Naczelnictwo Związku Harcerstwa Polskiego

Naczelnictwo Związku Harcerstwa Polskiego – najwyższa władza Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1919–1950.

Skład

Według Statutu ZHP z 1936 Naczelnictwo było wybierane spośród Naczelnej Rady Harcerskiej.

Naczelnictwo łączyło trzy częściowo samodzielne organizacje:

• Organizację Harcerzy ZHP (z Naczelnikiem Harcerzy i Główną Kwaterą Harcerzy),
• Organizację Harcerek ZHP (z Naczelniczką Harcerek i Główną Kwaterą Harcerek),
• Organizację Przyjaciół Harcerstwa.

Na czele Naczelnictwa ZHP stał Przewodniczący ZHP. W skład Naczelnictwa wchodzili także Wiceprzewodniczący ZHP, Naczelnik Harcerzy, Naczelniczka Harcerek, sekretarz generalny, skarbnik, kierownik Działu Zarządów Okręgów (Organizacji Przyjaciół Harcerstwa) i członkowie Naczelnictwa. Z urzędu wchodzili do niego także przedstawiciele ministerstwa wyznań religijnych i oświecenia publicznego.

Kompetencje

Naczelnictwo kierowało pracą związku, czuwało nad przestrzeganiem statutu ZHP i regulaminów, realizowaniem uchwał zjazdów walnych. Wydawało zarządzenia i regulaminy odnoszące się do całego związku. Nadzorowało gospodarkę finansową, przedstawiało sprawozdania Naczelnej Radzie Harcerskiej i zjazdom.

Naczelnik Harcerzy i Naczelniczka Harcerek byli odpowiedzialni przed Naczelnictwem i Przewodniczącym ZHP.

Historia

Naczelnictwo jako władza występowało już w organizacjach skautowych. Po raz pierwszy Naczelnictwo ZHP zostało wybrane w 1919.

W 1939 Naczelnictwo ZHP było władzą konspiracyjnego harcerstwa, któremu podporządkowano:

• Szare Szeregi – harcerstwo męskie
• Organizację Harcerek (Pogotowie Harcerek).

W PRL Naczelnictwo powołano ponownie w 1945 na pierwszym posiedzeniu Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej. W 1948 wraz z głównymi kwaterami harcerek i harcerzy połączono je w jedną władzę, kierującą całym związkiem.

Po rozwiązaniu ZHP i utworzeniu Organizacji Harcerskiej Związku Młodzieży Polskiej część zadań Naczelnictwa przejął Wydział Harcerski (później Szkolno-Harcerski) Zarządu Głównego ZMP.

Po reaktywowaniu ZHP na Krajowym Zjeździe Działaczy Harcerskich w 1956 Naczelnictwa związku nie powołano – władzami naczelnymi związku stały się Naczelna Rada Harcerska, w tym jej Prezydium, oraz Główna Kwatera Harcerstwa.

Zobacz też

• Naczelnictwo ZHR

Bibliografia

• Leksykon harcerstwa. Olgierd Fietkiewicz (red.). Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 276-277. ISBN 83-203-1779-7.