków)

Przypisy

  1. An Interview With N.K. Jemisin on The Hundred Thousand Kingdoms. Orbit Books. (ang.).
  2. World Fantasy Nominees and Lifetime Achievement Winners. Locus Online News, 28 lipca 2011. (ang.).
  3. Locus Awards 2011 Winners. Locus Online. (ang.).
  4. Kevin Wei: Hugo Winner N.K. Jemisin talks THE FIFTH SEASON and THE OBELISK GATE. fantasyliterature.com, 2016-10-04. [dostęp 2017-04-22]. (ang.).
  5. 2017 Nebula Awards Winners. 2018-05-19. [dostęp 2018-06-03]. (ang.).
  6. Monkey Business 5.00.02, The Works: Noah Jemisin: From Childhood Memories through Pangae, skotogallery.com [dostęp 2018-05-06] (ang.).
  7. Interview with Noah Jemisin -- Author, Artist, Professor and World Traveler., BlogTalkRadio [dostęp 2018-05-06].
  8. a b c N.K. Jemisin: Rites of Passage. [w:] Locus Magazine [on-line]. 18 sierpnia 2010. (ang.).
  9. a b Interview: N.K. Jemisin - Lightspeed Magazine, „Lightspeed Magazine”, 23 lutego 2016 [dostęp 2018-05-06] (ang.).
  10. Wojująca Jemisin [dostęp 2018-06-10] (pol.).
  11. Jones, Jeremy L. C.: Even the Best Stories Have Flaws: Inside Altered Fluid. [w:] Clarkesworld Magazine [on-line]. (ang.).
  12. „Announcing WisCon 38's Guests of Honor: Hiromi Goto and N.K. Jemisin” A Momentary Taste of WisCon 37 (Elizabeth Stone, ed.) Issue #4 (May 26, 2013), p. 2
  13. El-Mohtar, Amal: Calling for the Expulsion of Theodore Beale from SFWA. 13 czerwca 2013. [dostęp 2016-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 lutego 2016)]. (ang.).
  14. SFWA Board Votes to Expel Beale. [w:] Locus [on-line]. 14 sierpnia 2013. (ang.).
  15. Guest of Honor Bios. Arisia 2015. (ang.).
  16. a b Kehe, Jason: WIRED Book Club: Fantasy Writer N.K. Jemisin on the Weird Dreams That Fuel Her Stories. [w:] Wired [on-line]. 7 czerwca 2016. [dostęp 2016-09-07]. (ang.).
  17. Marshall Payne: Nebula Awards 2010 Interview: N.K. Jemisin. SFWA, 28 czerwca 2011. [dostęp 2016-01-14]. (ang.).
  18. The Inheritance Trilogy. Nkjemisin.com. (ang.).
  19. So, about that Seekrit Project I’ve been working on…. Nkjemisin.com, 30 kwietnia 2014. (ang.).
  20. Now it can be told!. Nkjemisin.com, 25 czerwca 2015. (ang.).
  21. Indrapramit Das: In Dreams: N.K. Jemisin's The Killing Moon. Slant Magazine, 2 maja 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (16 maja 2012)]. (ang.).
  22. Mass Effect is getting four spin-off novels bridging the gap to Andromeda. Eurogamer, 24 czerwca 2016. (ang.).
  23. N.K. Jemisin, Genevieve Valentine, Eric San Juan, Zaki Hasan, Stephen H. Segal: Geek Wisdom: The Sacred Teachings of Nerd Culture. Quirk Books, 2011. ISBN 978-1-59474-527-0. (ang.).
  24. 2016 Hugo Awards. The Hugo Awards. [dostęp 2016-10-13]. (ang.).
  25. William L. Crawford – IAFA Fantasy Award 2011. [dostęp 2018-08-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

N. K. Jemisin.jpg
Autor: Laura Hanifin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Headshot of N. K. Jemisin. Side view towards camera. Wearing a red blouse and metal necklace.