Nadarzyce (powiat złotowski)

Nadarzyce
wieś
ilustracja
(c) t.przechlewski, CC BY 3.0
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

złotowski

Gmina

Jastrowie

Liczba ludności (2011)

246[1]

Strefa numeracyjna

67

Tablice rejestracyjne

PZL

SIMC

0526357

Położenie na mapie gminy Jastrowie
Mapa konturowa gminy Jastrowie, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Nadarzyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Nadarzyce”
Położenie na mapie powiatu złotowskiego
Mapa konturowa powiatu złotowskiego, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Nadarzyce”
Ziemia53°27′57″N 16°29′39″E/53,465833 16,494167

Nadarzyce (niem. Rederitz[2]) – wieś w Polsce nad rzeką Piławą, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie złotowskim, w gminie Jastrowie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa pilskiego./

Historia

Wieś królewska Nadorycz starostwa wałeckiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie wałeckim województwa poznańskiego[3]. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1586, w 1602 wybudowano młyn na Piławie. W 1641 przy kościele czynna była szkoła. W latach 1930-1934 powstały umocnienia Wału Pomorskiego, a na Piławie zapora i elektrownia zasilająca wielopiętrowe bunkry. W czasie II wojny światowej istniał tu Stalag II F Rederitz, w którym śmiercią głodową zgładzono 12 tysięcy jeńców radzieckich[4]. W trakcie II wojny światowej miejsce najkrwawszych walk stoczonych przez 1 Armię WP o przełamanie Wału Pomorskiego. W dniu 5 lutego 1945 roku frontalne ataki dwóch polskich pułków piechoty (14 pp oraz 18 pp) skończyły się niepowodzeniem, a szczególnie zacięte walki toczyły się o miejscowy cmentarz, który kilka razy przechodził z rąk do rąk. Wieś udało się opanować po trzech dniach, a najdrożej ten sukces okupił 18. Pułk Piechoty, w którym poległo lub zostało rannych 557 żołnierzy i oficerów, czyli ponad połowa stanu jednostki w chwili rozpoczęcia walki o Nadarzyce[5].

We wsi znajduje się kościół p.w. św. Wawrzyńca z 1964 r. U ujścia rzeki Piławy z Zalewów Nadarzyckich znajduje się jaz elektrowni wodnej, natomiast na płn.–zach. od miejscowości, za rzeką Piławą, zachowane schrony żelbetonowe – fragment umocnień Wału Pomorskiego.

W pobliżu wsi znajduje się wojskowe lotnisko Nadarzyce i 21 Centralny Poligon Lotniczy.

Przypisy

  1. Wieś Nadarzyce w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-07-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  3. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 242.
  4. Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 193, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  5. Wał pomorski. Hekatomba 1. Armii, wyborcza.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat złotowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu złotowskiego, Polska
Agroturystyka U Stasia - panoramio (1).jpg
(c) t.przechlewski, CC BY 3.0
Agroturystyka U Stasia
Jastrowie (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Jastrowie, Polska