Nabój Lefaucheux (trzpieniowy)

Budowa naboju Lefaucheux: trzpień (firing pin), łuska (case), pocisk (bullet), proch (powder), spłonka (primer).

Nabój w bębnie rewolweru Lefaucheux M1858; widoczny wystający trzpień

(c) AaronNewcomer.com, CC BY 4.0

Naboje Lefaucheux kalibru 15 mm, 12 mm, 9 mm, 7 mm, 5 mm i 2 mm. Opis wyświetlany na stronie pliku.

Nabój Lefaucheux (trzpieniowy), nazywany także sztyftowym – nabój scalony opracowany w pierwszej połowie XIX w. przez francuskiego rusznikarza Casimira Lefaucheux. Amunicja ta była stosowana m.in. w Belgii, Anglii, Francji, Szwajcarii i Austrii. Obecnie uznawana za przestarzałą i wyparta przez amunicję centralnego zapłonu.

Historia

Wynalezienie zapłonu trzpieniowego umożliwiło dopiero powstanie zapłonu perkusyjnego. Wszystkie poprzednie próby były skazane na niepowodzenie, gdyż nie znano sposobu na zapalenie prochu bez jego bezpośredniego kontaktu z ogniem. Gdy tylko prace nad piorunianami umożliwiły obejście tej przeszkody rozpoczęły się prace nad nabojami scalonymi. System zapłonu trzpieniowego wynalazł w 1828 roku Francuz, Casmir Lefaucheux. Do lat 40 XIX wieku był to przodujący system zapłonu na kontynencie europejskim gdzie produkowano broń tego typu w dużych ilościach. W Anglii wzbudził on małe zainteresowanie aż do wystawy londyńskiej 1852, gdy zaprezentowano rewolwery kieszonkowe na te naboje. W 1854 roku unowocześniony system trzpieniowy został opatentowany w Anglii przez syna Casmira, Eugène Lefaucheux.

Budowa i zasada działania

Nabój trzpieniowy zwykle składa się z mosiężnej łuski (najczęściej bez kryzy), zawierającej ładunek, pocisk oraz umieszczoną wewnątrz spłonkę, zbijaną wystającą z łuski pionową igłą, w którą uderzał kurek mający płaską główkę. Rozdęcie łuski przy strzale uszczelniało komorę i zapobiegało ucieczce gazów na zewnątrz. Elastyczność mosiądzu pozwalała łusce powrócić do pierwotnych rozmiarów po spadku ciśnienia, co ułatwiało wybijanie łuski z komory.

Bibliografia

• Pistolety i rewolwery. Ilustrowana encyklopedia, 1980 s. 82, 88-89.
• Broń strzelecka XIX wieku. Ilustrowana encyklopedia, 1995, s. 165-166 i 213.