Nadodrze (czasopismo)

Nadodrze
Dwutygodnik społeczno-kulturalny, organ Lubuskiego Towarzystwa Kultury
Państwo Polska
AdresZielona Góra
WydawcaZielonogórskie Wydawnictwo Prasowe
Organ prasowyLubuskiego Towarzystwa Kultury
Tematykaliteratura
Pierwszy numer1957
Ostatni numer1990
Redaktor naczelnyJanusz Koniusz i in.
Średni nakład12 tys. egz.
FormatA3
ISSN0465-7667
OCLC749994548

„Nadodrze”dwutygodnik literacki i społeczno-kulturalny wydawany w Zielonej Górze w latach 1957–1989.

Historia

„Nadodrze” powstało w roku 1957. Początkowo było wydawane jako jednodniówka powtarzalna, potem miesięcznik, półmiesięcznik, aż wreszcie dwutygodnik[1]. Na początku ukazywało się w nakładzie dwóch tys. egzemplarzy[2], potem nakład osiągnął 12 tys. egzemplarzy[3].

Pismo zostało stworzone przez Lubuskie Towarzystwo Kultury, które również powstało w 1957 roku[4]. Z założenia pismo było otwarte na różnorodną tematykę, której spoiwem miała być ziemia lubuska. Przez ponad trzy dekady dwutygodnik spełniał funkcję integrującą elity Gorzowa Wielkopolskiego i Zielonej Góry, łącząc je pod tą wspólną ideą. Drukowano eseje historyczne omawiające trudne początku polskiego osadnictwa 1945 r.[2], dominowała w nim tematyka regionalna z dyskusjami na temat „lubuskiego modelu kultury”, „lubuskiej drogi do uniwersytetu”, Lubuskiego Lata Filmowego, wystaw i sympozjów „Złotego Grona”. W ocenie Alfreda Siateckiego, który sam był dziennikarzem „Nadodrza”[5], mocną stroną pisma była historia, szczególnie przeszłość regionu, słabszą – tematyka społeczna i polityczna. Redakcja „Nadodrza” przyznawała doroczną nagrodę lubuskiej „Winiarki”[3].

Publikowano także fragmenty twórczości autorstwa lubuskich literatów. Pismo pełniło więc rolę trybuny literackiej Środkowego Nadodrza, gdyż na jego łamach większość autorów wierszy i opowiadań publikowała po raz pierwszy[3].

Dwutygodnik przestał być wydawany w 1990 w okresie transformacji ustrojowej. Wprowadzenie mechanizmów rynkowych do prasy po 1989, rosnące szybko inflacja i koszty druku zmusiły Zielonogórskie Wydawnictwo Prasowe do zawieszenia wydawania „Nadodrza”[6][2]. W istocie jednak ZWP było częścią wydawnictwa RSW „Prasa-Książka-Ruch”, które z dniem 6 kwietnia 1990 r. zostało postawione w stan likwidacji[7].

W latach 2000–2003 nastąpiła próba wznowienia pisma pod nazwą „Lubuskie Nadodrze”, którego wydawcą był Zielonogórski Ośrodek Kultury[8].

Redaktorzy naczelni

Redaktorami naczelnymi byli[3][9]:

  • Tadeusz Jasiński (1928–1992)[10], 1959
  • Bolesław Soliński (1923–1991), 1959–1976[4][11][12]
  • Witold Niedźwiecki (1929–2005), maj 1976 – wrzesień 1978
  • Tadeusz Kajan (właściwie Kazimierz Jankowski, 1937–1990), wrzesień 1978 – sierpień 1980
  • Janusz Koniusz (ur. 1934), wrzesień 1980 – 1990[13]

Od 1959 do końca istnienia pisma sekretarzem redakcji był Wiesław Nodzyński (1930–2006) (ojciec historyka Tomasza Nodzyńskiego)[14].

Oryginały niektórych numerów (do 1983 r.) są dostępne przez internet w Zielonogórskiej Bibliotece Cyfrowej[15].

Przypisy

  1. Andrzej Krzysztof Waśkiewicz: Cztery dekady literatury lubuskiej. ZLP, O. w Zielonej Górze. [dostęp 2015-10-19].
  2. a b c Krzysztof Wasilewski: Rola prasy lokalnej procesie budowania tożsamości „małych ojczyzn” na przykładzie Ziemi Lubuskiej 1945-1999. W: Emanuel Kulczycki, Michał Wendland: Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, 2012, s. 231, 236. ISBN 978-83-7092-123-1. [dostęp 2015-11-15].
  3. a b c d Alfred Siatecki: Nadodrze. lubuskie.regiopedia. [dostęp 2015-10-19].
  4. a b Janusz Koniusz: Archeologia środowiska. ZLP, O. w Zielonej Górze. [dostęp 2015-10-19].
  5. Alfred Siatecki: Alfred Siatecki: Biografia. [dostęp 2015-11-03].
  6. Andrzej K. Piasecki: Jubileusz Gazety Lubuskiej. W: Lubuska czwarta władza [on-line]. „Studia Zielonogórskie”, 2000. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-21)].
  7. Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. Dz.U. z 1990 r. nr 21, poz. 125 Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”.
  8. Lubuskie Nadodrze. Katalog czasopism kulturalnych. [dostęp 2015-10-19].
  9. Robert Rudiak: Życie literackie w Zielonej Górze w drugiej połowie lat 70. XX wieku. „Studia Zielonogórskie”. s. 171–172. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., za: W. Nodzyński, Ćwierć wieku z „Nadodrzem”, Zielona Góra 1982, s. 77, 112.
  10. Alfred Siatecki: Tadeusz Jasiński. lubuskie.regiopedia. [dostęp 2015-10-20].
  11. Soliński Bolesław – Mikołaja z Fromborka prolegomena do kosmogonii (cytat z książki). allegro.pl. [dostęp 2015-10-19].
  12. Alfred Siatecki: Bolesław Soliński. lubuskie.regiopedia. [dostęp 2015-10-20].
  13. Janusz Koniusz. ZLP. Oddz. w Zielonej Górze. [dostęp 2015-10-19].
  14. Tomasz Nodzyński: Wspomnienie o Wiesławie Nodzyńskim (1930-2006). „Studia Zielonogórskie”. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  15. „Nadodrze” w ZBC.

Bibliografia

  • Wiesław Nodzyński, Ćwierć wieku z „Nadodrzem”, wyd. „Inspra”, Zielona Góra 1982
  • Krzysztof Wasilewski: Rola prasy lokalnej procesie budowania tożsamości „małych ojczyzn” na przykładzie Ziemi Lubuskiej 1945-1999. W: Emanuel Kulczycki, Michał Wendland: Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, 2012, s. 231, 236. ISBN 978-83-7092-123-1.

Media użyte na tej stronie