Nadżd

Region Nadżd na mapie Arabii Saudyjskiej

Dżabal Tuwajk

Flaga Emiratu Nadżdu, 1921–1926

Nadżd (arab. نجد, Naǧd) – kraina historyczna i region geograficzny, obejmująca swym zasięgiem środkową część Arabii Saudyjskiej, leży na pustynnym płaskowyżu (średnia wysokość 610–914 m n.p.m.) podzielonym pasmami gór Dżabal Tuwajk i Dżabal Szammar. Główne miasta to: Rijad – stolica Arabii Saudyjskiej, Ha’il i Burajda.

Geografia

Nadżd zajmuje środkową część Arabii Saudyjskiej^[1]. Jest to pustynny płaskowyż (średnia wysokość 610–914 m n.p.m.^[2] – od ok. 1500 m na zachodzie do ok. 600 m na wschodzie^[3]), opadający z zachodu na wschód, ograniczony od zachodu masywem gór zrębowych Dżabal al-Hidżaz a od północy, wschodu i południa pustyniami piaszczystymi: Wielkim Nefudem, Małym Nefudem i Ar-Rab al-Chali^[1][3]. Nadżd podzielony jest pasmami gór Dżabal Tuwajk, Dżabal Szammar i Al-Dżubajl i pocięty siecią suchych dolin wadi^[3]. Nie ma tu rzek stałych^[3].

Region jest słabo zaludniony, ludność skupia się w oazach wzdłuż przecinającego region pasma Dżabal Tuwajk i płaskowyżu Al-Uruma, m.in. w Al-Chardż, Al-Kasim i Dżabal Szammar^[1]. Koczowniczo hodowane są owce, kozy, wielbłądy i konie^[3]. W oazach uprawiana jest pszenica, jęczmień, sorgo, palmy daktylowej i drzewa cytrusowe^[3].

Główne miasta na płaskowyżu to: Rijad – stolica Arabii Saudyjskiej^[2], Ha’il i Burajda^[3].

Historia

Do połowy XVIII w. Nadżd pozostawał w strefach wpływu rywalizujących ze sobą plemion^[1]. Następnie stał się kolebką wahhabizmu – radykalnego, reformatorskiego prądu islamu sunnickiego stworzonego przez Muhammada ibn Abd al-Wahhaba (1703–1792)^[1]. Abd al-Wahhab zaczął nauczać ok. 1740 roku w oazie Hurajmila a w 1744 roku przybył do miasta Ad-Dirijja, gdzie znalazł wsparcie emira Muhammada ibn Su’uda – założyciela dynastii Saudów^[4] i pierwszego państwa wahhabitów w Nadżdzie^[5]. Odtąd wahhabizm był ściśle związany z polityczną działalnością Saudów^[4]. Pod koniec XVIII w. Saudowie wraz z wahhabitami podporządkowali sobie cały obszar Nadżdu, najechali święte miasto szyitów – Karbalę oraz zajęli Mekkę i Medynę w zachodniej Arabii^[4]. Osmanowie położyli kres pierwszemu państwu wahhabitów w 1818 roku^[4].

Wahhabizm odżył w okresie drugiego państwa saudyjskiego za panowania Fajsala (1785–1865) i umocnił się po utworzeniu przez Abd al-Aziza ibn Su’uda (1880–1953) Arabii Saudyjskiej ^[4].

Przypisy