Nabój 9 × 19 mm Parabellum

9 × 19 mm Parabellum
Ilustracja
Naboje 9 mm Parabellum FMJ i pocisk do nich
Rodzajpistoletowy
Kaliber9 mm
Średnica
pocisku9,03 mm
min. łuski9,65 mm
max. łuski9,93 mm
kryzy9,96 mm
Długość
łuski19,15 mm
pocisku15,5 mm
naboju29,7 mm
Masa
naboju10,4–12,5 g
pocisku6,8–8 g
materiału
miotającego
0,32–0,36 g
Inne
Prędkość
początkowa
305–420 m/s
Energia
początkowa
584 J
Ciśnienie
maksymalne
160–300 MPa

9 × 19 mm Parabellum (9 × 19 mm Luger, 9 × 19 mm NATO) − nabój pistoletowy kaliber 9 mm, o długości łuski 19,15 mm (9 × 19 mm). Jest to obecnie najpopularniejszy na świecie nabój pistoletowy, używany w większości typów pistoletów wojskowych i policyjnych oraz pistoletów maszynowych.

Historia

Opracowany przez Georga Lugera w 1902 do pistoletów P08 Parabellum (stąd nazywany też Luger). Początkowo z pociskiem walcowo-stożkowym, od 1915 z walcowo-owalnym. Aktualnie produkowany z różnymi rodzajami pocisków i używany w większości armii świata. Charakterystyki produkowanych nabojów tego typu znacznie się różnią, wspólne są jedynie ich wymiary (z wyjątkiem pocisków specjalnych).

Po II wojnie światowej nabój 9 × 19 mm Parabellum znalazł się na uzbrojeniu wielu państw europejskich. Po powstaniu NATO stał się przepisowym nabojem pistoletowym paktu. Nabój 9 × 19 mm NATO musi mieć następujące parametry:

  • masa pocisku 7,45 g,
  • pocisk w płaszczu,
  • prędkość początkowa 396 m/s,
  • energia początkowa pocisku 584 J,
  • średnią wartość ciśnienia maksymalnego 205 MPa,
  • skupienie 76 mm na 50 m.

Przed drugą wojną światową nabój 9 × 19 mm był przepisowym nabojem pistoletowym Wojska Polskiego, stosowany był w pistolecie Vis i pistolecie maszynowym Mors. Obecnie ponownie znalazł się na uzbrojeniu polskiej armii i jest używany równolegle z wycofywanym nabojem 9 × 18 mm Makarowa.

Od 2003 roku nabój 9 × 19 mm Parabellum w wersji 7N21 znajduje się na uzbrojeniu armii Federacji Rosyjskiej.

Wersje

  • D – francuski, pocisk o masie 8 g i prędkości początkowej 396 m/s
  • M38 – włoski, pocisk o masie 8 g i prędkości początkowej 305 m/s
  • M39B – szwedzki, pocisk o masie 6,8 g i prędkości początkowej 420 m/s
  • FN – belgijski, zwykły, pocisk o masie 8 g i prędkości początkowej 356 m/s
  • FN – belgijski, smugacz, pocisk o masie 7,65 g i prędkości początkowej 350 m/s
  • Mk 2Z – brytyjski, zgodny z 9 × 19 mm NATO
  • 7N21 – rosyjski, masa pocisku 5,5 g
  • 7N31 – rosyjski specjalny z pociskiem przeciwpancernym do broni typu Pistolet GSz-18, PP-2000

Producenci

  • S & B – Sellier & Bellot, Vlasim, Czechy
  • CBC – Companhia Brasileira de Cartuchos, Sâo Paulo, Brazylia
  • HP – Hirtenberger Patronen-, Zündhütchen- und Metallwarenfabrik AG, Hirtenberg, Austria
  • CCI – Omark Industries, CCI-Speer Sporting Equipment Division, Lewiston USA
  • PS – Pirotecnia Militar de Sewilla, Sewilla, Hiszpania
  • G.F.L. – Giulio Fiocchi S.p.a. Lecco, Włochy
  • 070 – FFV Vanäsverken, Karlsborg, Szwecja
  • SM – AB Svenska Metallverken, Sztokholm, Szwecja
  • PMC – Poongsan Metal Manufacturing Company Ltd, Poongsan, Korea
  • P.M.C. – Eldorado Cartridge Co., Boulder City, USA
  • SK – Považské Strojárne, Považská Bystrica, Słowacja
  • IK – Igman Zavod, Konjic, Bośnia i Hercegowina
  • 21 – Zakłady MESKO, Polska
  • BAS – Zakład w Barnauł, Rosja
  • LAPUA – Zakład w Lapua, Finlandia

Zobacz też

Bibliografia

  • Stanisław Kochański, Broń strzelecka lat osiemdziesiątych, Warszawa: Bellona, 1991, ISBN 83-11-07784-3, OCLC 233499382.
  • Ireneusz Chloupek, Standard pana Lugera. Komandos 6/94. ISSN 0867-8669

Media użyte na tej stronie

9 19 parabellum FMJ.jpg
Dwa naboje 9 x 19 mm Parabellum i pocisk z pełnym płaszczem.